O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi


T [ > 184  Asosiy matematik o’zgarmaslar va arifmetik amallar



Yüklə 8,87 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə142/191
tarix19.12.2023
ölçüsü8,87 Mb.
#153515
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   191
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi g

 
T
[ >


184 
Asosiy matematik o’zgarmaslar va arifmetik amallar
.
Asosiy matematik o’zgarmaslar quyidagilardir: Pi- bu π soni, I-mavhum birlik 
i, infinity-∞, Gamma –Eyler o’zgarmasi, false-yolg’on, true-rost. Arifmetik amallar 
belgilari: Q-qo’shish, -ayirish, *-ko’paytirish, G’-bo’lish, ^-darajaga ko’tarish, !-
faktorial. Solishtirish belgilari: <,>,>q,,q ( kichik, katta, katta va teng, kichik va 
teng, teng emas, teng).
Butun, ratsional va kompleks sonlar
.
Maple da sonlar tabiiy ravishda matematikadagi kabi butun (integer), ratsional, 
haqiqiy (real) va kompleks (complex) bo’lishi mumkin. Ularning ma’nolari bir xil, 
faqat yozilish qoidalariga aniq itoat qilish kerak. Ratsional sonlar uch xil ko’rinishda 
tasvirlanadi: 1)oddiy kasr ko’rinishidagi ratsional son, masalan: 28G’70; 2)o’nli kasr 
ko’rinishidagi (float) ratsional son: 2.3457; 3)daraja ko’rishishidagi ratsional son, 
masalan, 1,602*10 
-19
son 1.602*10^(-19) ko’rinishda yoziladi.
Ratsional sonni taqribiy o’nli kasr ko’rinishda olish uchun biror butun sonni 
o’nli nuqta bilan nol’ sonini qo’shib yozish kerak.
Shartli kelishuv: Maple da javob ,yuqorida ko’rganimizdek, komandadan 
keyingi satrda ko’rsatiladi. Kompakt yozish uchun javobni biz komanda yonida g’g’ 
belgidan keyin ko’rsatamiz, masalan, >aQb; g’g’ aQb . 
 
Komanda satri 
Javob satri
>1.2Q3.4;
3.6
Komanda satri 
Javob satri
>Sin(PiG’6);
½
Kelishuvga 
asosan
>sin(PiG’6.0); g’g’
0.500000000
Maple da grek alfavitidan ham foydalanish mumkin. Buning uchun satrda grek 
harfining nomi yoziladi, katta harflarni yozish uchun grek harfining nomida bosh harf 
katta qilib yozildi kerak.Masalan,
-alpha
-beta
-gamma
-delta
ε-epsilon
ζ-zeta
η-eta
θ-teta
ι-ita
κ-kappa
Κ-Kappa
λ-lambda
μ-mu
ν-nu
ξ-xi
ο-omikron
π-pi
π-rho
Σ-Sigma
σ-sigma
τ-tau
υ-uosilon
υ-phi
χ-chi
ψ-psi
ω-omega
Γ-Gamma
Ω-Omega
Maple da standart funktsiyalarning ayrimlarini ro’yxatini keltiramiz:
Topshiriq 1
1.
Maple ni ishga tushiring.


185 
2.
Maple ishga tushgandan so’ng birinchi satr komanda satri bo’ladi. Uni matn 
maydoniga aylantiring. Bu satrda ―Laboratoriya ishi №9 deb mavzu nomini kiriting. 
Enter tugmasini bosib yangi satrga o’ting va ―Bajardi Fiz-mat fakul’teti IOM talabasi 
student Akbarov Zafar deb yozing. Enter tugmasini bosib yangi satrga o’ting. ―Qabul 
qildi U.Asanova deb yozing va Enter tugmasini bosib keyingi satrga o’ting
3.
Hosil bo’lgan faylni disk, fleshkada saqlang. Buning uchun File>Save as komandasini 
berib faylga : Familiya_KZDT_9 deb nom berib saqlab qo’ying. Enter tugmasini bosib 
yangi satrga o’ting.

Yüklə 8,87 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   191




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə