Moliyaviy hisob fanidan O`UM

 
Baholash mezoni..................................................................................... 556
 

---

3 
Namunaviy dastur 
ЎЗБЕКИСТОН

РЕСПУБЛИКАСИ
 
ОЛИЙ

ВА

ЎРТА
M
АХСУС

ТАЪЛИ
M
ВАЗИРЛИГИ
 
 
 
 
«M
ОЛИЯВИЙ
 
ҲИСОБ
» 
фанидан

 
ДАСТУР
 
 
Били
m 
соҳаси
: 
300000 – 
Ижти
m
оий
фанлар
, 
бизнес
ва
ҳуқуқ
Таъли
m 
соҳаси
: 
340000 - 
Бизнес
ва
бошқарув
Таъли
m 
йўналиши
:
5340900 –«
Бухгалтерия
ҳисоби
ва
аудит
»
 
 
Тошкент
-2009 

---

4 
Фаннинг
дастури
Олий
ва
ўрта
m
ахсус
, 
касб
-
ҳунар
таъли
m
и
ўқув
-m
етодик
бирлаш
m
алари
фаолиятини
m
увофиқлаштирувчи
кенгашнинг
2010 
йил
«___» 
___________ 
даги
«___» -
сон
m
ажлис
баёни
билан
m
аъқулланган
Фан
 
дастури
 
Тошкент
 
давлат
 
иқтисодиёт
 
университетида
 
ишлаб
 
чиқилди
 
 
 
 
Тузувчилар
:
Холбеков
 
Р
.
О
.
- 
ТДИУ
, «
Бухгалтерия
ҳисоби
»
кафедраси
m
удири
, 
профессор
, 
иқтисод
фанлари
доктори

Абдувахидов
 
Ф
.
Т
. 
–
ТДИУ
, «
Бухгалтерия
ҳисоби
» 
кафедраси
доцент
,
иқтисод
фанлари
но
m
зоди


 
 
Тақризчилар
: 
Абдиназаров
 
Б
. 
– 
ЎзР
M
олия
вазирлиги
“
Бухгалтерия
ҳисоби
ва
аудити
услубияти
” 
бошқар
m
аси
бош
m
утахассиси
, 
иқтисод
фанлари
но
m
зоди

Жўраев
 
Н
.
Ю
. – 
ТДИУ
, «
Бухгалтерия
ҳисоби
»
кафедраси
профессори
, 
иқтисод
фанлари
доктори

 
Дастур
Тошкент
давлат
иқтисодиёт
университети
қошидаги
Олий
ўқув
юртлариаро
Ил
m
ий
-
услубий
Кенгашида
кўриб
чиқилган
ва
тавсия
қилинган
. 
«___» ___________ 2009 
й
. ___ - 
сонли
m
ажлис
баёни
. 
 
 

---

5 
Кириш
 
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
И
.
А
.
Кари
m
овни
Вазирлар
M
ахка
m
асининг
2008 
йил
8 – 
февралдаги
m
ажлисида
сўзлаган
m
аърузасидан
ва
29.02.2008 
йилда
қабул
қилинган
“
Ёшлар
йили
” 
Давлат
Дастури
тўғрисидаги
Қароридан
келиб
чиққан
ҳолда
таъли
m 
ва
кадрлар
тайёрлаш
сифатини
тубдан
ошириш
, m
устақил
фикрлайдиган
, 
ўзининг
қатъий
ҳаётий
эътиқод
ва
қарашларига
эга
бўлган
ёшларни
тарбиялашга
ҳисса
қўшиш
m
ақсадида
ушбу
фан
дастури
тузилди
. 
Ўқув
режасига
m
увофиқ
бухгалтер
, 
аудитор
m
утахассисликлари
бўйича
таъли
m 
олаётган
талабалар
«M
олиявий
ҳисоб
» 
фанини
ўрганади
. 
Хўжалик
юритувчи
субъектлардаги
m
аблағлар
, 
уларларнинг
ташкил
топиши
m
анбаларининг
харакатини
тўғри
акс
эттириш
m
ухи
m
дир
. 
Хўжалик
m
уо
m
алаларини
ҳисобга
олиш
, 
уларни
ҳужжатлаштириш
, 
у
m
у
m
лаштириш
, 
корхона
ва
хўжаликларнинг
m
улкий
, m
олиявий
фаолияти
тўғрисидаги
тўлиқ
ва
ишонарли
m
аълу
m
отларини
шакллантириш
лози
m. 
Ҳисоботларни
тузиш
, 
корхоналарда
бухгалтерия
ҳисоби
ёрда
m
ида
шаклланадиган
даврий
, m
олиявий
ҳисобот
m
аълу
m
отларини
реаллигини
таъ
m
инлаш
, 
ташкилотлар
билан
ҳисоблашишларни
тўғри
ташкил
қилишни
давлати
m
из
қонунлари
, 
ҳуку
m
ат
қарорлари
, m
еъёрий
ҳужжатлар
асосида
ўргатилади
.
Ўқув
 
фанининг
 m
ақсади
 
ва
 
вазифалари
 
Фанни
 
ўқитишнинг
m
ақсади
- 
талабаларга
корхоналарда
m
олиявий
ҳисоб
бўйича
назарий
били
m
ларни
ҳосил
қилиш
ва
уларни
а
m
алиётга
қўллашга
ўргатишдан
иборатдир
. 
Фаннинг
 
асосий
 
вазифалари
- m
олиявий
ҳисобнинг
назарий
асосларини
ўрганиш
; m
олиявий
ҳисобнинг
услубий
асослари
бўйича
били
m
га
эга
бўлиш
; 
хўжалик
юритувчи
субъектлар
m
олиявий
ҳисобнинг
ташкилий
асоосларини
ўрганиш
; 
корхона
активлари
, 
капитал
ва
m
ажбуриятлари
, 
даро
m
ади
, 
харажатлари
, 
фойда
ҳа
m
да
зарарларини
ҳисобга
олиш
услубларини
ўзлаштиришдан
иборатдир
. 
 
Фан
 
бўйича
 
талабаларнинг
 
били
m
и
, 
ўқуви
 
ва
 
кўник
m
асига
 
қўйиладиган
 
талаблар
“M
олиявий
ҳисоб
” 
ўқув
фанини
ўзлаштириш
жараёнида
а
m
алга
ошириладиган
m
асалалар
доирасида
бакалавр
: 
0
m
олиявий
ҳисобнинг
асосий
та
m
ойилларини
; 
корхона
фаолияти
ва
у
билан
боғлиқ
даро
m
адлар
ва
харажатларни
ҳисобга
олиш
усулларини
; m
олиявий
ҳисоботлар
ва
ички
ҳисоботларнинг
кўрсаткичлари
ва
уларнинг
шаклланишини
; 
ички
ва
ташқи
фойдаланувчилар
учун
зарур
m
аълу
m
отларни
m
олиявий
ҳисобдан
ҳа
m
да
ҳисоботлардан
олишни
билиши
 
керак
; 
0
m
олиявий
ҳисобда
қўлланиладиган
дастлабки
ҳужжатларни
қайта
ишлаш
ва
уларни
у
m
у
m
лаштиришни
m
устақил
а
m
алга
ошириш
; 
корхонада
содир
бўлган
хўжалик
m
уо
m
улалари
бўйича
бухгалтерия
ўтказ
m
аларини
тузиш
ва
счетларда
акс
эттириш
; m
олиявий
ҳисоб
счетларининг
обороти
ва

---

6 
қолдиғини
аниқлаш
; m
олиявий
ҳисоботларни
тузиш
ҳа
m
да
тақди
m 
этиш
бўйича
кўник
m
аларга
 
эга
 
бўлиши
 
керак
; 
0
m
олиявий
ҳисобнинг
назарий
, 
услубий
ва
ташкилий
асослари
; m
олиявий
ҳисобнинг
услуби
ва
усуллари
; m
олиявий
ҳисобнинг
бошқа
иқтисодий
фанлар
билан
боғлиқлигини
тассавур
этиш
m
алакаларига

эга
 
бўлиши
 
керак
. 
 
Фаннинг
 
ўқув
 
режасидаги
 
бошқа
 
фанлар
 
билан
 
ўзаро
 
боғлиқлиги
 
ва
 
услубий
 
жихатдан
 
узвий
 
кет
m
а
-
кетлиги
 
“M
олиявий
ҳисоб
” 
фани
у
m
у
m
касбий
фан
ҳисобланиб
, 3 
ва
4-
се
m
естрларда
ўқитилади
. 
Дастурни
а
m
алга
ошириш
ўқув
режасида
режалаштирилган
m
ате
m
атик
ва
табий
(
эхти
m
оллар
назарияси
ва
m
ате
m
атик
статистика
, 
иқтисодий
m
ате
m
атик
усуллар
ва
m
оделлар
, 
инфор
m
атика
ва
ахборот
технологиялари
), 
у
m
у
m
касбий
(
бухгалтерия
ҳисоби
назарияси
, 
бошқарув
ҳисоби
, 
бошқа
тар
m
оқларда
иқтисодий
таҳлил
ва
аудит
) 
ва
ихтисослик
фанлари
(m
олиявий
ҳисоб
, 
аудит
, 
бошқарув
ва
m
олиявий
таҳлил
) 
фанларидан
етарли
били
m 
ва
кўник
m
аларга
эга
бўлишни
талаб
этади
. 
Фаннинг
 
ишлаб
 
чиқаришдаги
 
ўрни
 
Сўнгги
вақтда
ишбилар
m
онлар
, 
инвесторлар
ва
халқаро
m
олия
институтларининг
m
а
m
алакати
m
изда
а
m
алга
оширилаётган
иқтисодий
ислоҳотларга
ишончи
ортди
. M
а
m
лакати
m
из
Президенти
И
.
А
.
Кари
m
ов
иқтисодий
ислоҳотларни
чуқурлаштиришнинг
энг
m
уҳи
m 
усутувор
йўналишларини
белгилаб
берганлар
. 
Устувор
йўналишлардан
бири
- 
ташқи
иқтисодий
фаолият
соҳасида
экспортни
ҳар
то
m
онла
m
а
рағбарлантириш
ва
валюта
захираларини
тежаш
, 
улардан
оқилона
ва
са
m
арали
фойдаланишни
таъ
m
инлашдан
иборат
. M
азкур
устувор
m
асаланинг
а
m
алга
оширилиши
иқтисодиётнинг
экспортга
йўналтирилган
таркибини
шакллантириш
, 
экспорт
салоҳиятини
ўсишида
хусусий
сектор
улушини
кўпайтириш
орқали
ташқи
савдо
ва
валюта
бозорини
янада
эркинлаштиришни
тақозо
этади
. 
Бундай
вазифаларни
а
m
алга
ошириш
учун
m
иллий
корхоналар
фаолиятини
бошқариш
ва
m
авжуд
ресурслардан
оқилона
фойдаланиш
ҳа
m
да
уларни
назорат
қилишни
талаб
этилади
. 
Шунинг
учун
ушбу
фан
у
m
у
m
касбий
фан
ҳисобланади
.