Navoiy davlat pedagogika instituti Fizika va astronomiya kafedrasi dotsenti, Phd annotatsiya

Academic Research in Educational Sciences 
VOLUME 2 | CSPI CONFERENCE 3 | 2021
 
Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari 
Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti 
Google Scholar 
Scientific Library of Uzbekistan 
Academic Research, Uzbekistan 662 www.ares.uz 
o’lchash vositalarining ishlash prinsiplari hamda ularni amalda qo’llash borasida 
yetarli bilim va malakalarni hosil qilishdir. 
Ushbu mavzunini o’rganish natijasida talabalar: o’lchash haqidagi tushuncha, 
ta’riflar, elektr o’lchash usullari, har xil kattaliklarni bilishi; elektr o’lchash asboblari, 
ularning ishlash prinsiplari xarakte- ristikalarini bilishi; elektr o’lchov asboblarini 
amalda qo’llay bilishi; o’lchash natijalarini baholay bilishi muhim hisoblanadi [1]. 
Hozirgi kunda, ayniqsa, ishlab chiqarishni boshqarishda, fan va texnikaning 
rivojlanishida, jahon andozalariga mos keluvchi mahsulotlarni ishlab chiqishda, 
uning raqobatbardoshligini ta’minlashda o’ta muhim masalalardan biri sanaladi. 
Elektr energiya ishlab chiqarish va iste’mochilarga yuborish bilan birga ular 
tomonidan qabul qilinayotgan energiyaning miqdori va sifatini tekshirib turish lozim 
bo’ladi. Masalan, tok kuchi ampermetr, kuchlanish voltmetr, quvvat vattmetr, tok 
chastotasi chastotametr bilan o’lchanadi. 
Biz hozir ba’zi elektr o’lchov asboblarning ishlash prinsiplari haqida muhim 
ma’lumotlarni keltirmoqchimiz. Tok kuchi ampermetr asbobi bilan o’lchanadi. 
Ampermetr qarshilikga ketma ket qilib ulanadi. Ampermetr yordamida tok kuchini 
o’lchashdan maqsad ampermetr yordamida haqiqiy tok kuchini olishdir. Hech qachon 
ampermetr tok tarmog’iga parallel qilib ulanmasligi kerak. Chunki, ampermetr 
qarshilikka parallel ulanganda uning ichki qarshiligi ancha kichik bo’lganligi sababli 
undan ancha katta tok o’tadi va ushbu tokka o’zi dosh bera olmasdan kuyib qolishi, 
ishdan chiqishi mumkin.