3.2. Texnologik jarayonni xavfsiz olib borishning asosiy qoidalari
Texnologik jarayonni loyihalash, tashkil etish va amalga oshirishda kо‘zda
tutiladigan xavfsizlik choralari.
Quyidagilar kо‘zda tutilishi lozim:
46
-
xavfli va zararli ta’sir kо‘rsatadigan boshlang‘ich materiallar, tayyor
mahsulot va ishlab chiqarish chiqindilari bilan ishchilarning bevosita aloqasini
bartaraf etish;
-
xavfli va zararli ishlab chiqarish faktorlarining kelib chiqishi bilan bog‘liq
jarayon va operatsiyalarni kо‘rsatilgan faktorlar bо‘lmagan yoki cheklangan yо‘l
qо‘yilgan konsentratsiyalar va sathlardan oshmagan jarayon va operatsiyalarga
almashtirish;
-
xavfli va zararli ishlab chiqarish omillari mavjud bо‘lganida, kompleks
mexanizatsiya, avtomatlashtirish, texnologik jarayonlar va operatsiyalarni
masofadan boshqarishni qо‘llash;
-
jihozlarni zich yopish;
-
ishchilarni himoyalash vositalarini qо‘llashi;
-
texnologik jarayonni nazorat qilish va boshqarish tizimi;
-
zararli ishlab chiqarish omillarining manbasi bо‘lmish chiqindilarni о‘z
vaqtida yо‘qotish, zararsizlantirish va kо‘mib qо‘yish; aylanma suv ta’minoti
tizimidan foydalanish;
-
xavfsizlik uchun rangli signal va belgilarni ishlatish;
-
hamisha bir xil, gipodinamika, haddan tashqari jismoniy va asab-jismoniy
zо‘riqishlarning oldini olish maqsadida oqilona mehnat va dam olish rejimlarini
qо‘llash;
-
tabiiy kо‘rinishdagi va ob-havo sharoitlaridan kutilishi mumkin bо‘lgan
salbiy ta’sirlardan himoya qilish.
Texnologik jarayonni olib borishda xavfsizlikning umumiy talablari.
1) Qurilmani ishga tushirishdan oldin jihozlar montajining tо‘g‘riligi va
shuningdek truboprovodlar, armatura, yerlantiruvchi moslamalar, NО‘V,
kanalizatsiya, yakka tartibdagi himoya va yong‘inni о‘chirish vositalarining ishga
yaroq liligini tekshirish lozim.
2) Qurilmaning ishlash vaqtida NО‘V kо‘rsatuvlari orqasidan qattiq kuzatish,
apparatlarning о‘zida о‘rnatilgan mahalliy asboblar bilan taqqoslash lozim.
47
3) Apparatlardagi harorat va bosimning о‘zgarishi, bо‘lishi mumkin bо‘lgan
deformatsiyalarni ogohlantirish uchun, sekinlik bilan va ravon amalga oshirilishi
kerak.
4) Qurilmadagi texnologik rejim ustidan qattiq kuzatmoq, parametrlar (bosim,
harorat, sarf, sath va boshqalar) о‘zgarishining о‘rnatilgan meyorlardan oshishi
yoki pasayishiga yо‘l qо‘ymaslik.
5) Ishlamaydigan apaparatlar, jihozlar yoki truboprovodlarda surma klapanlarni
ochiq qoldirish man etiladi.
6) Sxemadan о‘chirilgan apparatlar, jihozlar va truboprovodlar ta’mirdan oldin
tozalangan bо‘lishi kerak.
7) Truboprovodlardagi surma klapanlar va jо‘mraklar tizimli tarzda
ta’mirlanishi lozim.
8) Barcha ta’mirlangan apparatlar va qurilmaning alohida tugunlari ishga
tushirishdan oldin bosim orkali zich yopilganiga tekshiriladi.
9) Faqat ishga yaroqli jihozda ishlash lozim. Jihoz, kommunikatsiya yoki
о‘lchov va rostlovchi asboblarning har qanday buzuqliklarida yoki normal
ishlashining buzilishida darhol bu buzuqliklarni bartaraf etish choralari kо‘rilsin.
10) Truboprovodlar va jihozlar izolyatsiyasining neft mahsulotlariga
tо‘yinishiga yо‘l qо‘ymaslik. Tuyingan izolyatsiyani almashtirish lozim.
11) Amaldagi jihozlarda salniklar, flanetsli birikmalarni bosimni atmosfera
bosimigacha tushirmasdan turib zichlashtirish man etiladi.
12) Kanalizatsiyaga tо‘kiladigan bо‘shatish suvlarida neft mahsulotlarining
miqdori о‘rnatilgan meyoridan yuqori bо‘lmasligi kerak.
13) Nasosli stansiyalardan foydalanilganda nasoslar va truboprovodlarning
zich yopilganligi ustidan tizimli ravishda nazorat bо‘lishi lozim. Neft
mahsulotining sirqib tо‘kilishini payqaganda nasos tо‘xtatilishi, amaldagi
kommunikatsiyalardan о‘chirilishi, ta’mirga tayyorlanishi lozim. Nasoslarni ular
ishlaganda ta’mirlash man etiladi.
14) Ta’mirdan yoki montajdan qabul qilingan jihozlar qurilma boshlig‘i yoki
mexanikning ruxsatisiz ishga tushirilmasin.
48
15) Harakatlanayotgan qismli mexanizmlarga xizmat kо‘rsatganda quyidagilar
man etiladi:
a) ish vaqtida tо‘siq orqasiga kirmoq ;
b) himoyalovchi tо‘siqlar bо‘lmaganida yoki ularning buzuqligida ishlamoq;
v) harakatlanayotgan qismlarni yо‘lda har qanday tuzatmoq yoki ta’mirlamoq ;
g) о‘rnatilgan maxsus kiyimsiz ishlamoq .
16) Yuqori xavfli ishlarni faqat о‘rnatilgan shaklda yozma holdagi naryad-
ijozatga (ruxsat) muvofiq bajarmoq .
17) О‘chirilmagan va tayyorlanmagan jihozlarda ta’mirlash ishlari olib
borilmasin.
18) Begona shaxslarni ish joyiga va korxonaning amaldagi obyektlariga
qо‘ymaslik.
19) Lavozim yо‘riqnomasida kо‘rsatilgan barcha ishlarni, xavfsizlik texnikasi
yо‘riq nomalariga rioya qilgan holda о‘z vaqtida va puxta bajarmoq .
20) Qurilma, bino va inshootlar maydoni toza holda saqlanishi kerak. Axlat,
ishlab chiqarish chiqindilari, barglar va shu kabilar, tizimli ravishda teritoriyadan
maxsus ajratilgan joylarga chiqarilishi, neft mahsulotlarining tо‘kilishiga yо‘l
qо‘ymaslik, tо‘kilganida esa bu joy tozalangan va qum bilan sepilgan bо‘lishi
lozim.
21) Bino va inshootlarga kirish yо‘llarda, ostonalarda, zinapoya qafaslari,
о‘tish joylari, binodan chiqish joylarida yong‘in jihozlari, yong‘in gidrantlari,
yong‘in aloqasi va signalizatsiyasi vositalariga kirish yо‘llari va ostonalarini
tiqilinch qilishga yо‘l qо‘yilmasin.
22) Ishlab chiqarish binolaridagi pollarni tozalikda saqlamoq. Ishlatilgan artish
uchun ishlatiladigan materialni qopqoqli maxsus yashikka yig‘moq.
23) Qurilmalar maydonidagi ishlab chiqarish kanalizatsiyasi kuzatish quduq
lari qopqoqlarini doimo yopiq holda va 10 cm dan kam bо‘lmagan qum qatlami
bilan qoplangan va halqalangan holda saqlamoq.
49
24) Pol, devor, mashinalar va jihozlar detallarini yengil alanga oluvchi va
yonuvchan suyuqliklar bilan yuvish ta’qiqlanadi. Bu maq sadlarda yong‘inga
xavfsiz yuvish vositalari qо‘llanilishi kerak.
Dostları ilə paylaş: |