O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

2. Ekonometrik modellarni tuzishda qatnashadigan iqtisodiy ma‟lumotlarga 
qo„yiladigan talablar 
(bog„liq bo„lmagan o„zgaruvchilar, bog„liq o„zgaruvchilar, 
omillar soni)
. 
3. Masala. 
Berilgan ma‟lumotlar asosida korrelyatsiya koeffitsienti hisoblansin va 
tahlil qilinsin. 
N 
Y 
X 
1 
19 
12 
2 
16 
14 
3 
15 
14 
4 
14 
16 
5 
13 
17 
6 
11 
20 
7 
9 
22 
8 
7 
23 
9 
6 
25 
10 
4 
27 
 
4. Masala 
Yuqorida berilgan masala uchun chiziqli ko„rinishidagi 
x
a
a
y
1
0
regressiya tenglamasining parametrlari aniqlansin va iqtisodiy ta‟rif berilsin.
 
5. Testlar 
Korrelyatsiya – bu: 
a) Omillarning koordinata o„qidan uzoqlashishi; 
b) Normal tenglamalar tizimi; 
c) Omillar orasidagi bog„lanish zichligi; 
d) Model ishonchliligi. 
 
3
,
0
0
xy
r
 - bu xolda 
a)
X va Y omillar kuchli bog„langan 
b)
X va Y omillar kuchsiz bog„langan
c)
X va Y omillar bog„langan 
d)
X va Y omillar o„ta kuchsiz bog„langan 

---

219 
 
Ko„p omilli chiziqli bog„lanishni ko„rsating
:
a)
n
n
x
X
a
X
a
a
Y
...
1
1
0
b)
X
a
a
Y
x
1
0
c)
2
1
0
X
a
a
Y
x
d)
X
x
a
a
Y
1
0
: 
 
a) Korrelyatsiya indeksi; 
b) Chiziqli korrelyatsiya koeffitsienti; 
c) Determinatsiya koeffitsienti; 
d) Regressiya tenglamasi. 
 
Ekonometrik model shaklini tanlashda qo„llanadigan usul: 
a) Regression tahlil usuli; 
b) Korrelyatsion tahlil usuli; 
c) Ekstrapolyatsiya usuli; 
d) Prognoz usuli. 
 
 
 
Variant 10 
 
1. Ekonometrik modellar ko„rsatkichlarni o„lchov birliklari 
(absolyut 
ko„rsatkichlar natural va qiymatli ko„rinishida, nisbiy ko„rsatkichlar, su‟niy (sifatli) 
ko„rsatkichlar). 

---

220 
2. Iqtisodiy jarayonlarni modellashtirishda regressiya tahlilini vazifalari 
(regressiya tenglamalari, funksiyalar, parametrlar, eng kichik kvadratlar usuli, elastik 
koeffitsientlari). 
3. Masala. Berilgan ma‟lumotlar asosida: 
1. Talab hajmining narxga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a
0
+a
1
P 
2. Taklif hajmining narxga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b
0
+b
1
P. 
n 
Qd
P 
Qs 
1 
28 
6 
17 
2 
27 
7 
19 
3 
26 
9 
22 
4 
23 
10 
27 
5 
20 
12 
28 
6 
16 
15 
30 
 
4. Masala 
Yuqorida berilgan masala uchun quyidagilar aniqlansin: 
1. Muvozanat narx 
2.Muvozanat talab va muvozanat taklif hajmi 
3. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari.