1.79-jadval
Tuproq tarkibidagi tuzlarning yul qo‘yilgan miqdori.
Voxalar
|
Qattiq qoldiq,%
|
Xlor-ioni,%
|
Urug unib
|
chiqishi va dastlabki
|
o‘suv fazasida
|
Mirzachul
Fargona
Xorazim
|
0,25-0,30
0,50-0,80
0,30-0,40
|
0,008-0,01
0,008-0,01
0,015-0,02
|
O‘suv davrining keyingi fazalarida
|
Mirzachul
Fargona
Xorazim
|
0,30-0,40
0,75-1,20
0,50-0,80
|
0,01-0,02
0,02-0,03
0,01-0,02
|
2.3 Tuproq tarkibidagi tuzlarning yo‘l qo‘yiladigan miqdori.
Har bir meliorativ mintaqa uchun sho‘rlanish darajasining alohida-alohida shkalalari mavjud. Masalan, Mirzacho‘lning xloridli sho‘rlangan tuproqlarida g‘o‘zani ekishdan oldin yo‘l ko‘yilishi mumkin bo‘lgan tuzlar mikdori 0,3-0,4 % yoki xlor bo‘yicha 0,01-0,02 % bo‘lsa; Farg‘ona vodiysining sulfatli tuproqlarida bu ko‘rsatgichlar tegishli ravishda 0,6-0,8 % va xlor bo‘yicha 0,03-0,04% ni tashkil etadi. Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyatining sho‘rlangan tuproqlarida bu ko‘rsatgichlar yanada yuqoriroq bo‘lishi mumkin, chunki bu tuproqlarning singdiruvchi kompleksida kalьsiy kationi ko‘prok uchraydi, kalsiyli tuzlar o‘simliklar uchun zararsiz hisoblanadi. K.K.Gedroys fikriga ko‘ra sho‘rxok tuproqlarda anionlar emas, balki kationlar o‘simliklarga ko‘proq zarar keltiradi. U kationlarning zararlilik ta’sirini S1- Na+ Mg K tartibida kamayishini ko‘rsatadi. SHo‘rhoksimon tuproqlarda esa tuzlarning anionlari o‘simliklarga ko‘rsatadigan zararli ta’siri, ko‘pincha kationlar ta’siri kuchliroq bo‘ladi. Anionlar orasida xlor-ion (C1) o‘simliklarga ko‘proq zaharlidir.
Dostları ilə paylaş: |