114
9- MAVZU METALL VA QOTISHMALARGA TERMIK VA
KIMYOVIY-TERMIK ISHLOV BERISH
Reja:
1.Kimyoviy ishlov berish to‘g‘risida umumiy ma’lumot.
2. Po‘latlarni sementitlash.
3. Po‘latlarni azotlash va sianlash.
Og‘ir sharoitda ishlaydigan detallar (shtamp, matritsa,
kirya truba va
boshqalar) ni korroziyaga, issiklikka, kislotalar ta’siriga
xamda yeyilishga
chidamliligini oshirish maksadida sirtqi yuzalari
Sg, Al,
Mo, W,SI va boshqa
elementlarga to‘yintiriladi. Bu jarayon
diffuzion legirlash
xam deyiladi.
Xromlash.
Po‘lat buyumlar sirt qatlamining
qattiqligini korroziya
bardoshligini, xamda yeyilishga chidamliligini oshirish maksadida bu usul
qo‘llaniladi. Xromlash qattiq, suyuq va gaz muxitlarda bajarilishi mumkin:
a) Qattiq muxitda xromlash.
Buning uchun xromlanuvchi buyumlarning
(parma,
razvyortka, klapanlar) yuzalari av-val moy, zanglardan tozalanadi. So‘ngra
metall qutiga tartib bilan avvalo 60—65% ferroxrom (Fesg), 30—35% giltuproq va 5%
115
xlorid kislota (NS1) yoki ammoniy xlorid (NN4S1) dan iborat aralashma solinadi. Unga
po‘lat buyum tushirilib quti qopkrgi berkitilib, tirqishlari gil bilan suvaladi. Keyin esa
uni pechga kiritib, 1050—1150°S temperaturagacha qizdirib, shu temperaturada 10—
15 soat tutib turilgach, avvaliga 700—600°S gacha pechda, so‘ngra xavoda sovitiladi.
Jarayon davomida boruvchi reaksiyalar natijasida ajralib chiqqan atomar
Dostları ilə paylaş: