|
Muhandislik -geologik tadqiqotlar-qullanmageotermik gradient
deb atalib,
1
0
C ga temperatura oshib boradigan chuqurlik o’zgarish qiymati -
geotermik
bosqich
deb ataladi. Bu bosqichning o’rtacha qiymati 33 m ga teng. Vulqonli
faoliyat ko’p bo’ladigan joylarda yer osti erib, qizigan magmalar harorati tufayli
geotermik bosqich 5 - 7 m ga tushadi. Masalan, yer yuzasining turli mintaqalarida
geotermik bosqichning o’rtacha qiymati quyidagiga teng: Bokuda - 26 m,
Donbassda - 28 - 33 m, Xar’kovda - 37,7 m, Moskvada - 38,4 m, Toshkent
tumanida - 35,5 - 37m, Qizilqumda - 29 - 33 m. Temperaturaning chuqurlik
o’zgarishi bilan oshib borish konusi 3 - 5 km gacha ta’sir etadi. Yer qobig’ining
eng chuqur joylari va mantiyaning yuqori qismlaridagi haroratni lava haroratiga
qarab aniqlash mumkin - u taxminan 1500
0
C atrofida bo’ladi. Hozirgi zamon
ma’lumotlarga ko’ra Yer yadrosining harorati 2000 - 2500
0
C, bosimi 3,5
mln.atm.ga teng.
2.2-rasm.
Yer ichida
temperaturaning
taqsimlanish sxemasi
|
|
|