MÜDAFİƏSİZ MÜDAFİƏÇİLƏR: AZƏRBAYCANDA VƏKILLIK SƏNƏTININ SISTEMATIK PROBLEMLƏRI
34
Osman Kazımov
Bir çox tanın mış si ya si li der ləri məh kə mə də təm sil et miş Os man Ka zımov ba rə-
sin də 2011-ci ilin may ay ın da Və kil lər Kol le gi ya sın dan çıxa rıl ma sı ba rə də qə rar
qə bul edil miş dir. Baş Pro ku rorun mü a vini tə rəfin dən qal dı rılan və sa tət əsasın da,
Və kil lər Kol le gi ya sı tə rəfin dən in ti zam ic ra atı na baş lanıl mış dır. Şi ka yətin əsası
və kilin mü da fiə et di yi şəxs lər dən biri nin din di ril mə si za manı təh rifə yol ve ril-
di yini he sab edə rək sə nə də im za at maq dan im tina et mə si ol muş dur. Qa nun da
belə bir öh də lik mü əy yən edil mə di yi hal da, və kilin in zi batı hü quq po zuntu su tö-
rət mə si id di a sı ilə ba rə sin də Və kil lər Kol le gi ya sı na təq dimat ya zıl mış dır. Os man
Ka zımov Və kil lər Kol le gi ya sı tə rəfin dən is tin taq or qanı nın təq di matı ilə və kil lik-
dən
xa ric edil miş dir. Ka zımov Və kil lər Kol le gi ya sı nın rəy in də uy ğun üs lub dan is-
ti fa də edil mə di yi ni əsas gəti rə rək et raz edir. O, məh kə mə ic la sı za manı qə rarın
uy dur ma ol duğu nu, Rə ya sət He yəti tə rəfin dən də ona qə rarın ve ril mə di yi ni bil-
di rir
169
. Məh kə mə ic la sın da, Və kil lər Kol le gi ya sı nın nü ma yən də si qismin də çıxış
edən Al tay Mu radov bil dir miş dir ki, din dir mə nin pro to kol ları na im za at maq dan
boyun qaçır maq la, cə nab Ka zımov “və kil liyin etik davra nış qay da ları nı poz muş
və şəxsin mü da fi ə sin dən ya yın mış dır”. Sə nəd lərə im za at ma maq müş tə ri nin
haq sız yerə if şa sı na, ümu mi lik də qa nuni bir hə rə kət he sab olun araq, mü da fiə
et di yi şəxsin hü quq ları nın zə rər gör mə mə si nə də xid mət edə bilər. Sözü ge dən
hal, Və kil lər Kol le gi ya sı nın və məh kə mə nin və kilin öz müş tə ri si nin ma raq ları-
nı ən yük sək sə viy yə də mü da fiə et mə öh də liyi nə zidd olan belə bir möv qe dən
çıxış et mə si tə əc cüb lü dür
170
.
Aslan İsmayılov
Ta nın mış hü quq şünas, ey ni za man da Azər bay can da məh kə mə sis temi nin tən-
qid çi si, As lan İs ma yı lov 10 sentyabr 2013-cü il ta rixin də Nə ri manov Ray on Məh-
kə mə si nin qə rarı ilə Və kil lər Kol le gi ya sın da xa ric edil miş dir. Bu qə rar Və kil lər
Kol le gi ya sı Rə ya sət He yəti nin və kilin fə a liy yəti nin da yan dı rıl ma sı ilə bağ lı 8 may
2013-cü il ta rix li qə rarın dan və ray on məh kə mə si nə mü ra ci ətin dən son ra çıxa-
rıl mış dır. Növ bəti gün, onun sa hibi ol duğu “As lan və Part nyor ları” hü quq fir ma-
sı nın bağ lan ma sı ba rə də qə rar qə bul edil miş dir. As lan İs ma yı lovun və kil lik dən
uzaq laş dı rıl ma sı Sə ba il Ray on Məh kə mə si nin ha kimi El nur Hə sə novun şi ka yəti
əsasın da hə yata ke çi ril miş di. Ha kimin şi ka yəti nə əsasən, As lan İs ma yılov onu
“təh qir” et miş di. Bun dan bir müd dət əv vəl, As lan İs ma yılov sözü ge dən ha kimin
hə rə kətin dən Əd liy yə Na zir liyi nə şi ka yət edə rək onu qə rəz li ol maq da gü nah-
lan dır mış dır
171
.
Xalid Bağırov
Ta nın mış in san hü quq ları mü da fi ə çi si, Xa lid Ba ğı rovun və kil sta tusu 10 de kabr
2014-cü il ta rixin də mü va fiq və kil ge yimi ge yin mə diyi nə, məh kə mə zalın da uy-
ğun ol ma yan ifa də lər iş lət diyi nə və və kil lərin davra nış qay da ları na uy ğun ol ma-
yan davra nış lar gös tər di yi id di a sı ilə da yan dı rı lıb. Və kil lər Kol le gi ya sı Rə ya sət
He yəti nin mü ra ci əti əsasın da 10 iyul 2015-ci il ta rixin də Ni zami Ray on Məh kə-
mə si Xa lid Ba ğı rovun və kil lik fə a liy yəti nə son ve ril mə si haq qın da qə rar çıxar dı.
Şi ka yət Xa lid Ba ğı rovun mü da fiə et di yi şəxs lər dən biri İl qar Məm mədova qar-
şı çıxa rıl mış məh kə mə qə rarı nın əda lət li olub-ol ma ma sı nı sor ğu la yar kən və kil
eti ka sı nı poz duğu id di a sı ilə Şə ki Ra yon Məh kə mə si tə rəfin dən gön də ril miş di.
169
Osman Kazımovun vəkillik statusu 2011-ci ilin iyul ayında bərpa edildi.
170
Vəkillərin Rolu Haqqında Əsas Prinsiplər, sit., prinsip 13(b).
171
Məhkəmə Aslan İsmayılovun vəkil statusunu ləğv edib, http://www.eng.kavkaz-uzel.eu/articles/25739/ .
MÜDAFİƏSİZ MÜDAFİƏÇİLƏR: AZƏRBAYCANDA VƏKILLIK SƏNƏTININ SISTEMATIK PROBLEMLƏRI 35
İl qar Məm mə dov küt ləvi ix ti şaşa səs lə mə it ti hamı ilə 2013-cü ildə həbs olun-
muş dur
172
. BHK İn ti zam Ko mis si ya sı nın Xa lid Ba ğı rov la bağ lı ic la sın da iş ti rak
et miş və 13 iyul 2015-ci il bə ya natın da Ba ğı rovun “və kil lik dən çıxa rıl ma sı nı
onun yük sək nü fuz lu iş lər də, xü susən in san hü quq ları mü da fi ə çi ləri ni təm sil
et mə si ilə əla qə lən dir miş dir”
173
.
Müzəffər Baxışov
Mü zəf ər Ba xı şovun və kil lik fə a liy yəti Ali Məh kə mə nin ha kimi Ta tya na Qold-
manın şi ka yəti əsasın da, 1 aprel 2016-cı il ta rixin də Və kil lər Kol le gi ya sı Rə ya-
sət He yəti nin qə rarı ilə da yan dı rılıb. Onun və kil lik dən xa ric edil mə si 2016-cı ilin
may ay ın da Nə ri manov Ray on Məh kə mə si tə rəfin dən təs diq lən di. Şi ka yət də
id dia olu nur du ki, Mü zəf ər Ba xı şov və kil lərin davra nış qay da ları haq qın da nor-
ma ları po za raq, Ali Məh kə mə nin ic la sın da ha kimə və məh kə mə ça lı şan ları na
qar şı “hör mət siz lik” nü ma yiş et di rib.
Mü zəf ər Ba xışov id di a ları doğ ru he sab et mə yib və qə rarın çıxa rıl ma sı na sə bəb
kimi onun 17 noyabr 2015-ci il ta rixin də moderator.az saytı na ver di yi mü sa hi-
bə sin də məh kə mə sis temin də olan qa nun suz luq ları dilə gətir mə si ni və Ali Məh-
kə mə nin ha kimi Ra miz Rza yevi tən qid et mə si ni gös tə rir.
Mü zəf ər Ba xışov id dia edir ki, İn ti zam Ko mis si ya sı nın ic la sın da ona hü quq ları
düz gün izah edil mə miş dir. O, sözü ge dən Ali Məh kə mə nin məh kə mə ic lası na
dair va cib he sab edi lən məh kə mə qeyd ləri nin ol duğu nu yal nız İn ti zam Ko mis-
si ya sı nın ic la sın da söy lə yə bil miş dir. BHK bun dan əv vəl Mü zəf ər Ba xı şovun
Kol le gi ya üzvlü yün dən xa ric edil mə si ni onun ifa də azad lığı nı poz ma sı ilə bağ lı
bə ya nat da səs lən dir miş dir
174
.
Elçin Namazov
16 sen tyabr 2011-ci ildə, Və kil lər Kol le gi ya sı nın Rə ya sət He yəti İn ti zam Ko mis si-
ya sı nın çıxar dığı rəy əsasın da El çin Na mazovun və kil lik dən uzaq laş dı rıl ma sı ba-
rə də qə rar qə bul edib. İn ti zam Ko mis si ya sı nın rə yin də bil di ri lir di ki, E. Na mazov
Nə simi Ray on Məh kə mə si nin ic la sın da etik davra nış qay da ları nı po zub. Ko mis-
si ya bu rəyi ha kim Şa hin Abdul la yevin və kilin cə za lan dı rıl ma sı üçün Və kil lər
Kol le gi ya sı na gön dər di yi qə rar əsasın da çıxarıb. Hakim qə rarın da gös tə rib ki,
və kil məh kə mə yə hör mət siz lik edə rək və kil eti ka sı nı po zub. El çin Na mazov id-
dia edir ki Rə ya sət He yəti nin onun işi ilə bağ lı ic la sın da, Rə ya sət He yəti məh-
kə mə qeyd ləri nə və ha kimin id di a sı na əsas lanıb və qə rar yal nız bu əsas lar la
çıxa rılıb. E. Na mazov onu da bil dir miş di ki, məh kə mə qeyd ləri də qiq de yil di və
qə rar də yiş di ril miş di. İnti zam Ko mis si ya sı nın ic la sın da və kil və sa tət ve rə rək
məh kə mə ic la sın da iş ti rak edən di gər və kil lərin də iş ti rakı nın tə min edil mə si ni
is tə sə də, Ko mis si ya bun dan im ti na et miş dir. El çin Na mazov və kil lik dən xa ric
edil mə ilə bağ lı Ko mis si ya nın rə yi nin və ar dın dan Rə ya sət He yəti nin qə rarı nın,
məh kə mə qeyd ləri nə və və kil eti ka sı nı po za raq məh kə mə yə hör mət siz lik et di yi
id di a sı ilə ha kim tə rəfin dən çıxa rılan qə rar əsasın da ve ril di yi ni id dia et miş di
175
.
172
Azərbaycan: vəkillikdən çıxarılma vəkillərin müstəqilliyini şübhə altına alır, http://www.icj.org/
azerbaijan-disbarment-of-a-lawyer-undermines-independence-of-the-legal-profession-2/ .
173
Ibid .
174
BHK vəkillikdən xaric edilmə hallarında ifadə azadlığına hörmətlə yanaşılmasına çağırır,
http://www.icj.org/azerbaijan-icj-calls-for-respect-of-lawyers-freedom-of-expression-in-disbarment-
case/ .
175
Protectiononline, İnsan Hüquqları Müdafiəçisi Elçin Namazov; Vəkillikdən Xaric edildi və Həbs Təh
lükəsi Altındadır, 9 oktyabr 2011, http://protectionline.org/2011/10/09/elchin-namazov-human-rights-
defender-lawyer-disbarred-and-facing-imprisonment/ .