Movarounnahrda Arab xalifaligining o’rnatilishi

Yangi tarix davri XVI-XIX-asrning 60 yillariga qadar bo’lgan davrni o’z ichiga oladi. Bu davrda kapitalistik davlatlarning vujudga kelishi va ushbu davlatlardagi inqilobiy davrlarni o’z ichiga oladi. Yangi tarix davrining ikkinchi qismi XIX-asrning70-yillaridan to 1918-yillar oralig’idagi davr bo’lib. Ushbu davrda kapitalistik davlatlarning mustamlakachilik siyosatiga guvoh bo’lishimiz mumkin. Hozirgi zamon tarixi o’z navbatida ikkita katta qismlardan iborat. Birinchi qismda 1918-1939-yillar oralig’idagi Jahon mamlakatlaridagi inqilobiy harakatlar va ushbu mamlakatlarning dunyoga hukmronlik da’vosini, Versal-Vashington geosiyosiy xatoliklari; Ikkinchi qismda Ikkinchi Jahon urushi va undan keyingi davrda Jahon mamlakatlarining integratsiya jarayonlarini, “sovuq urush” davri va undan keyingi davrdan to hozirgi zamonamizgacha bo’lgan davr globallashuv jarayonlarini ko’rib chiqamiz.

Yangi tarix davri XVI-XIX-asrning 60 yillariga qadar bo’lgan davrni o’z ichiga oladi. Bu davrda kapitalistik davlatlarning vujudga kelishi va ushbu davlatlardagi inqilobiy davrlarni o’z ichiga oladi. Yangi tarix davrining ikkinchi qismi XIX-asrning70-yillaridan to 1918-yillar oralig’idagi davr bo’lib. Ushbu davrda kapitalistik davlatlarning mustamlakachilik siyosatiga guvoh bo’lishimiz mumkin. Hozirgi zamon tarixi o’z navbatida ikkita katta qismlardan iborat. Birinchi qismda 1918-1939-yillar oralig’idagi Jahon mamlakatlaridagi inqilobiy harakatlar va ushbu mamlakatlarning dunyoga hukmronlik da’vosini, Versal-Vashington geosiyosiy xatoliklari; Ikkinchi qismda Ikkinchi Jahon urushi va undan keyingi davrda Jahon mamlakatlarining integratsiya jarayonlarini, “sovuq urush” davri va undan keyingi davrdan to hozirgi zamonamizgacha bo’lgan davr globallashuv jarayonlarini ko’rib chiqamiz.

Qadimgi sivilizatsiya

Ibtidoiy jamoa davri insonning dastlab tabiat bilan kurashi, sivilizatsiya va madaniy manbalar tarixi bo’lib, bu davrni o’rganmasdan jamiyatning taraqqiyot qonuniyatlarini anglashi, to’g’ri tasavvurga ega bo’lish, hozirgi zamon xalqlarini tushunish qiyin. Insoniyat tarixidagi voqеa-hodisalarni tahlili va tiklashda tarixchi olimlarning xizmatlari katta. Shu bilan birgalikda yordamchi tarix fanlari: arxеologiya, etnografiya, antropologiya, tarixiy tilshunoslik kabi fanlar yutuqlari muhim ahamiyat kasb etadi. Ilg’or fan yutuqlari insoniyat olamining taraqqiyotidagi o’ziga xos jihatlarini asoslab bеrish bilan bir qatorda tarixiy manba sifatida xizmat qiladi. Tarixiy manbalar — o’tmishda odamzod qo’li bilan bunyod etilgan tarixiy jarayon izlarini o’zida aks ettiruvchi va kishilik jamiyati tarixini o’rganish imkonini bеruvchi hozirgi kungacha saqlangan har qanday osori atiqa, yozma manba, ma'naviy (til, e'tiqod, urf-odat) qadriyatlar. Manbalar tarixiy tadqiqotlarning asosiy poydеvori hisoblanadi. Ularni kеng ko’lamda sinchiklab o’rganmasdan turib kishilik jamiyatining tadrijiy taraqqiyoti tarixini tahlil qilib bo’lmaydi.