Milliy kurash fanining rivojlanish tarixi Reja

---

22-24 guruh talabasi Xayitov Siroj 
Milliy kurash fanining rivojlanish tarixi
 
Reja: 
 
1.
 
Qadimgi O`rta Osiyoda milliy kurash. 
2.
 
20 asrning boshlanishida O`rta osiyoda “Milliy kurash”. 
3.
 
Musoboqalarni tashkil qilish va uni o`tkazish xalqaro qoidalari. 
4.
 
Milliy kurash buyicha hakamlikka o`rgatish. 
 
 

---

22-24 guruh talabasi Xayitov Siroj 
O‘zbek jang san’ati ustalari jahonda tengsiz 
O‘zbek jang san’ati bo‘yicha O‘zbekiston terma jamoasi a’zolari Portugaliyaning Kaldash-da-Rainya shahrida o‘tkazilgan 
yakkakurashlar bo‘yicha VI jahon chempionatida 34 oltin, 7 kumush va 2 bronza medalni qo‘lga kiritdi.
Shu munosabat bilan O‘zbekiston sharq yakkakurashlari va jang san’atlarini rivojlantirish markazida matbuot anjumani tashkil 
etildi. 
Qirqdan ziyod davlat sportchilari ishtirok etgan jahon chempionatida o‘zbek jang san’ati ustalari namoyish etgan ko‘rgazmali 
chiqishlar, bellashuvlar hakamlar tomonidan yuqori baholandi. Terma jamoamiz nufuzli chempionatda ko‘rgazmali chiqish 
bo‘yicha tengsiz, deb e’tirof etildi.
Jahon chempionatida Ahmad Turdioxunov, Nurjahon Temirov, Zohid Abdurazzoqov, Ixtiyor Zikriyoyev, Jasurbek 
Serikboyev, Jasurbek Ahmadjonov, Rustam Valiyev, Sarvina Salomova, Zuhra Umrzoqova, Mohigul Ahmadjonova, Karina Kim 
kabi iqtidorli sportchilarimiz qator yo‘nalishlarda g‘olib va sovrindor bo‘ldi.
O`zbek kurashi qadimda dunyoga kelgan bo`lib, bu ko`p sonli tarixiy yodgorliklarda o`z aksini topgan. 
Baxslarni tinchlik yo`li bilan hal qilish, shuningdek dushmanni asirga olish usullarini tasvirlovchi qadimiy rasmlar hozirgi
O`zbekiston xududida olib borilgan arxeologik qazilmalar davomida topilgan. Aytish joizki, musoboqalar oldidan uloqtirishlar, 
sakrashlar, kuchni namoyish qilishni o`z ichichga oluvchi mashqlar bajarilgan. Ular raqiblarning o`zaro bellashuvlari oldidan 
badan qizdirish vositasi sifatida xizmat qilgan. Kurashchilar bir-birining teridan ishlangan belbog`idjan yoki ustki kiyimining 
turli joyidan ushlab. Kurashishni boshlaganlar. 
Raqibni yerga tashlash usulini bajarishda oyoqlarning ishiga hamda chalish usuliga katta e`tibor berilgan. 
O`zbekiston xududida yashovchi halqlarga bellashuv yuirinchi tashlaganda davom etgan. Bu musoboqalar milliy musiqa 
ohanglari sadolari ostida o`tkazilgan va musoboqa g`olibi xalq o`rtasida katta hurmatga sazovor bo`lgan. 
Kurashchilar bellashuvlari g`alaba oilaviy tantana yoki mavsumiy bayramlar munosabati bilan o`tkaziladigan bayrami bezagi 
bo`lgan. Buyuk allomalarmiz yozuvchi va olimlarimiz Abu Ali Ibn Sino (980-1037), Alisher Navoiy (1441-1501), asarlarida
kuchli kurashchilarning bellashuvlari tasvirlangan hamda ba`zi usullarining ta`rifi keltirilgan. Ushbu asrlardan ko`rinib turibdiki 
o`zbeklarda usulllar tazimi yetarlicha rivojlangan milliy kurash mavjud bo`lgan. 

---

22-24 guruh talabasi Xayitov Siroj 
Hozirgi O`zbekiston xududida qadimdan ikki ta kurash turi shakllangan raqib belbog`li oldindan ushlab olish va raqibni 
erkin ushlab olish. Kurashning birinchi turi “Farg`onacha”, ikkinchisi “buxorocha” usul deb nomlandi. Kurashning bu turlari 
xozirgi kunda ham Respublikamizda keng tarqalgan. Ushbu turlar buyicha Respublika Osiyo va xalqaro musoboqalar 
o`tkaziladi. 
1998 yilda xalqaro kurash assotsiotsiyasi tashkil qilindi. 1999 yildan boshlab jaxon chempionatlari o`tkazib kelinmoqda. 
A.Qurbonov. K.Murodov va T. Muxammadiyev, birinchi jahon chempioni jahon chempioni unvonini qo`lga kiritgan 
sportchilardir.B.Avezov, M Maxmudov lar jahon chempioni bo`lgan.