O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
| Avtokorrelyatsiya
keyingi darajalar bilan oldingilari o„rtasidagi yoki haqiqiy darajalari bilan tegishli tekislangan qiymatlari o„rtasidagi farqlar orasidagi korrelyatsiyadir. Alternativ (muqobil) gipoteza Alternative hypothesis Alternativnaya gipoteza taqqoslanayotgan ikkita to„plam ko„rsatkichlari orasida muhim farq mavjud deb aytilgan taxmin. Н х х 1 1 2 :~ ~ . Bashoratlash Forecasting Prognozirovanie hodisa yoki jarayonlarning kelgusidagi mumkin bo„lgan holatini ilmiy asoslangan holda bilish Belgi Indication Priznak bu to„plam birligining alomatlari, xislati va h.k. Bozor muvozanati Market equilibrium Rinochnoe ravnovesie bozorda taklif miqdorining talab miqdoriga teng bo„lgan hol; taklif chizig„i va talab chizig„i kesishgan 140 nuqtaga muvozanat nuqta deyiladi Bosh to„plam General population Generalnaya sovokupnost o„rganiladigan ko„p hajmli birliklar majmuasidir. Variatsiya Variation Variatsiya bu qator hadlarining tebranuvchanligi, varianta qiymatlarining o„zgaruv- chanligidir. Variatsiya kengligi Variationrange Variatsionniy razmax taqsimot qatorining eng katta va eng kichik variantalari orasidagi farqdir Darbin-Uotson mezoni Durbin - Watson test Kriteriy Darbin- Uotsona vaqtli qatorlarda avtokorrelyatsiyani aniqlash uchun qo„llaniladigan shartli ko„rsatkich Determinatsiya koeffitsienti Coefficient of determination Koeffitsient determinatsii natijaviy belgi o„zgaruvchanligining qaysi qismi X-omil ta‟siri ostida vujudga kelishini ko„rsatadi Dinamik qator Time series Dinamicheskiy ryad bu hodisani vaqt bo„yicha o„zgarishini ko„rsatuvchi sonlar qatori Dispersiya Dispersion Dispersiya bu qator variantalari qiymatlari bilan ularning arifmetik o„rtachasi 141 orasidagi tafovutlar kvadratlaridan olingan arifmetik o„rtachadir Iqtisodiy model Economicmodel Ekonomicheskaya model iqtisodiy obyektlarning soddalashtirilgan nusxasi Iqtisodiy o„sish Economic growth Ekonomicheskiy rost ishlab chiqarishda foydalaniladigan resurslar miqdorini oshirish yoki texnologiyani takomillashtirish orqali jamiyatning ishlab chiqarish imkoniyatlarini kengaytiradi Ishlab chiqarish funksiyasi Production function Proizvodstvennaya funksiya ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori bilan shu mahsulotni ishlab chiqarishdagi sarflangan ishlab chiqarish omillari miqdori o„rtasidagi bog„liqlikni ifodalovchi matematik funksiya Kobba-Duglas ishlab chiqarish funksiyasi Cobb - Douglas‟ Production function Proizvodstvennaya funksiya Kobba-Duglasa iqtisodiyot rivojlanishini tahlil qilishda foydalaniladigan darajali ko„rinishidagi funksiya. Korrelyatsion bog„lanish Correlation dependence Korrelyatsionnaya zavisimost bu shunday to„liqsiz bog„lanishki, unda omillarning har bir qiymatiga turli zamon va 142 makon sharoitlarida natijaning har xil qiymatlari mos keladi Korrelyatsion- regression model Correlation - regression model Korrelyatsionno- regressionnaya model bu o„rganilayotgan hodisalar orasidagi bog„lanishni natijaviy belgi bilan muhim omillar o„rtasidagi ishonchli miqdoriy nisbatlar Korrrelyatsion tahlil Correlation analysis Korrelyatsionniy analiz hodisalar orasidagi bog„lanish zichlik darajasini baholash usulidir.. Mavsumiy tebranish Seasonal fluctuation Sezonnoe kolebanie ayrim fasl va oylarda ko„p yillik qatorlarda muntazam ravishda kuzatiladigan barqaror tebranishlardir Mediana Median Mediana bu to„plamni teng ikki qismga bo„luvchi belgi qiymatidir Moda Mode Moda to„plamda eng ko„p uchraydigan belgi qiymatidir Model Model Model lotincha modulus so„zidan olingan bo„lib, o„lchov, me‟yor degan ma‟nolarni anglatadi Modelning Model adequacy Adekvatnost modelning 143 adekvatligi modeli modellashtirilayotgan obyekt yoki jarayonga mos kelishi Multikollinearlik Multicollinearity Multikollinear-nost umumiy natijaga birgalikda ta‟sir etuvchi omillar o„rtasidagi zich korrelyatsion bog„liqlik. Regression tahlil Regression analysis Regressionniy analiz natijaviy belgiga ta‟sir etuvchi omillarning samaradorligini aniqlab beruvchi usul. Statistik gipoteza Statistical hypothesis Statisticheskaya gipoteza tanlanma ma‟lumotlari asosida tekshirish mumkin bo„lgan bosh to„plam xossasi haqida oldindan aytilgan ilmiy taxmindir. Stoxastik yoki statistik qonunlar Stochastic and statistical laws Stoxasticheskie ili statisticheskie zakoni bu bir turli hodisalarni ommaviy takrorlanishida namoyon bo„ladigan qonunlar Taklif Offer Predlojenie bu ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar tomonidan berilgan narxlarda sotilishi mumkin bo„lgan tovarlar miqdori Taklif funksiyasi Supply function Funksiya predlojeniya taklifga ta‟sir qiluvchi omillar miqdori bilan taklif miqdori urtasidagi 144 bog„liqlikni ifodalovchi matematik bog„liqlik Talab Demand Spros berilgan narxlarda xaridorlar tomonidan sotib olinishi mumkin bo„lgan tovarlar miqdori Talab funksiyasi Demand function Funksiya sprosa talabga ta‟sir diluvchi omillar miqdori bilan talab miqdori urtasidagi bog„liqlikni ifodalovchi matematik bog„liqlik Tanlanma Sampling Viborka bu o„rganilayotgan to„plamdan saylab olingan birliklar majmuasidir, ularning har biri ushbu to„plamning tarkibiy elementi. Tasodifiy miqdor Random variable Sluchaynaya velichina sinov natijasida, avvaldan e‟tiborga olib bo„lmaydigan tasodifga bog„liq holda, o„zining mumkin bo„lgan qiymatlaridan birini qabul qiladigan (aynan qaysisi ekani avvaldan ma‟lum bo„lmagan) o„zgaruvchi tushuniladi Tasodifiy miqdorning The law of the random variable Zakon raspredeleniya tasodifiy miqdor qabul qilishi mumkin bo„lgan 145 taqsimot qonuni distribution sluchaynoy velichini qiymatlari bilan ularning mos ehtimollarini bog„laydigan biror munosabat Tasodifiy hodisa Randomevent Sluchaynoe sobitie sinov natijasida ro„y berishi yoki ro„y bermasligi mumkin bo„lgan har qanday fakt Taqsimot qatorlari Rows of distribution Ryadi raspredeleniya to„plam birliklarini ma‟lum belgilar asosida guruhlarga (qismlarga) bo„linishi To„plam birligi Unitin the aggregate Edinitsa sovokupnosti to„plamda kuzatish talab etiladigan element Uzluksiz tasodifiy miqdor Continuo usvariate Neprerivnaya sluchaynaya velichina qabul qiladigan cheksiz ko„p qiymatlari sonlar o„qidagi biror chekli yoki cheksiz oralikni tashkil qiluvchi miqdor Umumiy muvozanatlik Ceneral equilibrium Obshchee ravnovesie barcha bozorlarning o„zaro bir-biriga ta‟siri natijasida o„rnatiladigan muvozanatlik. Barcha bozorlarni muvozanat holatda bo„lishi. Bunda biror bozorda muvozanatlik buzulsa boshqa bozorlarda ham muvozanatlilik buziladi |