O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
5. Testlar 
Korrelyatsiya koeffitsientlari necha xil turda bo„ladi? 
a) Juft, xususiy va ko„plikdagi; 
b) Juft, ko„plikdagi, doimiy; 
c) Xususiy, ko„plikdagi, o„zgaruvchan; 
d) Ko„plikdagi, doimiy, multikollinear. 
 
Ikki hodisa orasidagi bog„lanish chiziqsiz bo„lsa: 
a)
Chiziqli korrelyatsiya koeffitsienti aniqlanadi; 
b)
Korrelyatsiya indeksi aniqlanadi; 
c)
Ko„p omilli korrelyatsiya koeffitsienti aniqlanadi 
d)
Kovariatsiya aniqlanadi 

---

221 
 
Ko„p omilli chiziqli bog„lanishni ko„rsating
:
a) 
X
a
a
Y
x
1
0
; 
b) 
n
n
x
X
a
Х
а
X
a
a
Y
...
2
2
1
1
0
; 
c) 
2
1
0
X
a
a
Y
x
; 
d) 
Х
x
a
a
Y
1
0
. 
To„plamli korrelyatsiya koeffitsientini aniqlovchi bandni ko„rsating: 
a)
2
2
2
2
1
2
1
2
1
2
1
1
2
x
x
x
x
yx
yx
yx
yx
yx
r
r
r
r
r
r
R
j
; 
b) 
2
2
2
2
1
2
1
1
x
x
yx
yx
yx
r
r
r
R
j
; 
c) 
2
2
1
2
1
2
1
1
2
x
x
x
x
yx
yx
yx
r
r
r
r
R
j
; 
d) 
1
2
2
1
2
1
2
1
2
2
x
x
yx
yx
yx
yx
yx
r
r
r
r
r
R
j
. 
Natijaviy ko„rsatkich va unga ta‟sir etuvchi omillar o„rtasidagi bog„lanish 
zichligini aniqlovchi koeffitsient: 
a) Elastik koeffitsienti; 
b) Styudent koeffitsienti; 
c) Korrelyatsiya koeffitsienti; 
d) Doimiy koeffitsient. 
Variant 11 
 
1
. 
Ekonometrika fanini o„zlashtirishda asosiy statistik tushunchalarini 
axamiyati 
(to„plam, variatsiya, variatsiya chegarasi, chastota, dispersiya, variatsiya 
koeffitsienti, moda, mediana). 

---

222 
2. Iqtisodiy-ijtimoiy jarayonlarda bog„likliklar turlarini o„rganish (
korrelyatsion 
bog„lanish, funktsional bog„lanish, korrelyatsiya so„zi). 
3. Masala 
Berilgan ma‟lumotlar asosida korrelyatsiya koeffitsienti hisoblansin va tahlil 
qilinsin. 
N
Y
X 
1 
19 
1 
2 
16 
3 
3 
15 
5 
4 
14 
7 
5 
12 
9 
6 
11 
11 
7 
10 
17 
8 
8 
20 
9 
6 
23 
10 
3 
25 
 
4. Masala 
Yuqorida berilgan masala uchun chiziqli ko„rinishidagi 
x
a
a
y
1
0
regressiya tenglamasining parametrlari aniqlansin va iqtisodiy ta‟rif berilsin.
 
5. Testlar 
Korrelyatsion bog„lanish turi bo„yicha:
a)
To„g„ri, teskari bo„ladi
b)
To„g„ri chiziqli, egri chiziqli bo„ladi
c)
Kuchsiz, o„rtacha, zich bo„ladi
d)
Juft, ko„p omilli bo„ladi
 
Ko„p omilli korrelyatsiya koeffitsientini aniqlovchi bandni ko„rsating: 
a) 
2
2
2
2
1
2
1
2
1
2
1
1
2
x
x
x
x
yx
yx
yx
yx
yx
r
r
r
r
r
r
R
j
; 
b) 
2
2
2
2
1
2
1
1
x
x
yx
yx
yx
r
r
r
R
j
; 

---

223 
c) 
2
2
1
2
1
2
1
1
2
x
x
x
x
yx
yx
yx
r
r
r
r
R
j
; 
d) 
1
2
2
1
2
1
2
1
2
2
x
x
yx
yx
yx
yx
yx
r
r
r
r
r
R
j
. 
Ekonometrik modelda qatnashadigan omillarni tanlashda qo„llanadigan usulni 
ko„rsating: 
a) Regression tahlil usuli; 
b) Korrelyatsion tahlil usuli; 
c) Ekstrapolyatsiya usuli; 
d) Prognoz usuli. 
Variatsiya koeffitsienti
(V):
 
a)
%
100
1
X
V
b)
%
100
X
V
c)
%
100
X
Y
V
d)
X
V
Ko„p omilli chiziqli bog„lanishni ko„rsating
:
a) 
X
a
a
Y
x
1
0
; 
b) 
n
n
x
X
a
Х
а
X
a
a
Y
...
2
2
1
1
0
; 
c) 
2
1
0
X
a
a
Y
x
; 
d) 
Х
x
a
a
Y
1
0
. 
Variant 12 
1. Ekonometrik modellarning axborot ta‟minoti 
(iqtisodiy ma‟lumotlarning 
statistik tabiati, bog„liq va bog„liq bo„lmagan o„zgaruvchilarni tanlash).
 
2. “Eng kichik kvadratlar” usuli yordamida ekonometrik modelni hisoblash 
(usulning mazmuni, birinchi darajali hosilalar, normal tenglamalar tizimi)
. 

---

224 
3. Masala. Berilgan ma‟lumotlar asosida: 
1. Talab hajmining narxga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a
0
+a
1
P 
2. Taklif hajmining narxga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b
0
+b
1
P. 
n 
Qd
P 
Qs 
1 
22 
3 
5 
2 
18 
4 
10 
3 
14 
9 
13 
4 
12 
10 
17 
5 
10 
12 
22 
6 
7 
15 
26 
4. Masala. 
Yuqorida berilgan masala uchun quyidagilar aniqlansin: 
1. Muvozanat narx 
2.Muvozanat talab va muvozanat taklif hajmi 
3. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari. 
 
5. Testlar 
Ekonometrikaning maqsadi: 
a)
Real iqtisodiy obyektlarni modellashtirish va miqdoriy tahlil qilishning usullarini 
ishlab chiqish
b)
Axborotlarni qayta ishlash
c)
Fizik obyektlarni modellashtirish
d)
Sifatli, psixologik miqdoriy tahlil qilishning usullarini ishlab chiqish
Korrelyatsion bog„lanish shakli bo„yicha: 
a)
To„g„ri chiziqli, egri chiziqli bo„ladi
b)
To„g„ri, teskari bo„ladi
c)
Kuchsiz, o„rtacha, zich bo„ladi
d)
Juft, ko„p omilli bo„ladi
 
Normal tenglamalar tizimi keltirilgan bandni ko„rsating: 
a) 
t
y
t
a
t
a
y
t
a
a
n
1
0
1
0

---

225 
b) 
y
t
a
t
a
y
t
a
a
n
2
1
0
1
0
c) 
t
y
t
a
t
a
y
t
a
a
2
1
0
1
0
d) 
t
y
t
a
t
a
y
t
a
a
n
2
1
0
1
0
 
Statistik prognozlashda qo„llanadigan usulni ko„rsating: 
a) Potentsiallar usuli; 
b) Simpleks usuli; 
c) Ekstrapolyatsiya usuli; 
d) Evristik usul. 
Variant – bu:
a) Belgining o„zgarishidir; 
b) O„zgaruvchi belgining konkret ifodasi; 
c) O„zgaruvchi belgining miqdorlari majmuasi; 
d) Qatorning ekstremal qiymatlari farqi. 
 
 
 
Variant 13 
1. Eng kichik kvadratlar usuli yordamida dinamik qatorlarni tekislash 
(usulni 
ma‟nosi, asosiy matematik formulasi, parabola, giperbola, darajalik funktsiyalarni 
tuzish). 
2. Ekonometrik modellashtirish bosqichlari 
(spetsifikatsiyalash, identifikatsiya 
qilish, verifikatsiya qilish, prognoz qilish)
. 
3. Masala 

---

226 
Berilgan ma‟lumotlar asosida korrelyatsiya koeffitsienti hisoblansin va tahlil 
qilinsin. 
N
Y
X 
1 
14 
8 
2 
16 
9 
3 
15 
11 
4 
17 
12 
5 
18 
14 
6 
20 
15 
7 
16 
14 
8 
15 
13 
9 
17 
12 
10 
18 
14 
 
4. Masala 
Yuqorida berilgan masala uchun chiziqli ko„rinishidagi 
x
a
a
y
1
0
regressiya tenglamasining parametrlari aniqlansin va iqtisodiy ta‟rif berilsin.
 
5. Testlar 
 
Korrelyatsion bog„lanish zichligi bo„yicha: 
a)
Kuchsiz, o„rtacha, zich bo„ladi
b)
To„g„ri chiziqli, egri chiziqli bo„ladi
c)
To„g„ri, teskari bo„ladi
d)
Juft, ko„p omilli bo„ladi
 
Qaysi bandda elastiklik koeffitsientini aniqlash formulasi to„g„ri keltirilgan: 
a) 
i
i
i
i
y
x
a
Э
; 
b) 
y
x
a
Э
i
i
i
; 
c) 
i
i
i
x
y
a
Э
; 

---

227 
d) 
i
i
x
y
Э
. 
Qaysi bandda elastiklik koeffitsientini aniqlash formulasi to„g„ri keltirilgan: 
a)cov(X,Y)=M[(X(Y-M(Y))]; 
b) cov(X,Y)=M[(X-M(X))]; 
c) cov(X,Y)=M[(M(X))(M(Y))]; 
d) cov(X,Y)=M[(X-M(X))(Y-M(Y))] 
Variatsiya chegarasi – bu: 
a) Belgining o„zgarishidir; 
b) O„zgaruvchi belgining konkret ifodasi; 
c) O„zgaruvchi belgining miqdorlari majmuasi; 
d) Qatorning ekstremal qiymatlari farqi. 
Dispersiyani (torttirilmagan) aniqlovchi bandni ko„rsating:
a) 
n
X
X
2
2
; 
b) 
m
m
X
X
2
2
; 
c) 
n
X
X
2
; 
d) 
m
m
X
X
2
. 
 
 
Variant 14 
 
1. Ekonometrik modellar ko„rsatkichlarni o„lchov birliklari 
(absolyut 
ko„rsatkichlar natural va qiymatli ko„rinishida, nisbiy ko„rsatkichlar, su‟niy (sifatli) 
ko„rsatkichlar). 
2. To„plamlar va ularning hossalari 
(bosh to„plam, tanlanma, cheklangan, cheksiz 
to„plam, to„plam birligi)
. 

---

228 
3. Masala. Berilgan ma‟lumotlar asosida: 
1. Talab hajmining narxga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a
0
+a
1
P 
2. Taklif hajmining narxga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b
0
+b
1
P. 
n 
Qd
P 
Qs 
1 
9 
1 
4 
2 
6 
3 
6 
3 
5 
5 
8 
4 
4 
7 
9 
5 
2 
9 
12 
6 
1 
11 
14 
 
4. Masala 
Yuqorida berilgan masala uchun quyidagilar aniqlansin: 
1. Muvozanat narx 
2.Muvozanat talab va muvozanat taklif hajmi 
3. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari. 
 
5. Testlar 
Variatsion qator – bu: 
a) Belgining o„zgarishidir; 
b) O„zgaruvchi belgining konkret ifodasi; 
c) O„zgaruvchi belgining miqdorlari majmuasi; 
d) Qatorning ekstremal qiymatlari farqi. 
Korrelyatsiya koeffitsientini aniqlovchi bandni ko„rsating: 
a) 
y
x
xy
y
x
xy
r
; 
b) 
y
x
xy
y
x
xy
r
; 
c) 
y
x
xy
y
x
xy
r
; 
d) 
y
x
xy
y
x
xy
r
.