|
 O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a b. N. Sirliyev a. A. BeknazarovO‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y Qobiliyatning shakllanishi.
Qobiliyatlar va iste’dodlarni shakl-
lantirish muammosi katta ijtimoiy va davlat ahamiyatiga ega bo‘lgan
muammodir. Bunda hamma bolalardagi qobiliyatlarni har tomonlama
rivojlantirish vazifasi ayrim iste’dodli bolalardagi maxsus iste’dodlar-
ni rivojlantirish vazifasiga qarama-qarshi qo‘yilmaydi.
Shunday qilib, qobiliyatlar insonning hayotidagi eng muhim indi-
vidual-psixologik xususiyatlardan biri hisoblanadi. Qobiliyatlar tuzili-
shiga ko‘ra juda murakkab tizimni tashkil etadi. Huquqni muhofaza
qilish organlari xodimlarining faoliyatida qobiliyat asosiy o‘rinni
egallaydi. Huquqni muhofaza qilish organlari xodimlarining indivi-
dual-psixologik xususiyatlari, ya’ni temperamenti, xarakteri, maxsus
va umumiy qobiliyatlari jinoyatchilikning oldini olishda va jinoyatchi-
larni qayta tarbiyalashda yetakchi o‘rinlardan biri bo‘lib hisoblanadi.
Shunday qilib, psixologiyada xarakterning quyidagi tizimini e’ti-
rof etishimiz mumkin:
mehnat faoliyatida namoyon bo‘ladigan xarakterli xususiyatlar;
insonlarga nisbatan munosabatlarda namoyon bo‘ladigan xa-
rakterli xususiyatlar;
o‘z-o‘ziga munosabatga aloqador xarakterli xususiyatlar;
narsa va hodisalarga nisbatan munosabatlarda namoyon bo‘-
ladigan xususiyatlar.
Demak, individual-psixologik xususiyatlar shaxs ongli hayotining
ajralmas qismi, idroki, xotirasi va fikrlariga yo‘naltirilgan muhim
predmet ekan. Chunki aynan ular shaxsning turli faoliyatlarini amalga
oshirish va shularni bajarishdagi individual-psixologik xususiyatlariga
bevosita bog‘liqdir.
98
|
|
|
