Murakkab chorraha: xulq-atvorning psixofiziyologik asoslarini ochish
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
1 2
Xulq atvor| Mavzu: Xulq-atvorning psixofiziologik asosi reja: 1. Nerv tizimi va endokrin tizimining inson organizmi va hulq atvoridagi ahamiyati. 2. Hulq-atvor va irsiyatning psixologik xususiyatlari 3. Instinkt tushunchasining mazmuni. 4. Odam va hayvon psixikalari o„rtasidagi tafovut Hozirgi zamon fanida jadal rivojlanib, katta qiziqish uyg„otayotgan va inson sir- sinoatlariga chuqurroq kirib borishga muvaffaq bo„lgan soha asab tizimini tadqiq etish hisoblanadi. Organizmning yaxlit tuzilma sifatida faoliyat ko„rsatishini nerv hosilalarining to„plamlari ta‟minlab beradi. Asab tizimi organizmning ixtiyoriy va ixtiyorsiz bajariladigan vazifalarini boshqaradi. Ixtiyorsiz bajariladigan vazifalarga misol qilib ovqat hazm qilish vazifasini keltirishimiz mumkin. Asab tizimini tashkil etuvchi milliardlab asab hujayralari organizmning o„zidan, shuningdek, tashqi muhitdan axborot qabul qiladilar. Bosh va orqa miya – ikki hayotiy muhim organlar – miya qutisi va umurtqa pog„onasi suyaklari bilan o„ralgan va himoya qilinadi. Miyaning asosiy tarkibiy qismlari bo„lib katta miya (ikki yarim sharlar), miyacha, orqa miya hisoblanadi. Miya yarim sharlari – bu organning axborotni qabul qilib, tananing boshqa qismlariga o„tkazuvchi asosiy qismidir. Yarim sharlar nutq, tafakkur va xotiraga ma‟suldirlar. Miyacha asosan tana harakatlarini muvofiqlashtirishga yordam beradi. Orqa miya yurak faoliyati, nafas olish va qon bosimi kabi vazifalarni boshqaradi. Asab tizimi endokrin tizim bilan uzviy hamkorlikda inson barcha organlarining faoliyatini boshqaradi. Inson fikrlari, xotiralari, hissiyotlari yoki sezgilari, shuningdek, uning har bir anglangan harakati amalga oshirgan faoliyatining aksi bo„lib hisoblanadi. Bundan tashqari, asab tizimi, ichki, vegetativ, anglamaydigan vazifalar: tana harorati, yurak urishi va boshqa gomeostaz (muvozanat, doimiylik)ni tashkil etuvchilarni boshqaradi. Asab tizimi somatik va vegetativ bo„limlarga ajratiladi. Birinchisi, skelet mushaklari qisqarishi yordamida sezuvchanlik va harakat bilan ta‟minlagan holda organizm bilan tashqi muhit o„rtasidagi aloqani amalga oshiradi. Ikkinchisi, moddalar almashinuvi, nafas olish, ajratishga o„z ta‟sirini o„tkazadi. Inson tanasi va hokazo suyak hujayralari, mushak hujayralari, tana hujayralari, deb hujayralari turli turdagi iborat Har bir turi alohida vazifasi bor bir birlik shakllantirish, kichik hujayralari millionlab topgan. bir tana qismi elektr xabarlar burchi nerv hujayralari uchun tayinlandi. Bizning asab tizimi nerv hujayralari iborat. uning barcha filiallari bilan bir asab hujayrasi neyronlarning deyiladi. Bu neyronlarning asab tizimining yakuniy tuzilishi va funktsional birligi hisoblanadi. bir shaxsning asab tizimida neyronlar soni 200 milliard 100 baholanmoqda. Neyron-asab tizimining asosiy birligi Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
1 2