NOYABR NOVEMBER MİRAS
|
11
tAnItIm PROMAtiON
deep traces to boast amidst the system of values found by mankind’
has a strong basis. These traces help us to exist among nations and to
be important in growing and spread of Islamic followers. Though we
lived in different systems and regimes as years passed, side impacts
could not separate us from these races. We confess that we were very
far from them, whereas did not get sad.
While reading ‘Shafaul-Asrar’ work (secrets of Sufism) written in
15th century by Seyid Yahya Bakuvi who is from honest and gener-
ous kin and our compatriot and who tried to give a capable per-
son model and taking as basis love, adornment, mercy, favour and
writing his works in sweet Azerbaijani Turkic language, we see how
great moral and cultural heritage we possess graphically.
Dear friends! Senior lecturer Dr. Mehmet Rihtim elaborating ‘Sha-
faul-Asrar’ work which was Seyid Yahya’s long-year labour present-
ed his translation and his comment to you. By keeping Seyid Yahya’s
style, extreme accuracy was observed in the work’s translation and
explanations. Mehmet Rihtim is main researcher of Azerbaijani
Sufism history, particularly Khalvatism Sufi School and had great
work in promotion of Seyid Yahya heritage not only in Azerbaijan
and also in the world. So, two editions of Seyid Yahya’s “Shafaul-
Asrar” work were published in Turkish languages and its translation
to Albanian and English languages was launched.
‘Shafaul-Asrar’ work is a unique work of Islamic philosophy. Seyid
Yahya as though left a way and regulation to direct a capable per-
son in his work. Seyid Yahya expressing as apprentice needs a mas-
ter and a person in search of courtesy needs a capable person and
teacher, noted science is urgent for gaining goal, eye is required for
a lesson and resource for reach of purpose. Seyid Yahya defined suf-
ficient moments for a skilled person and lined the moments up over
the course of his work.
The work is rich with ayes of Koran, their interpretation, Hz. Proph-
et’s hadith and aphorisms, and was used in elucidation of the ba-
sis of his wisdom and philosophy school. His work “Shafaul-Asrar’
which he wrote corresponding to Seyid Yahya time, spirit and mor-
als, occupied specific place in Sufism history of Azerbaijan and is in
special stage.
By taking a chance of this historical condition, I call on relevant state
bodies of Azerbaijan, non-governmental organizations, philanthro-
pists to increase their studies and unite over display, protection and
expansion of Khalvatiyy School, which is the material and moral
heritage of our ancestors and its remnants in Azerbaijan.
I want to summarize my article with this challenge and hope. All
religious books and sects have this challenge and hope!
Right challenge is responded and right way is chosen.
May God make us happy!
dığı dəyərlər sistemi içərisində Azərbaycan türklərinin öyünüləsi
dərin izləri vardır” fikri güclü əsaslara malikdir. Bu izlər bizi millətlər
içərisində var edən, İslam ümmətinin böyüməsində və yayılmasın-
da böyük önəm daşıyan izlərdir. Zaman-zaman fərqli quruluşlarda,
fərqli rejimlərdə yaşasaq da, yad təsirlər bu izlərdən bizi tam qopa-
ra bilməyib. Etiraf edirik ki, uzaq düşmüşük o dəyərlərdən, amma
üzülməmişik, necə deyərlər, “haqq nazilər, üzülməz”...
Pak və təmiz bir soydan gələn, özümüzdən olan, sevgini,
məhəbbəti, mərhəməti, şəfqəti əsas götürən, əsərlərinin bəzisini
şirin Azərbaycan türkcəsində qələmə alan Seyid Yəhya Bakuvinin
XV yüzildə yazdığı və kamil insan modelini işlədiyi “Şəfaül-Əsrar”
(“Sufiliyin sirləri”) əsərini oxuduqca necə böyük mənəvi-mədəni
irsə sahib olduğumuzu bir daha – belə deyək, kitabı ilə-dəftəri ilə
əyani şəkildə görürük.
Əziz oxucu, “Şəfaül Əsrar” kitabını uzun illərin əməyinin bəhrəsi
kimi nəşrə hazırlayan Dos.Dr. Mehmet Rıhtım əsərin çevirisi ilə
yanaşı, onun yorumunu da sizlərə təqdim edib. Seyid Yəhyanın
üslubu sax¬lanılmaqla əsərin çevirisi və izahlarda son dərəcə
dəqiqlik və səliqəliliyə əməl edilib. Mehmet Rıhtım Azərbaycan
təsəvvüf tarixinin, özəlliklə xəlvətilik sufi məktəbinin əsas
tədqiqatçılarından olub, Seyid Yəhya irsinin nəinki Azərbaycanda,
həm də dünyada tanıdılması üçün böyük əmək sərf edib,
etməkdədir. Belə ki, Seyid Yəhyanın “Şəfaül Əsrar” əsərinin
Türkiyə türkcəsində artıq iki nəşri işıq üzü görmüş, habelə alban
və ingilis dillərinə çevrilməsinə başlanmışdır.
“Şəfaül Əsrar” əsəri İslam fəlsəfəsinin nadir əsərlərindəndir. Se-
yid Yəhya sanki bu əsərində kamil insanı inşa etmək üçün yol,
nizamnamə qoyub getmişdir. Bu yolda, el ağzı ilə desək, şəyirdə
ustad lazım olduğu kimi mərifət axtarışında olana da, mütləq
kamil insan, mürşid lazımdır deyən Seyid Yəhya murada çat-
maq üçün elm, ibrət almaq üçün göz, yola girib məqsədə çatmaq
üçün isə vasitənin önəmini vurğulayır. Seyid Yəhya kamil insanın
yetişməsi üçün yetmiş məqam müəyyənləşdirmiş, onları bütün
əsəri boyunca sıralamışdır.
Əsər “Quran” ayələri və onların təfsirləri, Hz. Peyğəmbərin (s.a.s.)
hədisləri, hikmətli sözlər və kəlamlarla zəngin olub, onun ürfani-
fəlsəfi məktəbinin əsaslarının açıqlanmasında istifadə edilmişdir.
Seyid Yəhyanın zəmanəsinin ruhuna və ədəbinə uyğun qələmə
aldığı “Şəfaül-Əsrar” əsəri Azərbaycanın təsəvvüf tarixində
özünəməxsus yer tutmaqla yanaşı, həm də xüsusi mərhələdir.
Mən yaranmış bu tarixi şəraitdən istifadə edib, Azərbaycanın
uyğunprofilli dövlət qurumlarını, qeyri-hökumət təşkilatlarını,
xeyirxah insanları babalarımızın maddi və mənəvi mirası olan
xəlvətilik məktəbi və onun Azərbaycandakı qalıqlarının üzə çıxa-
rılması, qorunması, yayılması yönündə çalışmalarını artırmağa və
birləşdirməyə çağırıram.
Yazımı da elə bu çağrı, bu ümidlə qurtarmaq istəyirəm. Necə ki,
bütün kitablı dinlərdə, təriqətlərdə də çağrı var, ümid var!...
Haqq çağrıya cavab verilər, haqq yolda yürünər!
Aqibətimiz mübarək olsun!
Dostları ilə paylaş: |