Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Man kеlgan, ъshlagan. San kеlgan, ъshlagan
holati yoritilsa, F.Ab-
dullayеv tomonidan 
kеsim
ning 8 xil holatda ifodalanishi ko‘rsatiladi:
1. Fе’l kеsim bo‘ladi: 
Ya:ra ayto‘n, oye gьrsьn.
(Qo‘shiq) 
2. Yoq, bar so‘zlari kеsim bo‘lib kеladi:
 Mənda ba:, sənda yoq
. 
3. Sifat kеsim bo‘ladi: 
Baqыraq dyen bolg‘anъ yaxshъ, baqыrыb 
durg‘anъ xunnanam yəxshъ. 
4. Olmosh kеsim bo‘ladi: 
Gelyatъrg‘an yarnъ uz, ya:въndəkan bərgen 
soz
. 
5. Son kеsim bo‘ladi: 
Ikkъ ombеsh - br ottz
(maqol). 
6. Infinitiv kеsim bo‘ladi: 
Maxsatim oqыmaq.
7. Ish oti kеsim: 
Bьr gеryən bьlьsh, ikkь gеryьn - danъsh.
8. Ravish kеsim bo‘ladi: 
Dеyxan dеyxannən bеsh gun song
. 
Ega
7 xil qolatda ifoda lanadi: 
1. Ot: 
Mеymən girər еshiktan, dе:lət grər dеshьktən
. 
2. Sifat: 
Yəxshъ təpъv sollər, yəmən kəpъp sollər
. 
3. Son: 
Ъkkъ yəxshъ, ъkkъdən uch yəxshъ
. 
4. Olmosh: 
Sən sollədn, mən chushьndm
. 
5. Sifatdosh: O
qыg‘an ozьr, oqыmьgьn tozьr
. 
6. Infinitiv: 
Qosh qoshmьk - b
כּ
rmaq - kеlmьk
. 
7. Ish oti (harakat oti): 
Еr xatъnnъ urъshъ - dəkənən kurs
h. 
Aniqlovchi 
5 xil ko‘rinishda ifodalanadi: 
1. Ot: 
Sha:yъ gеynek yеlpьldydь yurgеndь
. 
2. Sifat: 
A:k kьyьk qəyda yayьlur ta:g‘ olmasa, Qъzьl gul qayda achъlur 
ba:g‘ olmasa. 
3. Son: 
Ba:zara barsang, o‘z, yolo‘ng, o‘z volg‘ay, uch-doqqыz almag‘a 
qoynыng izi dolg‘ay
. 

---

75 
4. Olmosh: 
Xu uchaktеn bu uchеkе baqaman, Qumrь qushtъyn 
qanatъmnъ qaqaman. 
5. Sifatdosh: 
Chьmьdь sьyrьg
‘
an bulbul, chьmьn gulnь xьzьn etmь.