Namangan muhandislik-texnologiya instituti
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
| F
2 da belgilarning nisbatini 9:3:3:1 nisbatda bo’lishi. Bunga misol tariqasida xoldor to’tilarni chatishtirish bo’yicha o’tkazilgan tajriba natijasini keltiramiz. Qush boquvchilarga tanish bo’lgan xoldor to’tilarning pati 4 xil: havorang, sariq, yashil va oq rangda bo’ladi. Agar havorang urg’ochi to’tilar oq patli erkak to’tilar bilan chatishtirilsa, F 1 dagi erkak va urg’ochi to’tilarning pati havorang bo’ladi. Mabodo F 1 dagi erkak va urg’ochi to’tilar o’zaro chatishtirilsa F 2 da 75% havorang, 25% oq rangli to’tilar rivojlanadi. Bundan ikki xil xulosaga kelish mumkin. 1-xulosa. To’tilarda pat rangini ifoda qiluvchi genlar jinsiy xromosomalarda emas, balki autosomalarda joylashgan. 2-xulosa. Patning ikki xil rangda bo’lishi bitta genning ikki xil allel holatiga bog’liq. Xuddi shunday natija sariq rangli to’tilarni oq rangli to’tilar bilan chatishtirganda ham olinadi. Yuqoridagi ikki xil chatishtirish tafsiloti quyidagicha yoziladi. belgilarning to’liq irsiylanishiga o’xshash ekanligini tushunish qiyin emas. Shunga asoslanib xoldor to’tilarda pat rangi bir genning ikki xil allel holatiga bog’liq degan taxminni ilgari suramiz va uning qanchalik to’g’ri ekanligini bilish uchun yuqorida ikki xil chatishtirishda qatnashgan to’tilarning genotipini yozib chiqamiz. Bu ikki chatishtirish natijasida sariq patli to’tilarning genotipini aniqlash qiyinchilik tug’diradi. Bundan tashqari agar ikki xil chatishtirishda dominant bo’lgan belgi ya’ni havorang va sariq patli xoldor to’tilarning erkak va urg’ochisini o’zaro chatishtirilsa, F 1 avloddagi erkak va urg’ochi to’tilarning pat rangi yashil bo’ladi. yashil patli urg’ochi va erkak to’tilarni o’zaro chatishtirilsa F 2 avlodida 9/16 yashil, 3/16 havorang patli, 3/16 sariq patli, 1/16 oq patli to’tilar paydo bo’ladi. Bunday natija ilgari qayd qilinganidek, diduragaylarda belgilarning to’liq irsiylanishida fenotip bo’yicha namoyon bo’lgan edi. Lekin unda ota-ona o’zaro ikki belgisi bilan farqlanadi. Vaholanki, xoldor to’tilarda esa ota-ona to’tilar bir belgisi - pat rangi bilan farqlanadilar xolos. Shunga ko’ra pat rangining rivoji ikki xil allel bo’lmagan genga bog’liq degan xulosaga kelamiz. U holda havorang patli to’tilarning genotipi AAbb, sariq patli to’tilar genotipi aaBB, oq patlilarniki aabb va yashil patlilarniki AaBb holatda bo’ladi deb taxmin qilamiz. Taxminimiz qanchalik to’g’ri ekanligini oydinlashtirish maqsadida havorang va sariq patli erkak va urg’ochi to’tilarni chatishtirib, birinchi va ikkinchi avlod duragaylar genotipini va fenotipi aniqlaymiz. (7-rasm) Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|