Olkashunoslik

Olimpiya shon-shuhrati muzeyi.
Mustaqillik yillarida tashkil etil­
gan muzeylardan yanabin Olimpiya shon-shuhrati muzeyi b o iib , 1996- 
yil 1-sentabrda tantanali ravishda ochildi. Mazkur muzevni jihozlash va 
ekspozitsiyasini yaratishda yetakchi muzeyshunos mutaxassislar bilan 
bir qatorda fan arboblari, dizayner-rassom lar. O'zbekiston xalq amaliy 
san’ati ustalari ham qatnashdilar. Muzey ekspozitsiyasining asosini ho­
zirgi zamon Olimpiya o i mlannmg eksponatlari tashkil etadi.
Muzey ekspozitsiyalarida Olimpiya harakati qachon paydo boigani. 
0 ‘zbekiston Milliy Olimpiya qo‘mitasimng tashkil etilganligi va 
g ‘oyalarining taraqqiy etganligi, sport o ‘yinlarini o'tkazish, sovrindor 
b o iib chiqqan 0 ‘zbekiston sportchilarining ishtirok etayotganligi haqi­
da hikoya qilinadi. Shuningdek, XX asr Olimpiya o'yinlarining shonli 
tarixida o ‘z nomlarini qoldirgan bir qator sportchilaming yutuqlarini 
namoyish etuvchi ekspozitsiya ham mavjud.
Temuriylar tarixi davlat muzeyi faoliyati.
Mustaqillik yillarida 
0 ‘zbekistonda yangidan yangi muzeylar tashkil etilib, bugungi madaniy 
hayotimizning uzviy qismiga aylandi. Ulai' orasida Temuriylar tarixi davlat 
muzeyinmg tashkil etilishini olamshumul voqea deb baholash mumkin.
Temuriylar tarixi davlat muzeyi Amir Temur va temuriylar davri­
da ilm-fan, maorif va madaniyatning yuksak darajadagi taraqqiyotini 
haqqoniy aks ettirish va keng targib qilish, chuqur insonparvarlik ruhi 
bilan sug‘orilgan tarixiy yutuqlarimiz va an’analarimiz asosida yosh av- 
lodni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash maqsadida barpo etildi.
Qisqa faoliyati davrida 0 ‘zbekiston Respublikasi FA tasarrufidagi 
Temuriylar tarixi davlat muzeyi asosiy muzeyshunoslik ilmiy-uslubiy 
markaziga aylandi. Keng koiamdagi tadbirlar va koigazm alam i tash­
kil etishda ham u asosiy tayanch vazifasini ado etayotgani tabiiy holdir. 
Zero, o ‘zbek xalqi yilnomasida oltin harflar bilan bitishga munosib vo- 
qealar aynan Sohibqiron Amir Temur hamda Temuriylar bilan cham- 
barchas bogiiqdir.
Muzeydagi Temuriylar tarixiga oid noyob eksponatlar 0 ‘zbekiston 
viloyatlaridagi yirik muzeylardan keltirilgan, shuningdek, 1996-yilda 
Parijda Amir Temur tavalludining 660 yilligiga bagishlab oikazilgan 
koigazmadagi eksponatlar ham muzeyga o'tkazilgan.
Muzeyda arxeologiya, etaografiya, numizmatika yodgorlikla- 
ri, qoiyozmalar, tasviriy san’at namunalari bor. Muzey xazinasida
190

---

0 ‘zbekiston tarixini aks ettiruvchi 3 mingdan ortiq ashyolar saqlanadi. 
Shundan «Asosiy fond»ga 1971 ta, «Yordamchi fond»ga 1090 ta ash- 
vo kiritilgan. Hozirgi kunda muzey ekspozitsiyasidan 1700 dan ortiq 
eksponat joy olgan. Bular - Amir Temur va temuriylar davri tarixiga 
oid qoiyozmalar, yozishmalar, kumush va mis tangalar, Go‘ri Amir 
maqbarasidan olingan ashyolar, sopol va mis buyumlar, m e’moriy 
qoplamalar, XIX-XX asrlarga oid kitoblar. tangalar va etnografiyaga 
oid buyumlar va h.k.
Muzey xazinasida 0 ‘zbekiston aholisi hamda chet davlatlar- 
ning sovg‘alari ham mavjud. Muzeyning keng k o ‘lamli ishlarini 
2017-yilgi hisobotni tahlil qilish orqali ham kuzatishimiz mumkin. 
0 ‘zbekistonda hozirgi kunda 350 dan ortiq muzey va muzey fao­
liyati bilan bogMiq k o ‘rgazma muassasalari mavjud. Ulaming 90 tasi 
davlat muzeylaridir.