O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Aqlli energotizimlarda  talab va mijozlar munosabati
 
Energiya,  kommunal va  qayta  tiklanadigan  energiya sa-
noatida aqlli tarmoqlarda talab va mijozlar munosabatini aniqlash, 
talab va javob o‘rtasidagi muvozanatni, ayniqsa qayta tiklanadigan 
energiya sanoatida muhim rol o‘ynaydi.  
Bunday muvozanat shamol  turbinalari va  quyosh  panel-
lari kabi taqsimlanadigan  va qayta  tiklanadigan  manbalarni doi-
miy ravishda taqsimlashda hal qiluvchi omil bo‘lib qolmoqda.  
 

---

84 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.6.3-rasm.
 Buyumlar internetining tarmoqlararo  konsepsiyasi 
 
Buyumlar Interneti  nuqtai  nazaridan, ushbu  sohalarda  qabul 
qilingan qarorlar boshqa sohalarga bevosita ta’sir qiladi.  
Masalan, avtomobillar,  maishiy  elektr jihozlari va maishiy 
texnika dizaynini 
tanlashda energiya  kompaniyalarining takliflaridan  foydala-
niladi va shu takliflarni joriy etish imkonyati hisobga olinadi. 
Buyumlar  Internetiga  asoslangan   talabni va  mijozlar muno-
sabatini    aniqlash  tizimlari  axborotning  turli  manbalarni  integrat-
siya  qilish  mumkin,  jumladan  taqsimlangan  generatorlarining  ba-
shorat  qilingan chiqish quvvati, elektr transport vositalari va aqlli 
maishiy   texnikaning  bashorat  qilingan  foydalanish  kabi  ma’lu-
motlarni  birlashtiradi. Haqiqiy  vaqt  va oldingi  davrlarning  ma’lu-
motlarini ishlatib, IoT-ga asoslangan talab va javob tizimi ma’lum 
bir  vaqt uchun  balans  nuqtasini  hisoblab  chiqishi  va  bashorat 
qilishi,  zaruriy balansni saqlab  qolish  uchun nazorat  ma’lumot-
larini  avtomatik  ravishda generatorlar, elektr  tarmoqlari  va 
Kompaniyalar 
talabni to‘g‘irlash 
orqali pulni 
tejashadi 
Logistika 
kompaniyalari 
yetkazib berish 
grafiklarni 
optimallashtirishla
ri 
mumkin 
Energetika 
sohasida rejalari 
Chiqindilarni 
kamaytirish 
Xavfsizlik kafolati 
Narsalar 
Internetining 
tarmoqlararo 
konsepsiyasi 
Aqlli energiya 
tizimlari: talab va 
taklif 
 
Aqlli logistika 
Aqlli uylar va 
Narsalar 
Internetining 
xizmatlarida 
innovatsiyalar 

---

85 
aqlli qurilmalarga 
yuborishi 
mum-kin. Masalan, 
yordamchi 
dastur yangi jihozlarni sotib olish o‘rniga tarmoqning ishonchliligi 
va  yaxlitligini  saqlab  turishda katta  miqdordagi  mablag‘ni 
tejashga imkon beradi . 
Buyumlar Internetining talab va javoblar tizimini yaxshilash-
iga yana  bir  misol –  bu yo‘l  trafikni  tartibga  solish. Transport  so-
hasida  rejalashtirish  boyicha    mutaxassislar   va  muhandislarreal 
vaqtda  olingan    modellashtirish  ma’lumotlar  va  axborot  sensor-
lardan  olib,  transport  harakatini    tahlil  qila  oladi.   Keyin  jam-
langan  ma’lumotlarni  prognoz  modellarda  emas,  balkim  tartibga 
soluvchi  chiroqlarni  (svetofor)  va  avtomagistrallarning  tartibga 
solinadigan yollaklarni boshqarish uchun vaqtni dinamik ravishda  
ishlatish  maqsadida  qo‘llaydi  va  shu  asosda  real  vaqtda  transport 
oqimlardagi tirband holatlarni oldini oladi va oqimni yahshilaydi.