140
nuqtaga
muvozanat nuqta
deyiladi
Bosh to„plam
General
population
Generalnaya
sovokupnost
o„rganiladigan
ko„p
hajmli
birliklar
majmuasidir.
Variatsiya
Variation
Variatsiya
bu
qator
hadlarining
tebranuvchanligi, varianta
qiymatlarining o„zgaruv-
chanligidir.
Variatsiya
kengligi
Variationrange
Variatsionniy
razmax
taqsimot qatorining eng
katta
va
eng
kichik
variantalari
orasidagi
farqdir
Darbin-Uotson
mezoni
Durbin
-
Watson
test
Kriteriy Darbin-
Uotsona
vaqtli
qatorlarda
avtokorrelyatsiyani
aniqlash
uchun
qo„llaniladigan
shartli
ko„rsatkich
Determinatsiya
koeffitsienti
Coefficient of
determination
Koeffitsient
determinatsii
natijaviy
belgi
o„zgaruvchanligining
qaysi qismi X-omil ta‟siri
ostida vujudga kelishini
ko„rsatadi
Dinamik qator
Time series
Dinamicheskiy
ryad
bu hodisani vaqt bo„yicha
o„zgarishini ko„rsatuvchi
sonlar qatori
Dispersiya
Dispersion
Dispersiya
bu
qator
variantalari
qiymatlari bilan ularning
arifmetik
o„rtachasi
141
orasidagi
tafovutlar
kvadratlaridan
olingan
arifmetik o„rtachadir
Iqtisodiy model
Economicmodel
Ekonomicheskaya
model
iqtisodiy
obyektlarning
soddalashtirilgan nusxasi
Iqtisodiy o„sish
Economic
growth
Ekonomicheskiy
rost
ishlab
chiqarishda
foydalaniladigan
resurslar
miqdorini oshirish yoki
texnologiyani
takomillashtirish
orqali
jamiyatning
ishlab
chiqarish imkoniyatlarini
kengaytiradi
Ishlab chiqarish
funksiyasi
Production
function
Proizvodstvennaya
funksiya
ishlab
chiqarilgan
mahsulot miqdori bilan
shu
mahsulotni
ishlab
chiqarishdagi sarflangan
ishlab chiqarish omillari
miqdori
o„rtasidagi
bog„liqlikni
ifodalovchi
matematik funksiya
Kobba-Duglas
ishlab chiqarish
funksiyasi
Cobb
-
Douglas‟
Production
function
Proizvodstvennaya
funksiya
Kobba-Duglasa
iqtisodiyot
rivojlanishini
tahlil
qilishda
foydalaniladigan darajali
ko„rinishidagi funksiya.
Korrelyatsion
bog„lanish
Correlation
dependence
Korrelyatsionnaya
zavisimost
bu
shunday
to„liqsiz
bog„lanishki,
unda
omillarning
har
bir
qiymatiga turli zamon va
142
makon
sharoitlarida
natijaning
har
xil
qiymatlari mos keladi
Korrelyatsion-
regression model
Correlation
-
regression model
Korrelyatsionno-
regressionnaya
model
bu
o„rganilayotgan
hodisalar
orasidagi
bog„lanishni
natijaviy
belgi bilan muhim omillar
o„rtasidagi
ishonchli
miqdoriy nisbatlar
Korrrelyatsion
tahlil
Correlation
analysis
Korrelyatsionniy
analiz
hodisalar
orasidagi
bog„lanish
zichlik
darajasini
baholash
usulidir..
Mavsumiy
tebranish
Seasonal
fluctuation
Sezonnoe
kolebanie
ayrim fasl va oylarda ko„p
yillik
qatorlarda
muntazam
ravishda
kuzatiladigan
barqaror
tebranishlardir
Mediana
Median
Mediana
bu to„plamni teng ikki
qismga bo„luvchi belgi
qiymatidir
Moda
Mode
Moda
to„plamda
eng
ko„p
uchraydigan
belgi
qiymatidir
Model
Model
Model
lotincha
modulus
so„zidan olingan bo„lib,
o„lchov, me‟yor degan
ma‟nolarni
anglatadi
Modelning
Model adequacy
Adekvatnost
modelning
143
adekvatligi
modeli
modellashtirilayotgan
obyekt yoki jarayonga
mos kelishi
Multikollinearlik
Multicollinearity Multikollinear-nost
umumiy
natijaga
birgalikda ta‟sir etuvchi
omillar o„rtasidagi zich
korrelyatsion bog„liqlik.
Regression tahlil
Regression
analysis
Regressionniy
analiz
natijaviy belgiga ta‟sir
etuvchi
omillarning
samaradorligini
aniqlab
beruvchi usul.
Statistik gipoteza
Statistical
hypothesis
Statisticheskaya
gipoteza
tanlanma
ma‟lumotlari
asosida
tekshirish
mumkin bo„lgan bosh
to„plam xossasi haqida
oldindan aytilgan ilmiy
taxmindir.
Stoxastik yoki
statistik qonunlar
Stochastic and
statistical laws
Stoxasticheskie ili
statisticheskie
zakoni
bu
bir turli hodisalarni
ommaviy takrorlanishida
namoyon
bo„ladigan
qonunlar
Taklif
Offer
Predlojenie
bu ishlab chiqaruvchilar
va sotuvchilar tomonidan
berilgan
narxlarda
sotilishi mumkin bo„lgan
tovarlar miqdori
Taklif funksiyasi Supply function
Funksiya
predlojeniya
taklifga ta‟sir
qiluvchi
omillar
miqdori
bilan
taklif miqdori urtasidagi
144
bog„liqlikni
ifodalovchi
matematik bog„liqlik
Talab
Demand
Spros
berilgan
narxlarda
xaridorlar
tomonidan
sotib olinishi mumkin
bo„lgan tovarlar miqdori
Talab funksiyasi
Demand
function
Funksiya sprosa
talabga ta‟sir diluvchi
omillar
miqdori
bilan
talab miqdori urtasidagi
bog„liqlikni
ifodalovchi
matematik bog„liqlik
Tanlanma
Sampling
Viborka
bu
o„rganilayotgan
to„plamdan
saylab
olingan
birliklar
majmuasidir,
ularning har
biri ushbu to„plamning
tarkibiy elementi.
Tasodifiy miqdor
Random
variable
Sluchaynaya
velichina
sinov natijasida, avvaldan
e‟tiborga
olib
bo„lmaydigan
tasodifga
bog„liq holda, o„zining
mumkin
bo„lgan
qiymatlaridan birini qabul
qiladigan (aynan qaysisi
ekani avvaldan ma‟lum
bo„lmagan)
o„zgaruvchi
tushuniladi
Tasodifiy
miqdorning
The law of the
random variable
Zakon
raspredeleniya
tasodifiy miqdor qabul
qilishi mumkin bo„lgan
145
taqsimot qonuni
distribution
sluchaynoy
velichini
qiymatlari bilan ularning
mos
ehtimollarini
bog„laydigan
biror
munosabat
Tasodifiy hodisa
Randomevent
Sluchaynoe sobitie
sinov
natijasida
ro„y
berishi
yoki
ro„y
bermasligi
mumkin
bo„lgan har qanday fakt
Taqsimot
qatorlari
Rows of
distribution
Ryadi
raspredeleniya
to„plam
birliklarini
ma‟lum
belgilar asosida
guruhlarga
(qismlarga)
bo„linishi
To„plam birligi
Unitin the
aggregate
Edinitsa
sovokupnosti
to„plamda kuzatish talab
etiladigan element
Uzluksiz tasodifiy
miqdor
Continuo
usvariate
Neprerivnaya
sluchaynaya
velichina
qabul qiladigan cheksiz
ko„p qiymatlari sonlar
o„qidagi biror chekli yoki
cheksiz oralikni tashkil
qiluvchi miqdor
Umumiy
muvozanatlik
Ceneral
equilibrium
Obshchee
ravnovesie
barcha
bozorlarning
o„zaro bir-biriga ta‟siri
natijasida o„rnatiladigan
muvozanatlik.
Barcha
bozorlarni
muvozanat
holatda bo„lishi. Bunda
biror
bozorda
muvozanatlik
buzulsa
boshqa
bozorlarda ham
muvozanatlilik buziladi