«mikroiqtisodiyot»

4. Talab funksiyasi Q_D=P²-70P+400, taklif funksiyasi esa Q_S=30P-600 ga teng bo’lsin.
A) Bozorning muvozanat parametrlari aniqlansin.
B) Talab va taklif funksiyalarini grafikda aks ettiring.
5-MAVZU. TALAB VA TAKLIF ELASTIKLIGI.
Reja:

1. 
   Elastiklik to`g`risida tushuncha
   
2. 
   Talab va taklifning narx bo`yicha elastikligi
   

3.Talabning daromad bo`yicha elastikligi


Tovarlarga bo'lgan talab, tovarlar narxi, iste’molchilar didi, daromadiga va boshqa tovarlar narxiga ta'sir ko'rsatadi.
Baho clastikligi kocfficienti (l_R) tovarga bo'lgan talab hajmini uning bahosini bir foizlik o'zgarishi shairoitida foizli o'zgarishini ko'rsatadi. Talab bahoga o'zaro teskari bog'liq ekan, baho elastikligi koeffitsienti manfiy bo'ladi. Lekin qoidaga ko'ra, koeffisientning faqat absolyut miqdori olinadi.
Agar elastiklik koeffisienti birdan katta bo'lsa, (1_R F 1) ushbu mahsulotga bo'lgan talab elastik bo'ladi. Agar (l_Rrl)bo’Isa, noelastik talab, agar 1_R = 1 bo'lsa, talab birlik elastiklikda bo'ladi.
Absolyut elastik bo’lmagan sharoitda (1_R = 0) talab egri chizig'i ordinata o’qiga, talab absolyut elastik bo'lgan sharoitda esa abcissa o’qiga parallel boladi(I_R = »).
Talab elastikligi funkciyasi narxga nisbatan o'zgaradi. Yuqori narxlarda talab elastik. narx past bo'lganda noelastik bo'ladi. Talabning balio bo'yicha elastikligi tovarni sotishdan tushgan umumiy tushum hajmiga ta'sir ko'rsatadi. Agar talab noelastik bo'lsa, narx qaysi yo’nalishda o'zgarsa sotuvchining umumiy tushumi ham xuddi shunday o'zgaradi. Birlik elastiklikda bo'lsa, tushum o'zgarmaydi. Elastik talabda esa yuqorida qayd etilgan kattaliklar qarama- qarshi yo’nalishda o'zgaradi, ya’ni narx oshsa, tushum kamayadi. Biror tovarning o’rnini bosuvclii tovarlar qancha ko'p bo'lsa, ushbu tovarning baho elastikligi ham yuqori bo'ladi. Elastiklikka o’rganilayotgan vaqt oralii ham ta’sir ko'rsatadi. Agar u qanchalik uzoq davom etsa, talabning baho elastikligi shuncha yuqori bo'ladi.
Talabning daromad bo'yicha elastiklik koeffisienti (l₍) iste’molchining daromadi hajmini o'zgarishi hisobiga mahsulotga bo'lgan talab hajmini ta’siri darajasini ko'rsatadi.
Agar 1 hajm nisbiy bo'lsa. mahsulotlar sifatsiz bo'ladi, sifatli mahsulotlar esa koeffisientning salbiv hajmi bilan farqlanadi. Ularni birlamchi eng kerakli predmetlar tarkibiga kiritish niumkin (Or 1; r I), ikkinchi zaruriyatli (I > = I) va ortiqcha boylik (I F I).
(I_M1) - kesilish elastiklik koeffisienti bo'lib, bitta tovariti (x) boshqa tovar bahosi (u) o'zgarishi hisobiga talab hajmi reaksiya darajasini xarakterlaydi. Beiilgan koeffisient hajmi tovarlarning o'zaro aloqasiga bog'liq. Ular bir-birini o’rnini bosa oladigan (I _xu T o) bir-birini to’ldira oladigan (I ro) va neytral (1 - o) bo’lishi mumkin.
Taklif elastikligi tovarlarga bo'lgan bahoni o'zgarishini va taklif hajmini ko'rsatadi. Taklif elastikligi koeffisietini aniqlashda vaqt omili nisihim ro’I o’ynaydi. Tovar ishlab chiqaruvchilarning vaqti qancha uzoqlashsa, shunchalik bahoni o'zgartirish imkoniyatiga ega.