O’zbek I ton respubl I kas I ol I y va o’rta tal
Yüklə 280,15 Kb.
|
| farmoyish usullari
cheklovchi hujjatlarda ko’zda tutilmagan mavjud vaziyatdan kelib chiqqan hodda kundalik jadal boshqarish maqsadida qo’llaniladi. Farmoyish tasirining asosiy maqsadi boshqaruv apparatining aniq harakati, boshqaruvning barcha bo’linma va xizmatlari barqaror ishlashini taminlab berishdan iborat. Tasir etishning farmoyish usullari buyruq, farmoyish, ko’rsatma va boshqa meyoriy hujjatlar asosida amalga oshiriladi. Buyruq - bu rahbarning qo’l ostidagi xodimlardan malum vazifani bajarishni yozma yoki og’zaki ravishda talab qilishdadir. Buyruq faqat chiziqli boshqaruv tizimi rahbari tomonidan beriladi. Farmoyish xodimlardan ayrim ishlab chiqarish va xo’jalik masalalarini hal etishni talab qilishdir. Farmoyish boshliq o’rinbosarlari, xizmatlar boshliqlari, ular ega bo’lgan vakolatlari doirasida beriladi. Boshqaruv amaliyotida qullaniladigan tasir qilish usullaridan biri - og’zaki ko’rsatmadir. Tasir etishning bunday shaklini barcha darajadagi rahbarlar, lekin ko’pincha quyi darajadagi komandirlar, brigada boshliqlari, ustalar qo’llaydilar. Farmoyish vositasida tasir etish bajarish muddatlari bilan farq qiladi, buyruq va farmoyishlar uzoq yoki qisqa muddatga mo’ljallangan bo’ladi. Har bir buyruq yoki farmoyishda qanday vazifa bajarilishi, qachon bajarilishi kerakligi belgilanadi. Tasir etishning farmoyish usuli tashkiliy tasirga nisbatan uning bajarilishini nazorat qilishni ko’proq talab etadi. İ jro ztishning borishi nazorat qilingandan so’ng yana farmoyish bilan tasir etishga ehtiyoj tug’iladi. Farmoyish usulining qo’llanish ko’lami boshqaruv kadrlari malakasi, tashabbuskorligi va qobiliyatiga bog’liqdir. Korxonani bosh qarishda farmoyish bilan tasir etish faqat qonunga zid bo’lmagan holdagina bajarilishi qatiy bo’lgan huquqiy kuchga ega bo’ladi. Shu sababli barcha tizimdagi tashkiliy- farmoyish faoliyati mavjud qonunchilikka bo’ysungan holda amalga oshishi lozim. İ ntizomiy tasir usullari tashkiliy barqarorlashtiruvchi va farmoyish vositasida tasir etish usullarini to’ddirib, intizomiy talablar va majburiyatlar tizimi vositasida tashkiliy aloqalar |