O’quv ishlari prorektori 2021y prof. S. Soleev

tanqidiy munosabatvoqyelikka turli nuqtai nazardan yondashish qobiliyati, ko’nikib qolingan tartibga qarama-qarshi bo’lgan holatdagi o’zaro mantiqiy bog’liqlik, aloqadorlikni tan olish, yangi faoliyatni qayta qurish, qarorlarni o’zgartirish.
Prokuror kuchli iroda fazilatiga ega bo’lishi lozim. Uning kasbiga oid faoliyati shaxsiy tashabbusni, qat’iyatni, sobitqadamlilikni, maqsad sari intilishni, tashkilotchilik qobiliyatlarini talab qiladi. Sudda Davlat qoralovchisi sifatida maydonga chiqayotgan prokuror davlat nomidan ayblovni quvvatlar ekan, jamiyat fuqarolarining, jamiyatdagi ko’pchilikning manfaatlarini yoqlaydi. Bu esa jinoiy ishni chuqur va atroflicha tahlil qila olish, adolatli hukm talablarini o’ziga vakolat bergan xalqqa tushunarli tarzda bayon eta bilishni taqozo qiladi.
Sudda jinoiy ish ko’rib chiqilayotganda prokuror fikrining shakllanishi murakkab jarayondir. Bu jarayonga qonunda ko’zda tutilgan huquqiy harakatdagi ma’lumotlardan tashqari boshqa qator omillar ham ta’sir ko’rsatadi.
Prokuror jinoiy ish qo’zg’atilganidan boshlab, hukm chiqarilgunga qadar ushbu jarayonda ishtirok etadi. Shuning uchun uning fikrmulohazasi hukm qabul qilishda yetakchi rol o’ynaydi, u birinchi bo’lib ayblov fikrini bayon qiladi.
Prokuror fikrlarining aniq va ravshan bo’lishi, daliliy ifodalanishi muhim ahamiyatga ega.
Advokatning faoliyati ko’p jihatdan uning ijtimoiy-psixologik roliga xos xususiyatlar bilan asoslanadi. Advokatlar fuqarolarga huquqiy yordam ko’rsatishga da’vat etiladilar. Bu ularning professional burchidir. Qonun bo’yicha advokatga sudlanuvchining barcha huquqlari va manfaatlarini himoya qilish vazifasi yuklatiladi.
Advokatning samarali faoliyati odamlar bilan psixologik muomala o’rnatish, o’z himoyasidagi kishiga shaxs sifatida to’g’ri yondasha bilish, sud, tergovchilar va prokuror bilan tegishli tarzda hamkorlik qila olishiga bog’liq. Buning uchun avvalo advokat tashkilotchilik qobiliyatiga ega bo’lishi lozim. Sud jarayonida qatnashish uchun tayyorgarlik rejasini tuzish, amaliyotga mos keladigan, professional tajribada orttirilgan metodlar va usullarni qo’llash shu jumladandir. To’g’ri va yuqori malakali himoya aybsiz odam behuda sudga berilishi va hukm qilinishining oldini oladigan kafolat bo’lib hisoblanadi.
Advokatning ishda yutib chiqishi ko’p jihatdan turlituman dalilisbotlar orasidan himoyasidagi shaxsni oqlaydigan yoki aybini yengillashtiradigan holatlarni topa bilishi hamda o’z o’rnida qo’llay olishiga bog’liq. Buning uchun izlanish, ijodiy tafakkur, turli xil ish shart-sharoitlarida to’g’ri yo’lni topish qobiliyati zarur.
Prinsipiallik, halollik, o’z himoyasidagi shaxsning huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilishiga murosasizlik advokat xulqatvorining bosh xususiyatlaridir. U o’z shaxsiy fikriga ega bo’lishi, taassurotlarga berilmasligi, e’tiqodi va nuqtai nazaridan chekinmasligi lozim.
Odatda, advokat jinoiy ishdagi barcha materiallarni o’z himoyasidagi shaxs manfaati nuqtai nazaridan ko’rib chiqadi. Himoyachi orqali jamiyat go’yo ayblanuvchiga yordam qo’lini cho’zadi. Jinoyat sodir etgan shaxsning ijobiy fazilatlarini ko’ra olish, uning taqdiri, kelajagi haqida qayg’urish advokat faoliyatining ijtimoiy qirrasini belgilab beradi.
Sudda himoyachining rekonstruktiv faoliyati yetakchi o’rinni egallaydi. Bu esa o’tkir xotirani, chuqur tahliliy va sintetik tafakkurni, keng tasavvurni taqozo etadi.