tekshiruv uchun qon surtmalari tayyorlanadi: igna sanchilgan joy quruq tampon bilan artiladi
Gemoglobin – qon pigmenti bo’lib, eritrostitlardagi gem va globin oqsilidan iborat
murakkab oqsildir. Uning asosiy faoliyati kislorod tashishdan, is gazini a’zoizdan chiqarishdan
va kislota ishqor holatini boshqarishdan iborat. Gemoglobin miqdorini aniqlashning eng
asosiy usullaridan biri kolorimetrik usuldir. Bu usul oddiyligi va kulayligi tufayli amaliyotda
gemiglobinstianid usulni taklif etgan. Sali usuli etarlicha standartlashmagan va hozirgi vaqtda
Gemiglobinstianid usuli reaktiv ta’sirida gemoglobinni dastlab metgemoglobinga, keyinchalik
kaliy stianid ta’sirida stianmetgemoglobinga aylantirishga asoslangan. Qon va reaktivning
nisbati 1:250 ( 0,02 ml qonga 5 ml reaktiv) bo’lishi zarur. Aralashmani 20 minutdan keyin
Hozirgi vaqtda klinik-diagnostik laboratoriyalarda gemoglobin qonstentrastiyasini aniqlash
uchun gemiglobinstianid usulga asoslangan tayyor to’plamlardan qo’llanilmoqda.
Nar bir to’plamda standart reaktiv (nazorat) bor. Bundan tashqari, markaziy laboratoriya (masalan,
viloyat kasalxona laboratoriyasi) standart (nazorat) reaktivlar tayyorlashi va tarqatishi mumkin.
Standart (nazorat) reaktivlar nar safar bemor qoni tekshiruvlari o’tkazilganda ishlatiladi.
Sifatli nazorat qilishning eng yaxshi usuli zarur reaktivlar etarli miqdorda bo’lganda pastient
qonining bir vaqtning o’zida ikki xil usulda aniqlash hisoblanadi. Agar ikkala usulda natijalar
har xil bo’lsa, pastient qoni qayta tekshirilishi kerak.
Gemoglobin miqdori normada erkaklarda 130-160 g/l; ayollarda 120-140 g/l ni tashqil etadi.
Qonda gemoglobin miqdorining oshishi:
Chin eritremiya ( mieloproliferativ kasallik)
Gipoksiya bilan bog’’liq gipergemoglobinuriya: yurak – qon tomir kasalliklari, tog’li rayonda
yashovchilarda , gipoventelyastiya, chekuvchilarda, suvsizlanishda
Xaddan ziyod jismoniy zo’riqish yoki qo’zg’alish.
Eritropoetinning ko’p ishlab chikarilishi: buyrak, jigar, markaziy nerv sistemasi, bachadon,
tuxumdonning yaxshi va yomon sifatli o’smalarida, buyrak kasalliklarida ( gidronefroz,
polikistoz, buyrak arteriyalari patologiyasi)
Organizmda kortikosteroid yoki androgenlar miqdorining oshishi (adrenogiperkortistizm,
androgen preparatlari davo maqsadida qabul qilish)
Surunkali kimyoviy ta’sir (nitritlar, sulfonamidlar, metgemoglobin va sulfgemoglobinni hosil
qiladigan boshqa birikmalar; kobalt, turli xil spirtlar).
Gemoglobin miqdorining kamayishi (anemiya):
1. Qon yo’qotishlar (o’tkir postgemorragik anemiya)
2. Eritrostitlar hosil bo’lishining buzilishi:
Temir tanqislik anemiyasi
Megaloblast anemiya ( vitamin B
12
yoki folat kislota tanqisligi)
Infekstiya, intoksikastiya, buyrak etishmovchili, jigar kasalliklari, xavfli o’smalardagi
anemiyalarda
Aplastik anemiya
3. Eritrostitlar parchalanishining oshishi (gemolitik anemiya)
4. Gipergidratastiya.
Dostları ilə paylaş: