O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti “menejment” kafedrasi
Yüklə 1,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
Резюме
Summary biznesrejaning qisqacha tavsifidir 39. Tovar Товар Product bu ehtiyojni qondiruvchi vositadir 40. O’rtacha xarajatlar plyus foyda Средние затраты плюс прибыль Average costs plus profit prinsipibo’yicha narx belgilash tovarning tannarxiga muayyan ustama qo’yishdan iborat bo’lib, narx belgilashning eng oddiy usuli hisoblanadi 41. Ko’zlangan foyda normasi Планирование норма прибыльности Planning rate of return olishni ta’minlaydigan narx belgilash. Bunday yondashuvni qo’llaydigan ishlab chiqaruvchilar oldindan sarf etilgan kapital uchun muayyan qaytim foiz olishga intiladilar 42. Narxni chegaraviy xarajatlar bo’yicha belgilash Установление цен по предельнным затратом Pricing at marginal cost bunday yondashuvni qo’llash bilan firma mahsulotning qo’shimcha hajmi birligini bu mahsulotni ishlab chiqarishning alohida qiymatiga sotadi, bu holda xarajatlarning faqat bir qismi qo’lanadi, foyda amalga oshmaydi 43. Narx belgilash siyosati Политика установление цен Pricing policy korxonalar o’zlarining umumiy maqsadlariga muvofiq narxlar bo’yicha qaror qabul qilganidan keyin kundalik faoliyatida rioya qiladigan umumiy qoidalar 44. Qaymog`ini olish siyosati Политика «снять сливок» Policy of "cherry- picking" bunda narx qandaydir bir yuqori darajada belgilanadi, mahsulot esa segmentatsiya natijasida asosiy deb e’tirof etilgan bozorda sotiladi 45. Kirib olish siyosati Политика установление низких цен Policy setting low prices past narxlarni joriy qilish va katta hajmli tovar oborotini amalga oshirishni ko’zda tutadi 46. Ishlab chiqarish rejasi Производственный план Production plan korxona faoliyatining asosiy ishlab chiqarish ko’rsatkichlarini aniqlashtirish va bajarilishini nazorat qilishni ko’zda tutadi 47. Tayyor mahsulot Готовая продукция Finished products standartlar yoki texnik shartlarga muvofiq to’liq tayyorlangan, texnik nazoratdan o’tgan va tayyor mahsulot omborxonasiga topshirilgan buyumlardir 248 48. Yarim fabrikatlar Полуфабрикат Semifinished texnologik jarayonning bir qismidan o’tgan, lekin keyingi sexda ishlovdan o’tishi yoki yig’uv sexida foydalanilishi lozim bo’lgan mahsulotlardir 49. Tugallanmagan ishlab chiqarish Незавершенная продукция Unfinished product sexda ishlov berishi tugallanmagan, ish o’rnida ishlovdan o’tayotgan, ish o’rinlari orasida harakatlanayotgan, texnik nazoratda turgan mahsulotlardir 50. Tovar mahsulot Товарная продукция Commercial products hisobot yilida ishlab chiqarilgan va sotishga mo’ljallangan mahsulotdir. Tovar mahsulot tarkibiga tayyor mahsulotlar, sotishga mo’ljallangan yarim fabrikatlar, buyurtma asosida bajarilgan sanoat xarakteridagi ishlar, ta’mirlash ishlari, ehtiyot qismlar qiymati kiritiladi 51. Ishlab chiqarish quvvati Производственная мощность Productive capacity barcha mavjud iqtisodiy resurslardan ilg’or texnologiya, mehnatni tashkil etishning ilg’or usul va shakllarini qo’llash orqali ishlab chiqarilishi mumkin bo’lgan mahsulot ish va xizmatlarning maksimal miqdoridir 52. Nazariy quvvat Теоретическая мощность Theoretical capacity ideal ish sharoitida erishish mumkin bo’lgan xo’jalik operatsiyalari hajmini ifodalaydi. Ushbu quvvat texnik jihatdan erishish mumkin bo’lgan quvvatdir 53. Normal ishlab chiqarish quvvati Нормальная производственная мощность Normal productive capacity korxona tovarlariga talabni bir necha yil davomida qondirish uchun yetarli bo’lgan xo’jalik faoliyatining o’rtacha darajasini ifodalaydi 54. Amaliy quvvat Практическая мощность Practical power korxonaning ish tartibini e’tiborga olgan holda (ishlab chiqarish vaqtida jihozlarni ta’mirlashda turli ish tartibi bilan bog’liq yo’qotishlarni hisobga olgan holda) samaradorlikni saqlash orqali erishiladigan eng yuqori ishlab chiqarish darajasini belgilaydi 55. Jihozlardan intensiv foydalanish koeffitsienti Коэффициент интенсивное использование оборудование Factor intensive use of equipment jihozlardan quvvat bo’yicha foydalanish darajasini ifodalaydi va vaqt birligi ichidagi unumdorligni norma bo’yicha belgilangan unumdorlikka bo’lish orqali aniqlanadi 56. Tashkiliy tuzilma Организационная структура Organizational structure boshqaruv komandasining barcha mansablari keltiriladi. Agar mansablarni ustama xarajatlarni o’zgartirmay to’ldirish imkoniyati bo’lmasa, u holda ushbu funksiyalar kim tomonidan qay tarzda bajarilishi (chetdan xodimlarni, konsultantlarni jalb qilish yoki 249 funksiyalarni qo’shib olib borishni yo’lga qo’yib) va ushbu mansablar doimiy xodimlar bilan qachon to’ldirilishi aniqlanishi talab etiladi 57. Ishchilar sonini hisoblash Определение количество рабочих Determining the number of working korxonaning turli uchastkalarida ishchilarni taqsimlanishi va bu taqsimotning o’zgarishini ko’rsatib berishga yordam beradi 58. Smenalik koeffitsienti Коэффициент сменности Shift factor ishchilarning smenada bandligi maromiyligini ko’rsatadi. Shuning uchun bu ko’rsatkich mehnatdan foydalanish, mehnat unumdorligini o’sishi va ishlab chiqarish hajmi bilan uzviy bog’liqdir. Koeffitsient har bir tsex, korxona va birlashmalar uchun alohida-alohida hisoblanadi 59. Ish haqini rejalashtirish Планирование фонд заработной платы Planning payroll belgilangan turdagi va sifatdagi mahsulotni ishlab chiqarganlik uchun xodimlarga to’lanishi lozim bo’lgan mablag’lar hajmini belgilash hamda ishlab chiqarish xarakterini, xodimlar malakasini va ish sharoitlarini e’tiborga olgan holda xodimlar toifalari o’rtasida ish haqi darajasining mutanosibligiga erishishni ta’minlashni ko’zda tutadi 60. Mahsulot tannarxi Себестоимость продукции Product cost korxona faoliyatini umumlashtiruvchi ko’rsatkich bo’lib, mahsulot ishlab chiqarish bilan bog’liq xarajatlarning umumiy qiymatini ifodalaydi. Tannarxda asosiy va yordamchi ishlab chiqarish xarajatlari o’z aksini topadi 61. Xarajatlarni iqtisodiy elementlar bo’yicha guruhlash Группировка затрат по экономическому элементами Grouping costs on economic elements iqtisodiy jihatdan bir xil mazmunga ega bo’lgan xarajatlarni guruhlashni ko’zda tutadi 62. Kalkulyatsiya Калкульяция Calculation mahsulot birligi uchun sarflar bo’lib, u har bir mahsulot turi uchun alohida alohida hisoblanib, mahsulot narxini shakllantirish uchun asos bo’lib hisoblanadi 63. Umumiy kalkulyatsiya Обезличенная калкульяция Impersonal calculation ishlab chiqariladigan mahsulotlar turlaridan qat’iy nazar, korxonadagi mahsulot uchun sarflanadigan o’rtacha xarajatlarni hisob-kitob qilishni ko’zda tutadi 64. Tur kalkulyatsiyasi Видовая калкульяция Species calculation esa har bir mahsulot uchun alohida kalkulyatsiyani hisoblashni ko’zda tutadi 65. Moliyaviy rejalashtirish Финансовое планирование Financial planning muayyan muddat uchun moliyaviy resurslarning harakati jarayonidir 250 Yüklə 1,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|