Mm-dən mühazirələrin kanspekti

Elektromaqnit impulsu – nüvə partlayışlarından istiqamət­lə­nən elektromaqnit sahəsinə elektromaqnit impulsu deyilir. Elek­tr­omaqnit impulsun yaranması Komptonov (ingilis alimi) mexa­niz­mi nəticəsinə əsaslanır. Nüvə partlayışı anında küllü miqdarda qam­ma-kvantlar və neytronlar yayılır. Partlayışın qamma-kvantı ət­raf mühitin atomları ilə qarşılıqlı təsirdə, müsbət yüklü zəif ion­lar və cəld elektronlar əmələ gətirir ki, bunlar da yeni qamma-kvant­ların törəmələri istiqamətində hərəkət edir. Nəticədə, ətraf mü­hitin bu boşluğunda sərbəst elektrik cərəyanı və yüklü sahə əmə­lə gəlir. Öz növbəsində cəld elektronlar mühitdə ionlaşaraq, müsbət yüklənmiş ionlar və zəif elektronlar yaradır. Nəticədə, bu mü­hit elektrikkeçirici olur. Elektrik sahəsinin təsiri altında, yaran­mış cəld elektronların zəif elektronlara qarşı hərəkətə baş­la­ma­sın­dan elektronlarda cərəyankeçiricilik yaranır. Elektromaqnit impul­su radioelektron cihazlara və elektrotexniki avadanlıqlara (kabel və rabitə sistemi xətlərinə, idarəedilən cihazlara, elektrik təc­hi­za­tı­na və digər qəbuledicilərə) məhvedici təsir göstərir. Bu cihazlarla iş­ləyən insanların təhlükəsizliyi üçün tədbir görülməyibsə, elek­tro­maqnit impulsu yüksək gərginliklə ilə insanları zədələyə bilər. Elektromaqnit impulsundan mühafizə vasitəsi kimi qoruyucu av­to­mat tərtibatlarından istifadə edilir.