O’zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiyalari va Kommunikatsiyalarini Rivojlantirish Vazirligi Muhammad Al-Xorazmiy Nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Unversiteti
Yüklə 243,1 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tekshirdi: _____________________ Toshkent 2023 Reja
| O’zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiyalari va Kommunikatsiyalarini Rivojlantirish Vazirligi Muhammad Al-Xorazmiy Nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Unversiteti “Fizika” fani bo’yicha Mavzu: “Muvozanatli va muvozanatsiz jarayonlar” Bajardi: _____________________ Tekshirdi: _____________________ Toshkent 2023 Reja: Kirish 1. Termodinamik hodisalar haqida ma’lumot. 2. Muvozanatli va muvozanatsiz jarayonlar 3. Ehtimoli o’rtacha va qaytmas mikroskopik jarayonlar 4. Issiqlik mashinalarining sikllari Xulosa KIRISH Termodinamikaning birinchi qonuni energiyaning saqlanish va aylanish jarayonini miqdoriy tomondan tavsiflaydi. Termodinamikaning ikkinchi qonuni bu jarayonlarning sifat tomonini tavsiflaydi. Termodinamikaning birinchi qonuni bironta jarayonning energetik balansini tuzish uchun zarur bo‘lgan barcha ma’lumotlarni beradi, lekin u, bironta jarayonning sodir bo‘lishi yoki bo‘lmasligi haqida hech qanday ma’lumot bermaydi. Termodinamikaning ikkinchi qonuni ham, birinchi qonun kabi tajriba asosida ta’riflanganligini taokidlab o‘tish lozim. Termodinamikaning ikkinchi qonunini umumiy ko‘rinishda quyidagicha ta’riflash mumkin: O‘z-o‘zidan sodir bo‘ladigan har qanday jarayon qaytmas jarayondir. Ikkinchi qonunning barcha boshqa ta’riflari bu umumiy ta’rifning xususiy hollaridan iborat. Bir qancha olimlar termodinamikaning ikkinchi qonuniga turlicha ta’rif berganlar. Shu ta’riflar haqida qisqacha ma’lumot beraylik. 1.Sadi Karno (1824 yilda) quyidagi ta’rifni berdi: “Termodinamik tizim ish bajara olishi uchun kamida turli temperaturali ikki manba zarur. Issiqlik dvigatellari F.I.K. >1 bo‘la olmaydi”. 2.R. Klauzius (1850 yilda) quyidagi ta’rifni taklif etdi: “Issiqlik ancha sovuq jismdan ancha issiq jismga o‘z-o‘zidan o‘ta olmaydi”. 3.V. Tomson (Lord Kelpvin) 1851 yilda quyidagi ta’rifni taklif etdi: “Jonsiz material agent yordamida moddaning qandaydir massasidan uni atrofdagi predmetlardan eng sovuьining temperaturasidan past temperaturagacha sovitish yo‘li bilan mexanikaviy ish olib bo‘lmaydi”. 4.M. Plank quyidagi ta’rifni taklif etdi: “Barcha ishi bironta yukni ko‘tarish va issiqlik manbaini sovitishdan iborat bo‘lgan davriy ishlaydigan mashina qurib bo‘lmaydi”. Shuni aytib o‘tish lozimki, ikkinchi tur abadiy dvigatelining mavjud bo‘lishi termodinamikaning birinchi qonuniga qarshi bo‘lmaydi. Haqiqatan ham bu dvigatelda ish hech narsadan emas, balki issiqlik manbaining ichki energiyasi hisobiga bajarilgan bo‘lur edi. Yüklə 243,1 Kb. Dostları ilə paylaş:
|