Özofagus varis kanamalari

ÖZOFAGUS VARİS KANAMALARI

ÖZOFAGUS

• Besinlerin mideye gönderilmesini sağlayan 25 cm uzunluğunda dışta longitüdinal ve içte sirküler olarak seyreden kas liflerinden oluşan bir borudur.

ÖZELLİKLERİ

• Özofagusun diyafragmayı geçtiği yerde hiatus

• Mideye geçtiği yerde kardia vardır.

• Mukozasında zengin bir ven şebekesi bulunur.

• Özofagusun üst kısmındaki venler vena cava süperiora açılırken,

• Alt kısımdakiler ise portal sisteme açılır.

NASIL OLUŞUR

• Portal basıncın arttığı durumlarda özofagusun submukozasında seyreden venlerinde basıncının artması sonucu özofagus varisleri oluşur.

BELİRTİLERİ

• GİS kanaması,melena veya hematemez

• Karaciğer sirozunun periferik bulguları

• -Arteryal örümcek

• -Palmer eritem

• -sarılık

• Portal hipertansiyon bulguları

• -Splenamegali

• -Asit kolleteral

TEDAVİDE TEMEL AMAÇ

• Hemodinamik stabilizasyonun sağlanması

• Kanamanın durdurulması

• Kanamanın tekrarlanmasının önlenmesi

GENEL TEDBİRLER

• Yatak istirahat

• Damar yolu açılması

• Oksijen inhalasyonu

• Vital bulguların takibi

• Laboratuar tetkiklerinin yapılması

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

• Aşırı volüm yüklenmesi kanamanın tekrarlamasına yol açar.

• Sedatiflerin kullanılması ensefalopati riskini arttırır

• Ensefalopati riskinden dolayı

• *Proteinsiz diyet almalı

• *Konstipasyon önlenmelidir.

KANAMAYI DURDURMAYA YÖNELİK YÖNTEMLER

• FARMAKOLOJİK AJANLAR

• BALON TAMPONADI

• ENDOSKOPİK TEDAVİ

FARMAKOLOJİK AJANLAR

• İşlevleri portal kan akımını azaltarak portal basıncı düşürmektir.

FARMAKOLOJİK AJANLAR

• VAZOPRESSİN

• NİTROGLİSERİN

• SOMATOSTATİN

BALON TAMPONANDI

• Balon tamponadı kanayan varislere direkt kompresyon yoluyla kanamanın kontrolünü sağlar

Ülkemizde en sık sengstaken blakemore tüpü kullanılmaktadır

• Ülkemizde en sık sengstaken blakemore tüpü kullanılmaktadır

• Uygulamadan önce mide boş olmalıdır

• Hasta sol lateral pozisyonda olmalıdır

• Tüp burun ve ağızdan yutulduktan sonra önce mide balonu 100-300 ml hava ile şişirilerek hafifçe çekilirve0.5 kg ağırlıkla traksiyona alınır.Sonra özafagus balonu şişirilir

• Özafagus balonundaki basınç saatlik kontrol edilmelidir

• Balon 24 saatten fazla şişik tutulmamalıdır.

Balon tamponadının yan etkileri

• ASPİRASYON

• TIKANMA

• PERFORASYON

• KARDİAK ARİTMİ

• PULMONER ÖDEM

• PNÖMONİ

ENDOSKOPİK TEDAVİ

• Endoskopik yolla varislerin injeksiyonlarla skloreze edilmesi yada lastik bantlarla varisler ortadan kaldırılmaya çalışılmasıdır.

YAN ETKİLERİ

• ÖZOFAGUS ÜLSERLERİ

• STENOZ

• SEPSİS

• PERFORASYON

• YUTMA ZORLUĞU

• GÖĞÜS AĞRISI

• PLEVRAL EFFÜZYON

69 yaşında erkek hasta

• 69 yaşında erkek hasta

• Gece saat 02 ADS ye sedye ile getirildi.

• Geldiğinde terli, soluk ve halsizdi. Nabzı çok hafif palpe edildi.

• Hastanın yakınından alınan öyküde gece bulantı hissi ile uyandığı, bir leğen dolusu kustuğu ve kendini kaybettiği öğrenildi.

• Hasta 10 yıl önce koroner bypass ameliyatı geçirmiş ve o zamandan beri düşük dozda aspirin kullanıyormuş.

Hemen damar yolu açıldı.

• Hemen damar yolu açıldı.

• Ringer laktat infüzyonu ve oksijen inhalasyonu başlandı.

• Arter kan basıncı ölçülemedi.

• Laboratuar tetkikleri için kan alındı.

• Kan merkezi aranarak kan temini istendi.

• Alkol sigara kullanmayan hastanın bugüne kadar GİS le ilgili sorunu olmamıştır.

• Hızla verilen 500 ml sıvının ardından genel durumunda kısmi düzelme oldu.

Monitörize edilen hastanın nabzı 120, kan basıncı 65-40 olarak ölçüldü.

• Monitörize edilen hastanın nabzı 120, kan basıncı 65-40 olarak ölçüldü.

• Yüzünde iki adet arteryal örümcek vardı.

• Batın muayenesinde splenamegali tesbit edildi.

• Portal hipertansiyona bağlı varis kanaması olacağı düşünüldü.

• Bu arada hematokrit değerinin % 21 olduğu öğrenildi.

• Somatostatin infüzyonuna başlandı

• Bir ünite kan transfüzyonu yapıldı.

Sabah genel durumu düzelen hasta endoskopiye alındığında kanama işaretleri taşıyan özafagus varisleri teşhis edildi.

• Sabah genel durumu düzelen hasta endoskopiye alındığında kanama işaretleri taşıyan özafagus varisleri teşhis edildi.

• Kanamanın önlenmesi için band ligasyonu uygulandı.

• Yapılan tetkikler sonucunda hastada HCV ye bağlı kompanse karaciğer sirozu tanısı kondu.

HEMŞİRELİK TANILARI

• KARDİAK OUTPUTUN AZALMASI

• ENFEKSİYON ALMA RİSKİ

• BEDEN GEREKSİNİMİNDEN AZ BESLENME

• SIVI VOLÜMÜNDE DENGESİZLİK RİSKİ

• ANKSİYETE

• DERİ BÜTÜNLÜĞÜNDE BOZULMA RİSKİ

KARDİAK OUT PUTUN AZALMASI

• Yaşam bulgularının sık kontrolü,yatak istirahati

• Sıvı tedavisini sağlamak

• Aldığı çıkardığı takibi yapmak

• Kan transfüzyonun komplikasyonları yönünden izlenmesi

• CVP takibi

• Kanama kontrolü

• Dehidratasyon belirtilerinin izlenmesi

• Labaratuvar bulgularının izlenmesi

• Bilinç düzeyini izlemek

ENFEKSİYON ALMA RİSKİ

• Enfeksiyonun klinik bulguları değerlendirilir

• Aseptik tekniğe uygun girişimler yapılır

• Dikkatli el yıkanmalıdır

• Beslenmesinin desteklenmesi

• Enfeksiyonun belirtileri konusunda bireyin eğitimi

BEDEN GEREKSİNİMİNDEN AZ BESLENME

• Hesaplanan kalorideki diyeti alması sağlanır

• Az ve sık aralıklarla beslenir

• Yorgun olduğu zaman beslenmeye yardım edilir

• Yemeklerden önce uygun ağız bakımı verilir

• Sık kilo izlemi yapılır

SIVI VOLÜMÜNDE DENGESİZLİK RİSKİ

• AÇT takibi

• CVP ölçülmesi

• KİLO TAKİBİ

• Labaratuvar değerlerinin kontrolü

• Ödem değerlendirilmesi yapılır

• Yatak istirahati

ANKSİYETE

• Hastalığına ilişkin bilgilendirme ekip ile işbirliği içinde yapılır

• Hastanın korkularını ve endişesini ifade etmesi sağlanır

• Kronik bir hastalığa yakalanmış olmanın getirdiği güçlüklerle etkili başetmesi için desteklenmektedir.

DERİ BÜTÜNLÜĞÜNDE BOZULMA RİSKİ

• Cilt temizliği sağlanır

• Bası bölgeleri gözlenir

• Ödem yönünden izlenir

• Ağız bakımı verilir

• Melenası olan hastalarda perine bakımı

• Yatak çarşafı gergin olmalı mümkünse havalı yatak kullanılır