■ M.Qasımlı ■
məlidir. Səbəblərirıdən asılı olmayaraq, heç bir terror
aktı əsaslandırıla bilməz. Terrorçuluğun dəyişən ma-
hiyyəti və siması, bir çox hallarda onun təcavüzkar
separatizm, ekstremizm və m ütəşəkkil cinayətkarlığa
bağlılığı vardır.
Silahlı münaqişəlarə məruz qalan yerlərdə, xüsusən
də xarici hərbi işğal altırıda olan ərazilardə terrorçuluq
ilə həmirı məkanda olanlar arasında bir qayda olaraq
sövdələşmənin yaranmasına şəraitlər formalaşır. Azər-
baycan m üxtəlif yollarla terrorçuluğa məruz qalmışdır.
Azərbaycan kənardarı təşkil olunan terror fəaliyyətinin
birbaşa hədəfınə çevrilmişdir. Ermənistan Respublikası
Azərbaycanın m ülki əhalisi və infrastrukturuna qarşı
onlarla terror aktı törətmişdir. Bunutı rıəticəsində 2 min-
dən artıq azərbaycanlı həyatım itirmişdir. Ermənistan
öz güc strukturlarının bilavasitə iştirakı ilə hazırladığı
həmin terror aktlarını beyrıəlxalq terror qruplarından
istifadə edərək törətmişdir. Ermənistan-Azərbaycarı,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin fəalfazasında Ermənis-
tan etnik təmizləməyə rıail olmaq üçün hərbi təcavüzlə
yanaşı, mülki əhaliyə qarşı getıiş şəkildə terror aktların-
darı da istifadə etmişdir. Həmin vəhşilik aktları 1992-ci
ilin fe v ra l ayında Xocalı əhalisinin m əhv edilməsi ilə
kulminasiya nöqtəsinə çatdı. Həmin vaxt 613 günahsız
irısan, о cümlədən qadınlar, uşaqlar və у aşlılar öz həyatı
ilə vidalaşmışdır. Yüzdən artıq qadın, altmış üç uşaq
qətlə yetirilmişdir. Ermənistan, həmçinin münaqişə zo-
nasından uzaq məsafədə də ictim ai nəqliyyatda və
miihüm infrastruktur yerlərində, 1994-cü ildə Bakı met-
rosunda bomba partlayışı və digər əm əllər kimi terror
aktlarını törədərək, mülki əhaliyə qarşı mübarizə apardı.
Bu gün Erm ənistanın terror risklərindən irəli gə-
lərək, biz əsasən terror hədələrinin tərəfımizdən zərər-
sizləşdirilməsinə baxmayaraq, bu risk yenə də yüksək
olaraq qalır. B ir sıra terror aktlarının, о cümlədən
A zərbaycam n m ülki infrastrukturlarına, xüsusən su
rezervuarları və bəndlərinə, neft kəmərləri şəbəkəsinə
hücum edilm əsi kim i əməllərin legitim hərbi taktikası
olması ilə bağlı açıq bəyanatlar və fik irlə r hələ də
müşahidə edilir. Bunlar birmənalı surətdə mülki əhali
arasında y ü z m inlərlə tələfatın olması ilə nəticələnə
bilər. Beynəlxalq terror təşkilatlarının elem en th ri
Ermənistanın təhlükəsizlik və müdafiə sektoruna inteq-
rasiya edilib. Avropa dəyərlərinə və universal dəyərlərə
sadiq olduğunu göstərm əyə çalışan ölkə tərəfindən
beynəlxalq terror təşkilatlarının üzvlərini qəhrəman
kimi qələmə vermək və onlara abidələr ucaltmaq say-
b rin i görmək təəssüf doğurur.
Azərbaycanlılara qarşı apardm ış etnik təm izhm ə
siyasəti Azərbaycam n beynəlxalq səviyyədə tanınmış
ərazisinin iyirmi faizinin işğalı ilə nəticələnmişdir. Bir
milyondan artıq qaçqın və m əcburi köçkün öz doğma
yurdlarından didərgin salınmışdır.
BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası erməni qoşunlarının
işğal edilmiş ərazilərdən çıxardmasını tələb edən dörd
qətnamə qəbul etmişdir. Lakin əfsuslar olsun ki, Ermə-
nistan təxminən iyirmi il ərzində bu qətnamələrə məhəl
qoymur.
Azərbaycanm işğal edilmiş əraziləri terrorçuluqla
separatizm, ekstremizm və mütəşəkkil cinayətkarlıq, о
cümlədən narkotik maddələrin dövriyyəsi, çirkli pulla-
rın yuyulm ası və silah qaçaqmalçılığı arasında olan
əlaqə baxımından böyük narahatlıq mənbəyidir. Ermə-
nistanın terror hədələrinə əlavə olaraq, Azərbaycan
beynəlxalq terror qruplarından irəli gələn risk və
təhlükələrlə hələ də üzləşir. Ölkəmizin həssas regionlara
yaxınlığı bu hədələri bizim üçün daha qabarıq şəklə
salır. Buna görə Azərbaycan təbii olaraq milli səviyyədə
genişmiqyaslı tədbirləri görməkdədir və terrorçuluğun
qarşısının alınması üçün beynəlxalq sə y h rə fə a l şəkildə
töhfə verir. Təhlükəsizliyin bölünməzliyinin carçısı olan
Azərbaycan beynəlxalq antiterror koalisiyasına fə a l
şəkildə töhfə verən ölkədir...
Terrorçuluğun aydın tərifi və beynəlxalq terrorçu-
luqla bağlı konvensiya həll olunmamış bəzi məsələlərin,
о cümlədən terror hərəkətlərinin təşkil edilməsi, maliy-
yələşdirilməsi, təşviq edilməsi, təlimatlandırdması, digər
birbaşa və ya dolayı yolla dəstəklənməsindən çəkin-
dirm ək məsələlərinin həllinə töhfə verə bilər. Bu cür
razdığın əldə olunması terrorçuluğun əsas səbəblərinin
əhatəli və açıq şəkildə müzakirəsinə əsaslanmalıdır. Biz
sosial və iqtisadi inkişaf, eləcə də təhsil məsələlərinin
həlli üçün bu sahəyə hazırkı beynəlxalq səylər çərçivə-
sində, о cümlədən Birləşmiş M illətlər Təşkilatının mexa-
nizmləri vasitəsilə birmənalı olaraq lazımi diqqət
yetirməliyik. Iqtisadi çətinliklərlə m üşayiət olunan
məhdud təhsil imkanları bir çox hallarda dinləri təfsir
etmək adı altında terror təşviqatının apanlmasına zəmin
yaradan amillər hesab edilə bilər. Terrora qarşı müba-
rizə hər lıansı konkret din və ya mədəniyyətə hücum
çəkmək üçün istifadə edilə bilməz. Bu gün biz məhdud
dini məlumatlüıq şəraitində yaşayırıq və bu, miiəyyən
hallarda şişirdilmiş fo rm a alır, bəzən etnik, dini və
mədəni köklərə m alik münaqişələrin qızışdırdması üçün
məkrli şəkildə sui-istifadə olunur. Son illər ərzində bəzi
ölkələrdəki islamofobiyanın qəbuledilm əz səviyyədə
olması bu cür böhtan xarakterli hərəkətlərin və səhv
konsepsiyaların qarşısının alınmasında birgə səylərin və
dialoqun olduqca böyük əhəmiyyətiııi təsdiqləmişdir...
Əminəm ki, terrorçuluğa qarşı mübarizənin aparıl-
ması işində bütün səylərimizi birləşdirməliyik. Terror-
çuluğun hazırkı siması və onun beynəlxalq sülh və
sabitliyə təhlükə olan digər hədələrlə bağhlığı dövlətlər
arasında daha six əməkdaşlığı, о cümlədən BMT-nin
daha yaxşı, əlaqələndirilmiş, ahəngdar və sistemli ya-
naşmasını tələb edir. Bununla belə, d ö vlə th r arasında
münaqişələrin olması, xarici hərbi təcavüz və təcavüz-
kar separatizm terrorçuluq üçün münbit şərait yaradır.
Buna görə beynəlxalq ictimaiyyət beynəlxalq hüququn
ümumi qaydada qəbul edilmiş normaları və prinsipləri
dsasında miinaqişələrin, xüsusən ərazi bütövlüyünün
təmin edilm əsi və dövlətlarin beynəlxalq səviyyədə
■ 50 ■
■ Oktyabr - Noyabr - Dekabr ■
Dostları ilə paylaş: |