O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va O`rta Maxsus Ta`lim Vazirligi

Rolli o‘yin metodining tuzilmasi

―Rolli o‘yin metodining bosqichlari quyidagilardan iborat:

• 
  Ta'lim beruvchi mavzu bo‘yicha o‘yinning maqsad va natijalarini belgilaydi hamda rolli o‘yin stsenariysini ishlab chiqadi.
  

• 
  O‘yinning maqsad va vazifalari tushuntiriladi.
  

• 
  O‘yinning maqsad idan kelib chiqib, rollarni ta?simlaydi.
  

• 
  Talabalar o‘z rollarini ijro etadilar. Boshqa talabalar ularni kuzatib turadilar.
  

• 
  O‘yin yakunida talabalardan ular ijro etgan rolni yana qanday ijro etish mumkinligini izohlashga imkoniyat beriladi. Kuzatuvchi bo‘lgan talabalar o‘z yakuniy mulohazalarini bildiradilar va o‘yinga xulosa qilinadi.
  

Ushbu metodni qo‘llash uchun stsenariy ta'lim beruvchi tomonidan ishlab chi?iladi. Ba'zi hollarda talabalarni ham stsenariy ishlab chiqishga jalb etish mumkin. Bu talabalarning motivatsiyasini va ijodiy izlanuvchanligini oshirishga yordam beradi. Stsenariy Maxsus fan bo‘yicha o‘tilayotgan mavzuga mos ravishda, hayotda yuz beradigan ba'zi bir holatlarni yoritishi kerak. Talabalar ushbu rolli o‘yin ko‘rinishidan so‘ng o‘z fikr-mulohazalarini bildirib, kerakli xulosa chiqarishlari lozim.

―Rolli o‘yin metodining afzallik tomonlari:

• 
  o‘quv jarayonida talabalarda motivatsiya (qiziqish)ni shakllantirishga yordam beradi;
  

• 
  talabalarda shaxslararo muomala malakasini shakllantiradi;
  

• 
  nazariy bilimlarni amaliyotda qo‘llay olishni o‘rgatadi;
  

• 
  talabalarda berilgan vaziyatni tahlil qilish malakasi shakllanadi.
  

―Rolli o‘yin metodining kamchilik tomonlari:

• 
  ko‘p vaqt talab etiladi;
  

• 
  ta'lim beruvchidan katta tayyorgarlikni talab etadi;
  

• 
  talabalarning o‘yinga tayyorgarligi turlicha bo‘lishi mumkin;
  

• 
  barcha talabalarga rollar taqsimlanmay qolishi mumkin.
  

―BAHS-MUNOZARA metodi

―Bahs-munozara metodi - biror mavzu bo‘yicha talabalar bilan o‘zaro bahs, fikr almashinuv tarzida o‘tkaziladigan o‘qitish metodidir.

har qanday mavzu va muammolar mavjud bilimlar va tajribalar asosida muhokama qilinishi nazarda tutilgan holda ushbu metod qo‘llaniladi. Bahs-munozarani boshqarib borish vazifasini talabalarning biriga topshirishi yoki ta'lim beruvchining o‘zi olib borishi mumkin. Bahs-munozarani erkin holatda olib borish va har bir talabani munozaraga jalb etishga harakat qilish lozim. Ushbu metod olib borilayotganda talabalar orasida paydo bo‘ladigan nizolarni dar?ol bartaraf etishga harakat qilish kerak.

―Bahs-munozara metodini o‘tkazishda quyidagi qoidalarga amal qilish

kerak:

• 
  barcha talabalar ishtirok etishi uchun imkoniyat yaratish;
  

• 
  ―o‘ng qo‘l qoidasi (qo‘lini ko‘tarib, ruhsat olgandan so‘ng so‘zlash)ga rioya qilish;
  

• 
  fikr-g‘oyalarni tinglash madaniyati;
  

• 
  bildirilgan fikr-g‘oyalarning takrorlanmasligi;
  

• 
  bir-birlariga o‘zaro hurmat.
  

Quyida ―Bahs-munozara metodini o‘tkazish tuzilmasi berilgan.