O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta

§oyalarni shakllantirish. Yangi turdagi tovarlarni ishlab chiqarish avvalo yangilik uchun g’oyalarni izlab topishdan boshlanadi. Izlanishlar pala-partish emas, tizimli, muntazam olib borilishi kerak. Bundan tashqari, izlanishlar firma yo’nalishiga mos ravishda olib borilishi kerak. Aks holda firma o’nlab ajoyib g’oyalarni topishi mumkin, ularning ko’pchiligi firma faoliyatiga mos kelmasligi tufayli qog’ozlarda qolib ketadi. Firma rahbariyati yangi turdagi tovar ishlab chiqarishning aniq strategiyasiga ega bo’lishlari lozim. Rahbariyat yangi turdagi tovar ishlab chiqarishdan maqsadi nima ekanligini aniq ifodalab berishi kerak. Yangi tovar naqd pul tushishi yoki bozorda katta mavqega ega bo’lish uchun va yana boshqa maqsadlar qo’yilgan bo’lishi mumkin. Bundan tashqari rahbariyat mavjud tovarlarni takomillashtirish orqali yangi tovar yaratish yoki original tovar ishlab chiqarish borasida firma imkoniyatlarini taqsimlay bilishi kerak.
Yangi turdagi tovar ishlab chiqarish borasidagi g’oyalarni topish borasida ajoyib manba bo’lib, iste’molchilar xizmat qiladi. Ularning talab va ehtiyojlarini o’rganish maqsadida mijozlarni anketali so’roq qilish, kelayotgan xat, shikoyatlarni o’rganish orqali ham aniqlash mumkin. Yangilik bo’lgan g’oyalar manbai, albatta olimlardir. Olimlar mavjud tovarni mukammallashtirish, takommillashgan variantlarini ishlab chiqish yoki original tovarlarni ishlab chiqarish uchun zarur yangi materiallarni kashf etish imkoniyatiga, potentsialiga egadirlar. Bundan tashqari raqobatchi firmaning xaridor e’tiborini jalb etgan tovarlarning xususiyatlarini o’rganish ham kerak. Yangi tovarlar yaratish borasida g’oyalarni savdo xodimlari, firma dilerlaridan olish mumkin. Chunki ular
xaridorlar bilan kunda muloqotda bo’lib, ularning fikr-mulohazalari bilan yaxshi tanish bo’ladilar. §oyalarni yana turli universitet laboratoriyalari, ishlab chiqarish konsultantlari, reklama agentlari, marketing firmalari tadqiqotlari, shuningdek sohaga oid nashrlar ham berishi mumkin.
§oyalarni tanlash. Avvalgi bosqich, ya’ni g’oyalarni shakllantirish bosqichida iloji boricha ko’proq g’oyalar jamlanadi. Keyingi g’oyalarni tanlash bosqichida esa ularning miqdori kamaytiriladi. Bu maqsad yo’lida birinchi qadam g’oyalarni tanlashdir. Tanlovning maqsadi keraksiz g’oyalarni iloji boricha vaqtliroq aniqlab, ulardan voz kechishdir. Ko’pgina firmalarda mutaxassislar yangi turdagi tovar g’oyasini standart blankalarda bayon etib, yangi tovarlar bo’yicha komissiyaga ko’rish uchun topshirishlari kerak. Bunday xujjatda tovarning bayoni, shu tovar bozori, raqobatchilar haqida ma’lumot, bozorda aynan shu tovarga bo’lgan ehtiyoj hajmining taxminiy hisob-kitoblari, tovar narxi, shu tovar yaratish uchun ketadigan vaqt va sarf-xarajatlar, shu mahsulotni ishlab chiqarish hujjati va olinadigan foyda miqdori ko’rsatilgan bo’lishi kerak.
§oya juda ajoyib bo’lgan taqdirda ham, uni amalga oshirish firma faoliyatiga mos kelishi, uning yo’nalishi, maqsadi resurslariga xos bo’lishi zarur, aks holda ushbu g’oya firma uchun zararga aylanishi mumkin. Shuning uchun ham ko’plab firmalar g’oyalarni baholash va tanlashning maxsus tizimlarini ishlab chiqqanlar.