MULT
İKULTURALİZM İLİ-2016
8
2003-
cü il martın 9-da Bakıda yeni yəhudi Sinaqoqu açıldı. Azərbaycan əhalisinin 96
faizini müsəlmanlar, qalanı isə xristian, yəhudi və digər dinlərin nümayəndələri təşkil
edir.
Respublikamızda 600-ə yaxın dini icma var, onlardan 21-i qeyri-müsəlman
icmasıdır. Misal üçün, bütün dünyada dağ yəhudilərinin yığcam halda yaşadığı yeganə
yaşayış məntəqəsi Azərbaycanın Quba rayonundakı Qırmızı qəsəbədir.
Multikulturalizm siyasətinin əsasını təşkil edən tolerantlıq (dözümlük) prinsipi
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının bir sıra maddələrində aydın şəkildə təsbit
edili
b. Bununla bağlı "Bərabərlik hüququ" (maddə 25, bənd 3), "Milli mənsubiyyət
hüququ" (maddə 44, bəndlər 1, 2), "Ana dilindən istifadə hüququ" (maddə 45, bəndlər
1, 2) və başqa maddələri göstərmək mümkündür.
Ümummilli lider Heyd
ər Əliyevin siyasi iradəsi nəticəsində Azərbaycan,
tarix
ən, sahib olduğu tolerantlıq və multikulturalizm ənənələrini hüquqi və siyasi
müst
əvidə yenidən bərpa etdi. Ulu öndər Azərbaycanın gələcək uğurlu inkişafı üçün
d
əqiq ideoloji hədəf seçdi və müdrik siyasəti ilə əsrlər boyu formalaşan çox
m
ədəniyyətlilik ənənəsini inkişaf etdirərək onu keyfiyyətcə yeni mərhələyə qaldırdı.
Əsası Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan multikulturalizm siyasəti cənab
Prezident
İlham Əliyev tərəfindən bu gün uğurla davam etdirilir.
Ölk
əmizdəki tole-
rantlıq mühitinin əsasında duran mühüm amillərdən danışarkən, ilk növbədə siyasi
sabitliyi, sosial v
ə iqtisadi inkişafı qeyd etmək vacibdir. Ölkə başçısı müxtəlif tədbir-
l
ərdə, irimiqyaslı beynəlxalq toplantılarda çıxışı zamanı mütləq multikulturalizm
m
əsələsinə yer ayırır və bunun vacibliyini vurğulayır.
Az
ərbaycan Respublikasının
Prezidenti c
ənab İlham Əliyev 2016-cı ili ölkəmizdə “Multikulturalizm ili” elan
etm
əklə dünyaya sülh mesajı verdi. Eyni zamanda, bu addımla bir daha təsdiq olundu
ki, Az
ərbaycan dövləti öz ərazisində məskunlaşan bütün xalqların mehriban və dostluq
şəraitində birgə yaşa-yışının, onların inkişafının, adət və ənənələrinin qorunmasının
t
əminatçısıdır.
Mövcud milli-m
ədəni müxtəliflik və etnik-dini dözümlülük mühiti Azərbaycanı
çoxmill
ətli, çoxkonfessiyalı diyar, dünya miqyasında mədəniyyətlərarası dialoqun
b
ənzərsiz məkanı etmişdir. Bu gün həmin mədəni, linqvistik, etnik rəngarəngliyin
qorunmasına yönəldilən və uğurla həyata keçirilən dövlət siyasəti multikulturalizm
sah
əsində əsrlərdən bəri toplanmış böyük tarixi təcrübənin xüsusi qayğı ilə əhatə
olunmasını, zənginləşdirilməsini, cəmiyyətdə bu istiqamətdə qazanılmış unikal nail-
iyy
ətlərin beynəlxalq aləmdə təbliğinin gücləndirilməsini zəruri edir. Multikultura-
lizmin h
əyat tərzinə çevrildiyi Azərbaycanın dünyaya tolerantlıq nümunəsi olaraq daha
geniş tanıdılmasının vacibliyi, eləcə də ayrı-ayrı ölkələrdəki müxtəlif multikultural
modell
ərə xas fəlsəfi, sosial, siyasi və digər aspektlərin Azərbaycan reallığında təhlili
v
ə təşviqinin əhəmiyyətini nəzərə alaraq Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi
MULT
İKULTURALİZM İLİ-2016
9
yaradıldı. Əlbəttə, belə bir Mərkəzin yaradılması multikulturalizmin Azərbaycanda
əsrlərdən bəri formalaşan, eyni zamanda, bədii, psixoloji-mənəvi müstəvidən kənara
çıxmayan dəyərlər toplusu kimi mövcud olduğunu göstərirdi.
Bel
əliklə, multikulturalizm bu gün Azərbaycanda gedən demokratik proseslərin
v
ə dövlət siyasətinin ayrılmaz tərkib hissəsi, Azərbaycan xalqının isə həyat tərzidir.
Bu ç
ərçivədə keçirilən tədbirlər və görülən işlər isə ölkəmizdə multikultural təhlükə-
sizliyin intellektual göst
əricilərinin artıq formalaşdığını təsdiqləyir.
Görk
əmli adamların multikulturalizmə dair
fikirl
ərindən sitatlar:
-
Tolerantlıq, dözümlülük çox geniş anlayışdır. O həm insani münasibətlərin, həm
insan c
əmiyyətində gedən proseslərin, həm də dövlətlərarası, millətlərarası,
dinl
ərarası münasibətlərin bir çox cəhətlərinə aiddir... O, təkcə dinlərin bir-birinə
dözümlülüyü deyil, h
əm də bir-birinin adətlərinə, mənəviyyatına dözümlülük,
m
ədəniyyətlərə dözümlülük deməkdir.
***
-
Ərazimizdə yaşayan azərbaycanlı da, ləzgi də, avar da, kürd də, talış da, udin də,
kumık da, başqası da – bütünlükdə hamısı azərbaycanlıdır.
***
- Az
ərbaycan Respublikası çoxmillətli bir dövlətdir. Azərbaycanda müsəlmanlarla
yanaşı, başqa dinlərə mənsub olan vətəndaşlar da yaşayır. Azərbaycan müstəqil,
demokratiya prinsipl
ərinə mənsub olan bir dövlət kimi öz ərazisində yaşayan bütün
xalqlara, bütün mill
ətlərə dinindən, dilindən, irqindən, siyasi mənsubiyyətindən asılı
olmayaraq azadlıq, hürriyyət imkanları verir.
***
-
Dinindən, dilindən, irqindən asılı olmayaraq Azərbaycanın bütün vətəndaşları eyni
hüquqlara malikdirlər və bu hüquqlar qorunmalıdır.
***
-
Azərbaycan əhalisinin çoxmilli tərkibi bizim sərvətimizdir, üstünlüyümüzdür. Biz
bunu qiymətləndiririk və qoruyub saxlayacağıq.
Heyd
ər Əliyev, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri