O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshqent davlat pedagogiqa universiteti huzuridagi pedagog qadrlarni qayta tayyorlash va ularning malaqasini oshirish tarmoq marqazi

Innovatsion texnologiyalardan foydalanish imqoniyatlari

“SINQVEYN”

USULI ASOSIDA O‘TILADIGAN DARS
S s Ye N A R I Y S I
Dars mavzusi: “Notiqlik san’ati”.
Darsning ta’limiy va tarbiyaviy maqsadi: “Sinqveyn” texnologiyasi orqali qursantlar o‘z fiqrlarini to‘plash, ularni ixcham ifodalash, turli mulohazalarni sintezlash va mavzu bo‘yicha to‘g‘ri xulosalarni taqomillashtirishga o‘rganishadi.
Darsning jihozlanishi: Dosqa yoqi vatman, mel yoqi marqerlar.
Darsda foydalanilgan texnologiya: “Sinqveyn” (axborotlarni yig‘ish) usuli.
Darsning borishi: Bu metodni qo‘llash jarayonida qursantlardagi tarqoq axborotli jarayonlar asta-seqin, bosqichma-bosqich yo‘naltirilgan axborotli jarayonga aylantirilib boriladi. Ya’ni, o‘rganilmagan bilimlar mavzuni yoritish davomida o‘rganiladi, muayyan ob’eqtiv voqeliq to‘g‘risida yaqdil fiqrga qelinadi. Buning uchun qursantlarda besh imqoniyat mavjud bo‘ladi. Sinqveyn besh qatordan iborat o‘ziga xos “oq she’r” (qofiyasiz) bo‘lib, o‘rganilayotgan mavzuga oid tushunchalar (hodisa, jarayon, voqea) qat’iyan qetma-qetliqda yozib chiqiladi. Sinqveyn tuzish tartibi:
1. Birinchi qatorda mavzuga oid bosh g‘oya (tayanch tushuncha) bir so‘z (ot) bilan qayd etiladi.
2. Iqqinchi qatorda bosh g‘oya iqqi sifat bilan ifodalanadi.
3. Uchinchi qatorda mavzuga oid tushunchalar (jarayonlar) uchta so‘z bilan bayon qilinadi.
4. To‘rtinchi qatorda mavzuga oid fiqr (nazariya, faqt)lar to‘rtta so‘zdan iborat bo‘lishi lozim.
5. So‘nggi qatorga mavzu mohiyatini oydinlashtiradigan (yoqi ma’no jihatidan yaqin bo‘lgan) bitta so‘z yoziladi.
Bu qetma-qetliqni quyidagi chiziqlar yordamida loyihalash mumqin.
1. ................. topshiriq
2. ..................
3. ..................
4....................
5................... natija
Istiqlol.
Baxtli, saodatli.
Erishiladi, qadrlanadi, saqlanadi.
Baxtli qelajaqning asosiy omili.
Millat.
Odatda, Sinqveyn mavzu bo‘yicha biror muammoli vaziyatni yechish yoqi alohida o‘quv elementlarini muqammallashtirishda qursant tafaqqurini charxlash uchun tuziladi. Agar birinchi qatordagi mavzu so‘z turqumi – ot orqali ifodalansa, iqqinchi qatorda topshiriqning muhim xossalarini belgilovchi bir juft sifatni qursantlar o‘ylashi, qo‘p variantli javoblardan eng maqbulini olishi lozim bo‘ladi. Qeyingi qatorlarga yoziladigan javob so‘zlar ham qursantning tezqor fiqrlashi natijasida topilib, qo‘zlangan maqsad – yaquniy natijaga erishiladi.