Nigmatov X

 
XI. ASSEMBLER TILIDA OPERATORLARNING FORMATLARI VA 
ULARNI QO‘LLASH 
 
Assembler tilida 
operator
- unga mos mashina buyrug‘ining tuzilishini o‘zida 
ifodalaydi. Ammo turli xil kompyuterlar uchun ishlab chiqilgan assembler tillari, 
ko‘p jixatlari bilan o‘zaro o‘xshash bo‘lganliklari sababli, assembler tili haqida 
umumlashtirib
ham gapirish mumkin. 4.5, 4.6 va 4.7- keltirilgan misollarda, 
Pentium 4, Motorola 680x0 va UltraSPARC protsessorlari asosida qurilgan 
kompyuterlar uchun assembler tilida yozilgan dasturlarning bo‘laklari keltirilgan. 
Barcha dasturlar 
N = I + J
formulani hisoblashni amalga oshiradi. Barcha misollarda 
bo‘sh qatorgacha bo‘lgan operatorlar hisoblashlarni bajaradilar, bo‘sh qatordan 
pastda joylashgan operatorlar esa 
I, J va N
o‘zgaruvchilar yozish uchun 
mo‘ljallangan xotirani ajratib qo‘yishni amalga oshiradilar. 

---

64 
4.5-rasm. Pentium 4 assemblerida 
N = I + J
ifodani hisoblash. 
4.6-rasm. Motorola 680x0 assemblerida 
N = I + J
ifodani hisoblash. 

---

65 
4.7-rasm. UltraSPARC assemblerida 
N = I + J
ifodani hisoblash. 
Assembler operatorlari to‘rtta qismdan iborat yozuvlar qatori ko‘rinishida 
bo‘ladi: 
metkalar, amallar, operandalar va izohlar
.
Metkalar asosiy xotira 
adreslarini simvollarda ifodalangan nomlari sifatida ishlatiladi. Ular yordamida 
buyruqlar va ma’lumotlarga o‘tish amalga oshirladi, ya’ni asosiy xotiraning 
buyruqlar va ma’lumotlar saqlandigan joyiga (adresiga) murojaat qilish mumkin 
bo‘ladi. Agar operatorga ham metka qo‘yiladigan bo‘lsa, u qatorning boshlanishida 
yoziladi. Keltirilgan misollarning mohiyatini, ulardan birinchisi asosida ko‘rib 
chiqamiz. Ushbu va keyingi misollarda ham, birinchi qatorda yozilgan