O’zbekiston milliy universitet jizzax filiali kompyuter arxitekturasi va assembler tili

O’zbekiston milliy universitet jizzax filiali

KOMPYUTER ARXITEKTURASI VA ASSEMBLER TILI

Parallel hisoblashga asoslangan kompyuterlar kompyuter tizimlari.
TAYYORLADI:MUXTOROV L.B
TEKSHIRDI:BABAKULOV B. M.

Parallel hisoblashlarga asoslangan kompyuter tizimlari unumdorlik va samaradorlikni oshirish maqsadida bir vaqtning o'zida hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun bir nechta protsessor birliklari yoki yadrolaridan foydalanadi. Parallel hisoblashga tayanadigan kompyuter tizimlariga misollar:

Parallel hisoblashlarga asoslangan kompyuter tizimlari unumdorlik va samaradorlikni oshirish maqsadida bir vaqtning o'zida hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun bir nechta protsessor birliklari yoki yadrolaridan foydalanadi. Parallel hisoblashga tayanadigan kompyuter tizimlariga misollar:

• Ko'p yadroli protsessorlar:
• Tavsif: Bu markaziy protsessorlar (CPU) bo'lib, ular bitta chipda ikki yoki undan ortiq individual ishlov berish yadrolarini o'z ichiga oladi.
• Misol: Intel Core i7, AMD Ryzen seriyasi.
• Grafik ishlov berish birliklari (GPU):
• Tavsif: GPUlar grafiklarni ko'rsatish uchun mo'ljallangan maxsus protsessorlardir, lekin ular parallel ishlov berish vazifalarida ham ustunlik qiladi. Ular parallel ish yuklarini samarali bajara oladigan ko'plab yadrolardan iborat.
• Misol: NVIDIA GeForce seriyasi, AMD Radeon seriyasi.
• Parallel hisoblash klasterlari:
• Tavsif: Klasterlar - parallel ishlov berish vazifalarini bajarish uchun birgalikda ishlaydigan o'zaro bog'langan kompyuterlar yoki serverlar guruhlari.
• Misol: Beowulf klasterlari, yuqori samarali hisoblash (HPC) klasterlari.

Parallel superkompyuterlar:

• Parallel superkompyuterlar:
• Tavsif: Superkompyuterlar yuqori unumdorlik va murakkab hisob-kitoblar uchun yaratilgan juda kuchli hisoblash tizimlaridir. Ular tez-tez yuqori tezlikka erishish uchun parallel ishlov berishdan foydalanadilar.
• Misol: IBM Summit, Cray XT5, Tianhe-2.
• Parallel hisoblash serverlari:
• Tavsif: Bir vaqtning o'zida vazifalarni samarali bajarish uchun parallel ishlov berish qobiliyatiga ega serverlar.
• Misol: ko'p yadroli protsessorlar bilan jihozlangan va parallel ish yuklari uchun optimallashtirilgan serverlar.
• Tarqalgan hisoblash tizimlari:
• Tavsif: Qayta ishlash vazifalari tarmoq orqali ulangan bir nechta kompyuterlar yoki serverlar bo'ylab taqsimlanadigan tizimlar.
• Misol: SETI@home, Folding@home.

Parallel ishlov berish ish stantsiyalari:

• Parallel ishlov berish ish stantsiyalari:
• Tavsif: Ilmiy simulyatsiya, renderlash va ma'lumotlarni tahlil qilish kabi parallel ishlov berishdan foyda ko'radigan vazifalar uchun mo'ljallangan ish stantsiyalari.
• Misol: Ko'p yadroli protsessorlar va kuchli GPUlar bilan jihozlangan ish stantsiyalari.
• Parallel fayl tizimlari:
• Tavsif: Parallel kiritish-chiqarish operatsiyalarini qo'llab-quvvatlash uchun mo'ljallangan fayl tizimlari, bir nechta protsessorlarga bir vaqtning o'zida ma'lumotlarga kirish va o'zgartirish imkonini beradi.
• Misol: Luster fayl tizimi, IBM Spectrum Scale (GPFS).
• Parallel dasturlash ramkalari:
• Tavsif: Ishlab chiquvchilarga parallel arxitekturalarda ishlash uchun parallel kod yozish imkonini beruvchi dasturiy ta'minot ramkalari.
• Misol: OpenMP, MPI (Message Passing Interface), CUDA (Compute Unified Device Architecture).

Ushbu misollar parallel hisoblash tamoyillarini amalga oshiradigan kompyuter tizimlarining xilma-xilligini ko'rsatadi, ular iste'molchi darajasidagi qurilmalardan tortib ixtisoslashgan yuqori unumli hisoblash tizimlarigacha. Parallel hisoblash zamonaviy hisoblashda muhim tushuncha bo'lib, keng ko'lamli ilovalar uchun tezroq va samaraliroq ishlov berish imkonini beradi.