35
1.
Iqtisodiy tizimni boshqarishdan maqsad nima?
2.
Iqtisodiy obyektning tuzilmasini va uning qanday faoliyat ko„rsatishini nima
aniqlaydi?
3.
Iqtisodiy obyekt qanday tashkil etuvchilardan iborat?
4.
Iqtisodiy tizimlarni boshqarishning qanday modellari mavjud?
5.
Iqtisodiy tahlil etishda iqtisodiy-matematik modellashtirishning
vazifalari
nimalardan iborat?
6.
Iqtisodiy modellashtirishning boshqarishda qo„llanilishi natijasida nimalarga
erishiladi?
36
III BOB. IJTIMOIY-IQTISODIY JARAYONLARNI
MODELLASHTIRISHDA JUFT VA KO„P OMILLI REGRESSION TAHLIL
USULLARINING QO„LLANILISHI
3.1. Iqtisodiy-ijtimoiy jarayonlarda bog„likliklar
turlarini o„rganish
Jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlari turli qonun
va qonuniyatlar asosida
shakllanib bozor ishtirokchilari o„rtasidagi turli munosabatlarni ifodalaydi. Bu
jarayonlarni o„rganishda iqtisodiy statistika modellari va usullarining alohida o„rni
bor. Iqtisodiy statistika modellarini tuzish va ulardan amaliyotda foydalanish turli
munosabatlarni,
ularni
ifodalovchi
iqtisodiy
ko„rsatkichlarning
miqdoriy
xarakteristikalarini, bog„liqligini va o„zoro birgalikligini aniqlash imkonini beradi.
Taklif qilinayotgan iqtisodiy – statistik modellar
xaqiqatni bir muncha
soddalashtirilgan holda ifodalasa ham, u o„rganilayotgan
iqtisodiy munosabatlarni
o„rganishida qat‟iy matematik yondashishni ta‟minlaydi, o„rganilayotgan
munosabatlarning mohiyatliligini baholaydi va bu munosabatlar qanday ko„rinishda
namoyon bo„lishini aniqlab beradi. Iqtisodiy-statistika modellarining matematik
jihatdan to„liqligi, miqdoriy xarakteristikalarining mazmunan aniqligi ular yordamida
o„tgan davrni tahlil qilish
vositasi sifatidagiga emas, shu bilan birga kelajakda
iqtisodiy rivojlanishni prognozlashda asosiy vosita bo„lib hizmat qiladi.
Ijtimoiy-iqtisodiy hodisalarda ikki va undan ortiq ko„rsatkichlarning o„zoro
bog„lanishi haqida so„z
ketganda, ular ikki shakldagi bog„lanishlarga ajratiladi:
funksional va korrelyatsion bog„lanishlar.
Dostları ilə paylaş: 
