Baki avrasiya universiteti NİĞde üNİversitesi

51 

Doç. Dr. C.YAVUZ ve H.YAVUZ / Türkiye’de Yerel Medya Örgütlülüğünde Sivil  

Bu durum bu kurumların bize kurumsallaşmış örgütler olduğunu göstermektedir. Merkezdeki STK’ların 

ikisinin kendine ait müstakil binalarının olduğu, diğerlerinde ise medya kuruluşları sahiplerinin ofislerinin 

örgütün merkezi olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.  

Merkezdeki  STK’ların  gelirlerinin  çoğunlukla  yetersizde  olsa  üye  aidatlarından  oluştuğu  ifade 

edilmekle  beraber  özellikle  Ordu  Gazeteciler  Cemiyeti’nin  yaptığı  AB  projesi  sayesinde  elde  etmiş 

olduğu  ayni  ve  nakdi  gelirlerin  örgütü  rahatlattığı,  proje  ile  elde  edilen  bu  katkıların  örgütün  birçok 

ihtiyacını  giderdiği  görülmektedir.    19  Eylül  Gazeteciler  Cemiyetinin  ise  bir  DOKA  projesi  yürüttüğü 

ifade edilmiştir. 19 Eylül Gazeteciler Cemiyetinin çeşitli bağışlar yolu ile de gelir elde ettiği söylenmiştir. 

Merkezdeki  STK’ların  üye  sayılarına  bakıldığında;  Ordunun  en  eski  cemiyeti  olan  Ordu  Gazeteciler 

Cemiyetinin  128,  19  Eylül  Gazetecileri  Cemiyetinin  126,  Ordu  Radyo  ve  Televizyon  Gazetecileri 

Derneğinin  ise  57  üyesinin  olduğu  görülmekte,  bu  durum  bize  merkezdeki  STK’ların  üye  sayısı 

bakımından ciddi bir ağırlığa sahip olduğunu göstermektedir.  

Merkezdeki  STK’larda  genel  olarak  para  karşılığı  istihdam  edilen  kişi  bulunmamaktadır. 

Gönüllülük  esasına  dayalı  elemanların  istihdam  edildiği  görülmektedir.  Ancak  19  Eylül  Gazeteciler 

Cemiyeti, para karşılığında bir eleman çalıştırmakta ve ayrıca üniversite öğrencilerinin staj yapmalarına 

yönelik cemiyette staj imkanı sağlamaktadır.  

Ordu  Gazeteciler  Cemiyeti;  AB  projesi  imkanları  ile    birlikte  kurumda  bir  çok  bilgisayar 

bulundurmakta,  üyelerinin  eğitiminde  ve  mesleki  faaliyetlerini  yapabilmelerinde  bu  bilgisayar 

imkanlarından yararlanmakta olup, kurumda internet imkanları bulunmaktadır. Ayrıca genel olarak diğer 

STK'ların  Web  sayfaları  olmamasına  karşın  Ordu  Gazeteciler  Cemiyetinin  Web  sayfası  aktif  olarak 

kullanılmaktadır.  

Ordu  merkezde  Ordu  Gazeteciler  Cemiyetinin  üyelerine  ve  kamuya  yönelik  birçok  faaliyetleri 

yerine  getirdiğini  görüyoruz.  Eğitime  destek  faaliyetleri,  üyelerin  çeşitli  organizasyonlarla  bir  araya 

getirilmesi, kamu kurumları amirleriyle bir araya gelinmesi vb. bir çok çalışmanın yerine getirildiği ifade 

edilmiştir.  19  Eylül  Gazeteciler  Cemiyetinin  de  diğeri  kadar  olmasa  da  bu  tür  faaliyetleri  yaptığı 

anlaşılmaktadır.  

Merkezde  medya  ile  ilgili  kurulmuş  STK’ların  hepsinin;  üyelerinin  haklarını  ve  çıkarlarını 

korumaya, üyeler arasında dayanışmanın geliştirilmesi, mesleki gelişmenin sağlanması, kaliteli, doğru ve 

tarafsız habercilik anlayışının yerleşmesi amacı ve hedefi doğrultusunda hareket ettikleri anlaşılmaktadır. 

Ayrıca yasal konularda üyelerine bilgi vermenin yanında üyelerini savunmak gibi bir işlevi üstlendiklerini 

görmekteyiz.  

Merkezdeki  STK’ların  sorunlarına  yönelik  yapılan  görüşmede  ise  genellikle  en  önemli  sorunun 

mali sorunlar olduğu, üye aidatlarının yetersiz ve zamanında tahsil edilemediği ifade edilmiştir. STK’lar 

mali  sorunları  aşmanın  yolu  olarak  AB  projeleri  gibi  çeşitli  projeler  geliştirme  yoluna  giderek  gelirler 

elde etmeyi düşünmektedirler. STK’lar, kamu kurumları, siyasetçiler, idareciler gibi kesimlerle herhangi 

bir  sorun  yaşamadıklarını,  bu  kesimlerle  diyalog  içerisinde  olduklarını  söylemişlerdir.  Ancak  zaman 

zaman  da  olsa  biraz  da  rekabetten  kaynaklı  olduğu  ifade  edilen,  STK’ların  kendi  aralarında  diyalog 

sıkıntısı çektikleri görülmektedir.  

Ordu  ili  Ünye  ilçesinde  yer  alan  medya  ile  ilgili  STK’ların  kuruluş  yıllarının  yeni  olduğu  (2-3 

yıllık)  dolayısıyla  kurumsallaşma  noktasında  yetersiz  oldukları  saptanmıştır.  Henüz  kendilerine  ait 

müstakil  bir  yerlerinin  olmadığı,  çoğunun  medya  kuruluşları  sahiplerinin  ofislerini  merkez  olarak 

kullandıkları anlaşılmıştır. Ancak yine de bir ilçede bile 4 tane medya ile ilgili STK’nın olması ciddiye 

alınması gereken bir gelişmedir.  

Ünye’deki STK’ların amacının da merkezdeki gibi üyelerinin çıkarlarını korumak ve dayanışmayı 

sağlamak,  üyelerinin  mesleki  gelişmelerine  katkı  sağlamak,  birlik  içinde  kollektif  davranışlar 

geliştirebilmek, Ünye basınının daha nitelikli olmasına katkı sağlamak gibi amaç ve hedefler edindikleri 

görülmektedir.  Ünye’deki  STK’ların  üye  sayılarının  merkezdekilere  göre  daha  az  olduğu  anlaşılmakta 

olup, para karşılığında kurumlarında istihdam ettikleri elemanlarının olmadığı ifade edilmiştir. STK’ların 

Web sayfalarının olmadığı ancak Canik Ünye Gazeteciler Derneğinin, sosyal paylaşım ağları Facebook 

ve Twitter da hesabının olduğu dolayısıyla bu mecra ile kendilerini tanıttıklarını ve üyeleriyle iletişime 

girdiklerini söylemişlerdir.  

Ünye’deki  STK’larda;    gelirlerinin  yetersiz  de  olsa  üye  aidatlarından  oluştuğunu,    ancak 

merkezdekiler  gibi  AB  projesi  gibi  projeler  hazırlayarak  gelirlerini  arttırma  yoluna  gideceklerini  ifade 

---

52 

III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu 

etmişlerdir.  Ünye  ilçesindeki  STK’ların,  kamu  kurumları  ve  kendi  aralarında  herhangi  bir  diyalog 

eksikliği yaşamadıklarını görmekteyiz.  

Ünye’deki  STK’lar  sorun  olarak  öncelikle  gelirlerin  azlığını  dolayısıyla  mali  sorunlarla  karşı 

karşıya  kalındığını  anlatmışlardır.  Ayrıca  ilçede  medya  ile  ilgili  STK’nın  çok  olduğu  zaman  zaman 

ayrışmalar yaşandığını, birlik ve beraberliğin sağlanamadığını ifade etmişlerdir. 

Sonuç:  

Sonuç olarak şunlar söylenebilir; Türkiye’nin diğer şehirlerinde olduğu gibi Ordu ilinde de yerel 

medyanın  yapısal  anlamda  birçok  sorunlarla  karşı  karşıya  kaldığını  görmekteyiz.  Yerelde  medya 

kuruluşlarının  sayısal  olarak  fazla  olması,  gelirlerin  yetersizliği  medya  kuruluşlarının  mali  sorunlar 

yaşamasına  neden  olmaktadır.  Anadolu’daki  şehirlerde  kurulacak  medya  kuruluşlarının  ihtiyaca  göre 

açılması gerekir. Sivil toplum kuruluşlarının yetkilileri ile yapılan görüşmede ki onlar aynı zamanda bir 

medya kuruluşunun sahibidirler; bir ilde olması gereken gazetenin, radyonun ya da televizyon kanalının o 

ilin  kaldıracağı  kadar  sayıda  olması  gerektiği  örneğin,  Ordu  ilinde  belki  de  4-5  gazetenin  yetmesi 

gerektiği  halde  sayının  14  olduğu  bunun  da  gelir  pastasından  payın  azalmasına  sebep  olduğunu  ifade 

etmişlerdir.  Reklam  gelirlerinin  az  olması  gazeteleri  Basın  İlan  Kurumu’nun  vereceği  kamu  ilanlarına 

yöneltmektedir.  Televizyon  kanallarının  giderlerinin  çok  daha  fazla  olduğu,  kolay  kolay  bu  giderlerin 

üstesinden gelinemediği ancak bu gibi TV kanallarının arkasında güçlü sermaye gruplarının olmasıyla bir 

şekilde  bunun  üstesinden  gelinebildiği  anlaşılmıştır.  Bu  da  her  zaman  mümkün  olamadığı  için  TV 

kanalları  da  çok  zor  şartlarda  hayatlarını  devam  ettirebilmektedir.  Medya  kuruluşlarının  sayısal 

fazlalığından  duyulan  rahatsızlık  Ordu  ilindeki  medya  ile  ilgili  STK’ların  sayısının  fazlalığında  da 

görülmüştür.  Aslında  örgütlülüğün  fazla  olması  sevindiricidir.  Ama  yine  de  meydana  gelen 

örgütlenmelerin nitelikli olması gerektiği konusunda fikir birliğine gidilmiştir. Ordu ilinde medya ile ilgili 

sivil  toplum  kuruluşlarının  en  önemli  probleminin  yeterli  mali  imkanların  olmayışıdır.  Yetersiz  üye 

aidatları  ile  gelirler elde  edilmeye  çalışılmakta,  ancak  son  yıllarda  AB,  DOKA  projeleri ile  elde edilen 

veya  edilecek  gelirlerle  mali  sorunların  aşılmasına  gayret  gösterildiğine  şahit  olmaktayız.  Sivil  toplum 

kuruluşlarının  üyelerinden  düzenli  aidat  alabilme  yollarını  aramaları,  bunun  yanında  çeşitli  projeler 

geliştirerek kurumlarına gelir sağlamaları doğru çözüm olarak görülmektedir.  

KAYNAKÇA: 

Biber, A.,(2006). Sivil Toplum Örgütlerinde Halkla İlişkiler, Nobel Yayın Dağıtım. 

Gezgin,  S.,(2007).  “Türkiye’de  Yerel  Basın”,  Türkiye’de  Yerel  Basın  (Ed.:  Suat  Gezgin),  İstanbul  Üniversitesi 

İletişim Fakültesi Yayınları, ss.177-196. 

Görün,  M.,(2006).  “Demokratik  Siyasal  Kültürün  Gelişmesinde  Sivil  Toplumun  Rolü”,  III.  Uluslararası  STK’lar 

Kongresi, Çanakkale. 

Güreli,  N.,(2007).  “Yerel  Basının  İşlevi  ve  Demokrasilerde  Önemi”,  Türkiye’de  Yerel  Basın  (Ed.:  Suat  Gezgin), 

İst.Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, ss. 171-175. 

Kalender,  A.,(2002).  “Demokrasilerde  Yerel  Basının  Önemi”,  Yerel  Gazetecilikte  Meslek  İçi  Eğitim,  Türkiye 

Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, ss.52-61. 

Okutan, E.,(2008). “Yerel Yönetimler ve Sivil Toplum Örgütlerinin Gelişmiş İşbirliği: İngiltere Örneği”, Sayıştay 

Dergisi, Sayı: 71, ss.91-108. 

Tekeli, İ.,(2003). “Siyasal Toplum ile Sivil Toplum Arasında Yerini Belirlemede Yerel Yönetimler”, Çağdaş Yerel 

Yönetimler Dergisi, 12(2), ss.5-15. 

Uğur,  A.,  (1998).  “Yeni  Demokrasinin  Yeni  Aktörleri”,  Merhaba  Sivil  Toplum  (Der.:  Taciser  Ulaş),  Helsinki 

Yurttaşlar Derneği Yayın Dizisi 10. 

Ulusoy,  B.,(2003).  “Türkiye’de  Yerel  Basının  Sorunları  ve  Çözüm  Önerileri”,  İstanbul  Üniversitesi  İletişim  Fak. 

Hakemli Dergisi, Sayı:18, ss.103-116. 

Yıldırım, İ.,(2006). Demokrasi, Sivil Toplum Kuruluşları ve Yönetişim, Seçkin Yayıncılık. 

Ordu ilinde medya ile ilgili STK yöneticileriyle 25-26.02.2016 tarihinde yüz yüze yapılan görüşmeler. 

---