Nigmatov X

Doimiy xotira qurilmalari
. Elektr manbai uzilganda ham ma’lumotlarni 
saqlay oladigan xotira – 
doimiy xotira qurilmasi (DXQ)
deb ataladi 
(ROM - Read-
Only Memory
, rus tilida – postoyannoe zapominayuщee ustroystvo - PZU). Odatda 
doimiy xotira qurilmalaridagi axborotni o‘zgartirish yoki o‘chirib tashlash mumkin 
emas. Ammo hozirda DXQni ishlab chiqarish paytidagina emas, balki uni 
qo‘llashdan avval, ya’ni uni ishlatish paytida ham axborotni yozish mumkin bo‘lgan 
va axborotni o‘chirib yozish mumkin bo‘lgan doimiy xotira qurilmalari ham ishlab 
chiqilgan. Ular quyidagicha nomlanadilar: 
- 
PROM (Programmable ROM)
– programmalanadigan doimiy xotira qurilmasi 
(rus tilida – programmirumыe PZU).
- 
EPROM (Erasable PROM)
– axborotni o‘chirish va qayta yozish mumkin 
bo‘lgan programmalanadigan doimiy xotira qurilmasi (rus tilida – stiraemoe 
programmiruemoe PZU); 
- 
EEPROM (Electronically EPROM)
- axborotni elektron tarzda o‘chirish va 
yozish mumkin bo‘lgan programmalanadigan doimiy xotira qurilmasi (rus tilida – 
elektronno-pereprogrammiruemoe PZU); 
- flesh-xotira. 
 
X. KOMPYUTER ARXITEKTURASINI ASSEMBLER SATXI 
 
Yuqori sath tillari hisoblangan 
C, C+
va 
Java
kabi dasturlash tillarida yozilgan 
bitta operatorni amalga oshirish uchun, bir nechta mashina buyruqlarini bajarish 
kerak bo‘ladi. Har bir operatorga bittadan mashina buyrug‘i to‘g‘ri keladigan til esa 

---

60 
– 
assembler tili
deb ataladi. Har bir assembler tili yoki assemblerlar, mashina 
buyruqlarining nomlari qisqartirib yozilgan –
 
mnemonikalarga
,
 
ya’ni ma’noga ega 
qiskartirilgan so‘zlarga asoslanadi [1,16,18]. Masalan: qo‘shish –