A. G. Asmolov: Tarixiy-evolyutsion yo`nalish targ`ibotchisi sifatida shaxs rivojlanishida 2 ta omil

• Mavzu : Inson psixikasini ontogenezda rivojlanishi

• Shaxs bu - ongga ega bo`lgan ijtimoiy – iqtisodiy formatsiyada yashab ongli faoliyat bilan shug`illanuvchi odam individdir
• Hamma odamlar, u yangi tug`ilgan yoki katta, sog`lom yoki kasal bo`lsa ham, uning sifatlari va xususiyatlaridan qat’iy nazar individ deb ataladi. “Individ” tushunchasida odamning nasl- nasabi mujassamlashgandir

Individ, shaxs, individuallik tushunchalari.

• Individ, shaxs, individuallik tushunchalari.
• “Shaxs” va “individ” tushunchalari haqida etakchi rus psixologlari B.G.Ananaev, A.N.Leont’ev, B.F.Lomov, S.YA.Rubinshteyn kabilar o`z tadqiqotlarida alohida to`xtalganlar.
• A.N.Leont’ev shaxsan individ tomonidan egallab olingan alohida fazilat, inson munosabatlari to`lqinidagi sistemali “g`ayrihissiy” fazilatlar egasi ekanligini ta’kidlagan.

Rus psixologi S.L.Rubinshteyn: odam o`zidagi takrorlanmas xususiyatlariga ko`ra individualdir. Uni o`z atrofidagilariga, borliqqa bo`lgan ongli munosabati, biror faoliyat bilan shug`illanishi uning shaxs ekanligidan dalolat beradi.

• Rus psixologi S.L.Rubinshteyn: odam o`zidagi takrorlanmas xususiyatlariga ko`ra individualdir. Uni o`z atrofidagilariga, borliqqa bo`lgan ongli munosabati, biror faoliyat bilan shug`illanishi uning shaxs ekanligidan dalolat beradi.
• Individ bo`lib tug`ilgan insonni shaxsga aylanishi uchun nimalar zarur?
• Ijtimoiylik
• Ongga ega bo`lish
• faollik
• insonni falollikga undovchi narsa ehtiyojdir.

• A.G.Asmolov: “Tarixiy-evolyutsion yo`nalish targ`ibotchisi sifatida shaxs rivojlanishida 2 ta omil;
• nasliy;
• ijtimoiy omillar muhim hisoblanishi ta’kidlangan.

Shaxs strukturasiga psixik jarayonlar, psixik holatlar, tabiiy va ijtimoiy o`zaro bog`liq xususiyatlar kiradi.

• Shaxs strukturasiga psixik jarayonlar, psixik holatlar, tabiiy va ijtimoiy o`zaro bog`liq xususiyatlar kiradi.
• A.V.Petrovskiy shaxs 3 ta tarkibiy strukturasini ajratdi:
• Individning ichki tuzilmasi (Intraindividlik) – u insonni temperamenti, xarakteri, qobiliyatini tuzilishida o`z aksini topib, u zarur, lekin shaxs psixologiyasini bilish uchun etarli emas.
• Shaxsni real mavjud bo`lishi uchun uni predmetlar bilan faoliyat jarayondagi munosabatini o`z ichiga olib, insonni ma’lum xarakteristikalarini fazoda individni organiq tanasidan tashqarida izlash lozim bo`lib, u shaxsning interindivid tuzilmasini tashkil qiladi.
• Individ usti (metaindivid) tuzilma markazida insonni faoliyat jarayonida insonlardan muloqat jarayonida boshqalarga ta’sir va boshqalardan olinadigan ta’siri sifatida namoyon bo`lib, u persona ravishda namoyon bo`ladi.

• Shaxs yo`nalganligi – bu barqaror motivlar yig`indisi bo`lib, shaxs faoliyatini belgilaydi.
• Shaxs yo`nalganligi :
• qiziqishlar,
• dunyoqarash,
• e’tiqod,
• intilish va idealda xarakterlanadi.

Z.Freyd esa shaxsning barcha xatti-harakatlari instinktlaridan kelib chikadi deb xisoblaydi. Albatta, biologik omillar inson xulqini belgilovchi birdan bir omil emas

• Z.Freyd esa shaxsning barcha xatti-harakatlari instinktlaridan kelib chikadi deb xisoblaydi. Albatta, biologik omillar inson xulqini belgilovchi birdan bir omil emas

• F.Myuller, va E.Gekkel kashf qilgan- ular fikricha: shaxs psixologiyasining individual rivojlanishi (ontogenez) butun insoniyatning tarixiy rivojlanishining (filogenezni) asosiy bosqichlarini qisqacha takrorlaydi. (chakalok-faqat sut emizuvchi xayvon, 6 oylikda maymunlar darajasiga etadi, 2 yoshida oddiy odam, 5 yoshda ibtidoiy gala, maktabga kirgach ibtidoiy davr odami darajasida, 16-18 yoshda xozirgi zamon kishilari darajasiga etadi deb xisoblaydilar.