NOYABR NOVEMBER MİRAS
|
25
xəBər NEWs
one time), grave of the officer of Islamic Army of the Caucasus
in Ajidere Village of Gobustan (Mereze) region, Turkish Martyrs
Monument, the area, where large gun-fires of the army located in
Hokmeli Settlement of Absheron region.
Later they came to Guzdak settlement of Absheron region, the
fourth quarters of the army. The chief of Guzdak settlement mu-
nicipality, Hasan Hajagayev showed the buildings of the head-
quarters in Guzdak Village and spoke about headquarters, health
detachment and target. It was said the headquarters were some
time bombed by planes and local population were killed and
wounded.
The participants of cultural heritage tour “Promotion among
Youth- Islamic Army of the Caucasus” came finally to Martyrs Av-
enue, commemorated martyrs sacrificed for liberty and integrity of
our Motherland and put flowers. The youth visited Turkish mar-
tyrs in the avenue, put the bunch of flowers which they collected
from Ganja.
The chairman of MIRAS Organization, Fariz Khalilli dealt with
the significance of the done work, their wish of cultural heritage
tours’ durableness. He noted this project is supported by embassy
of Turkey Republic to Azerbaijan, Caucasus Research Institute of
Qafqaz University, ‘Yeni Yol’ Youth Enlightement Public Union,
Ganja Caspian Educational Centre, as well as AzerTag Azerbai-
jan State Telegraph Agency. The chief of Public Sciences Chair of
Azerbaijan Technical University of Azerbaijan, Professor Shirkar
Gasimov spoke on rightful way of Islamic Army of the Caucasus
and urgency of such tours for strengthening of youth’s patriotic
feeling.
In the end the participants of the cultural heritage tour were given
gifts like books, journals and CDs on Islamic Army of the Cauca-
sus and general Nuru Pasha.
bustan (Mərəzə) rayonunun Acıdərə kəndində Qafqaz İslam
Ordusu zabitinin qəbrini, Türk şəhidliyi abidəsini, Abşeron
rayonu Hökməli qəsəbəsində ordunun iri toplarının yerləşdiyi
ərazini ziyarət ediblər.
İştirakçılar sonra Qafqaz İslam Ordusunun dördüncü əsas
qərargahının yerləşdiyi Abşeron rayonu Güzdək qəsəbəsinə
gəliblər. Güzdək qəsəbə bələdiyyəsinin sədri Həsən Hacağayev
Güzdək kəndində qərargahın yerləşdiyi evləri, dəvəlikləri
göstərmiş, qərargah, səhiyyə bölüyü və nişangah haqqında
danışıb. Dəfələrlə qərargahın təyyarələrlə bombalandığını, yerli
sakinlərdən də ölən və yaralananların olduğunu bildiriblər.
“Gənclərə tanıtım - Qafqaz İslam Ordusu yolu” mədəni irs turu-
nun iştirakçıları sonda Şəhidlər Xiyabanına gəlib, Vətənimizin
azadlığı və bütövlüyü uğrunda canından keçmiş şəhidlərimizi
yad ediblər, onların ruhuna dualar oxuyub, qəbirləri üzərinə gül
dəstələri qoyublar. Xiyabandakı Türk şəhidliyini ziyarət edən
gənclər, Gəncədən Bakıya gəldikcə topladıqları gül dəstələrini
abidə önünə qoyublar.
MİRAS İctimai Birliyinin sədri Fariz Xəlilli görülən
işin əhəmiyyətindən və mədəni irs turunun davamlı
olmasını istədiklərindən bəhs edib, bu layihəyə Türkiyə
Cümhuriyyətinin Azərbaycandakı səfirliyi, Qafqaz Univer-
siteti Qafqaz Araşdırmaları İnstitutu, “Yeni yol” Gənclərin
Maariflləndirilməsi İctimai Birliyi, Gəncə Xəzər Tədris Mərkəzi,
eləcə də “AzərTac” Azərbaycan Dövlət Teleqraf Agetnliyinin
dəstək verdiyini qeyd edib. Azərbaycan Texniki Universitetinin
İctimai fənlər kafedrasının müdiri, professor Şikar Qasımov Qa-
fqaz İslam Ordusunun haqq işindən, gənclərin vətənpərvərlik
hissinin gücləndirilməsində belə turların zəruri olmasından
danışıb.
Sonda mədəni irs turunun iştirakçılarına Qafqaz İslam Ordusu və
general Nuru Paşa haqqında kitab, jurnal və disklər hədiyyə edilib.
26
|
MİRAS NOYABR NOVEMBER
ArAŞdIrmA REsEARCH
Seyid Yahya Bakuvi the second old man of Khalvatism, which is
considered the most magnificent and wide-spread Sufism sect is one
of bright peoples favoured to the mankind by Azerbaijani society.
Nishanshizade writes in his “Mir`ati-kainat”: “He has ten thousand
disciples”. Dede Omar Rovshani is the most well-known disciple and
caliph of Seyid Yahya, and founder of Rovshaniyya branch. He is from
Aydin (Gozalhisar), Turkey. He writes about himself:
Miskin həqir Rövşəni əslin sоrar isən
Aydın еlində Tirə yanında Gözəlhisar.
...
Еy badi-nəsim, Rövşəninin
Aydın еlinə apar pəyamın .
Elder brother of Rovshan, Alaaddin came previously to Azerbaijan;
become student of Seyid Yahya, returned Turkey after graduating
madrasah and recognized as Khalvatism sheik and scientist. Hafiz
Hussеin Tabrizi writes in his “Rovzatul-jinan” about these two broth-
ers: “His brother Alaaddin and Dede Omar were disciples of Sеyid
Yahya Bakuvi, they mastered external and internal sciences and were
scientists” (s.472). Omar dedicated two poems to his brother Alaad-
din Rumi:
Qarındaşi, ulusi Rövşəninin,
Küçücükdən mürəbbasi ğəninin.
Qamudan Rövşəninin səvgülisi,
Şəriətdə, təriqətdə ulusi.
... Qarındaşi, qərini Rövşəninin,
Ənisi, həmnişini Rövşəninin.
Adı оlan Əlaəddin Rumi,
Еdən təhsil məcmuyi-ülumi.
Sheik Alaaddin seeing extraordinary talent of Omar, sent him to
Shirvan to his mentor Yahya Bakuvi. Rovshani lived and created in
Azerbaijan for the rest of his life since that time, i.e. youth. Over the
course of his creative activity, he recalled his teacher Seyid Yahya, Shir-
van sheik, the person whom he considered sacred; devoted poems and
knew him as moral protector to whom he and like-minded people ad-
dress and rely:
Təsəvvüf təriqətlərinin ən möhtəşəmi və geniş yayılmışı sayılan
Xəlvətiliyin ikinci piri Seyid Yəhya Bakuvi Azərbaycanın
bəşəriyyətə bəxş etdiyi parlaq zəkalardandır. Nişanşızadə
“Mir`ati-kainat”ında “...Onun on min nəfər miqdari müridi
və əhbabı” olduğunu yazır. Seyyid Yəhyanın müridlərinin ən
məşhuru və xəlifəsi, xəlvətiliyin Rövşəniyyə qolunun qurucusu
Dədə Ömər Rövşənidir. O, əslən Türkiyəlidir, Aydın(Gözəlhisar)
elindəndir, bu haqqda özü yazır:
Miskin həqir Rövşəni əslin sоrar isən
Aydın еlində Tirə yanında Gözəlhisar.
...
Еy badi-nəsim, Rövşəninin
Aydın еlinə apar pəyamın.
Rövşənin böyük qardaşı Əlaəddin daha öncə Azərbaycana gələrək
Seyyid Yəhyanın tələbəsi olmuş, mədrəsəsini bitirdikdən sonra
Türkiyəyə dönmüş, bir Xəlvəti şeyxi və alim kimi tanınmışdı. Hafiz
Hüsеyn Təbrizi “Rövzətül-cinan”ında bu iki qardaş haqqında
yazır: “Qardaşı Əlaəddin və Dədə Ömər özü Sеyyid Yəhya Baku-
vinin müridləri idilər, zahiri və batini еlmləri bilirdilər, alim idilər”
(s.472). Ömər qardaşı Əlaəddin Rumiyə iki şеir həsr еtmişdir:
Qarındaşi, ulusi Rövşəninin,
Küçücükdən mürəbbasi ğəninin.
Qamudan Rövşəninin səvgülisi,
Şəriətdə, təriqətdə ulusi.
... Qarındaşi, qərini Rövşəninin,
Ənisi, həmnişini Rövşəninin.
Adı оlan Əlaəddin Rumi,
Еdən təhsil məcmuyi-ülumi.
Şеyx Əlaəddin Ömərin qeyri-adi istedadını görüb, onu Şirvana-
mürşidi Yəhya Bakuvinin yanına göndərir. Bu vaxtdan-gənc
yaşlarından başlayaraq Rövşəni mənalı ömrünün qalan hissəsini
Azərbaycanda yaşayıb-yaratmışdır. O, bütün yaradıcılığı bоyu
müəllimi Sеyyid Yəhyanı - müqəddəs saydığı bu şirvanlı şеyxi
yaradıcılığı boyunca yad еtmiş, ona şeirlər ithaf etmiş, özünün
və məs¬ləkdaşlarının müraciət еtdiyi, tapındığı əvəzеdilməz
mənəvi hamisi bilmiş¬mişdir:
Seyyid yəhya Bakuvinin yetirməsi və xəlifəsi
DƏDƏ ÖMƏR RÖVŞƏnİ
fOLLOWER AND CALiPH Of sEYiD YAHYA BAkuVi DEDE OMAR ROVsHANi
Prof.dr. Azadə musayeva
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Əlyazmalar İnstitutu
Prof. dr. Azada musayeva
Manuscript institute National Academy of sciences of Azerbaijan
Dostları ilə paylaş: |