O'zbekistonda sement sanqati O’zbekiston respublikasi

2. Sementtosh va betonlarning kimyoviy hamda fizik yemiruvchi omillar ta`siriga chidamlilgi

Sementtoshning chidamliligi deganda, uning tashqi muhitning yemiruvchi ta’siriga (chuchuk va mineral suvlar, suv bilan sovuqning birgalikdagi ta’siri, shuningdek, katta haroratlar, namlanish va qurishga hamda sementtosh kapillyar va g`ovaklarida tuz eritmalarining bug`lanib ketishi natijasida to`planib qolib, boshqa kristallogidratlarga aylanishiga ) qarshiligi tushuniladi. Chunki portlandsementtosh havo ta’siriga juda yaxshi chidaydigan materialdir. Sementtosh havo bilan o`zaro
ta’sir etganda ohak havodagi karbonat angidrid gazidan karbonlanshi yahshiroq zichlashadi va chidamli bo`ladi.
Betonning sho`ralashi. Betonni sho`ralashdan qutqarish uchun beton inshootlari sirti bitum, lak bilan suvalmoqda, tabiiy tosh, hatto qo`rg`oshin tunuka bilan o`ralmoqda. Lekin bular juda qimmat bo`lib, ayni vaqtda, uzoq vaqtga chidamaydi. Titratish yo`li bilan ham betonning yuza qismini zichlash mumkin. Bu tadbirlarning samarasi kamroq.Chunki ustki himoya qatlami zarb ta`sirida shikastlansa, emirilishi osonlashadi.

Magnezial korrozya. Bunday korroziya MgSO₄ dan tasqari bosqa magniy tuzlari tasiridanvujudga keladi:
Ca(OH)₂ + MgCl₂ = CaCl₂ + Mg(OH)₂ .
Natijada amorf holidagi magniy gidrat oksid va filtrlovchi suv bilan osongina yuvilib ketadigan hamda juda yaxshi eriydigan kalsiy hlorid hosil bo`ladi. Mg(OH)<sub>2</sub> suvda oz eriydi. U mustahkam Ca(OH)<sub>2</sub> kristallarini o`ovushmagan yumshoq massaga aylanantiradi. Unda bog`lovchilik xossalari yo`q. MgCl₂ ta’sirida gidrosilikat va gidroalyuminatlar ham parchalanishi mumkin. MgCl₂ ta’siridagi korroziya suvda bu tuzning konsentrasiyasi 1,5-2% dan oshganda kuchayadi. Mg²⁺ ionlarining miqdori suvda 0,5 g/l ga yetganda bunday suv salbiy hisoblanmaydi.

Mavzu: Maxsus portlandsementlar