Nigar Hüseynova

islamiyyəti
 yaymaq üçün 
Xorasan
dan vә 
Anadolu
dan qazilәr gәtirdib. 
Şeyx 
Səfiəddin Әrdəbili
 öz müridlәri ilә 
Qıpçaq
 çölündә vә 
Krım
da İslam dinini yayıb. 1263-cü ildә 
Sarı  Saltuk
 Anadoludan  on  iki  min  türkmәn  ailәsi  ilә  birlikdә  gәlәrәk  Noqayın  hakim  olduğu 
Kırım
 vә 
Dobruca
da yerlәşib (Nogay 1997:20).  
Noqay  xan  1290-cı  ildә  böyük  post  qazandırdığı 
Toxta
 
Xan
ın  xәyanәtinә  mәruz  qalıb. 
Toxta  yerini  möhkәmlәndirdikdәn  sonra  özünә  tәrәfdarlar  toplayıb,  Noqay  xanın  fәaliyyәtini 
mәhdudlaşdırmağa çalışıb. Uzun sürәn bu gizli qarşıdurma 1298-ci ildә açıq toqquşmaya çevrilib. 
Baş  verәn  döyüşdә  Noqay  mәğlub  olub,  әsgәrlәri  vә  tәrәfdarları  әsir  alınaraq  qul  bazarlarında 
satılıb. 40  ilә yaxın Qızılorda dövlәtindә aparıcı şәxs olan, beş hökmdarı yola  salan Noqay xan 
1300-cü ildәki toqquşmaların birindә bir rus tәrәfindәn qәtlә yәtirilib.