Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

 
Mandat. Komité  P  polisin,inzibati orqanla
rın və hüquq mühavizə səlahiyyətləri daşı-
yan mülki qulluqçula
rın fəaliyyətlərini araşdırır. Onun məqsədi Belçika vətəndaşlarının 
konstitusiya v
ə köklü maraqlarını qorumaq və polis xidmətlərinin səmərəliliyini və məh-
suldar
lığını gücləndirməkdir.  
 
Araşdırıcı səlahiyyətlər. Polis müdaxiləsinə birbaşa məruz qalan bütün şəxslər şikayət 
ed
ə bilərlər;polis işçiləri də şikayət edə bilərlər. Komité P öz təşəbbüsü ilə və ya parlam-
entin,polis idar
əsinin,nazirin və ya digər dövlət hakimiyyətinin tələbi ilə araşdırma apara 
bil
ər. Komité P-nin şəxsləri və sənədləri məhkəməyə çağırmaq,ekspertlər və tərcüməçilər 
t
ələb etmək,obyektlər və informasiyalardan istifadə etmək və yerində araşdırma aparmaq 
s
əlahiyyətləri vardır.   
 
Hesabat.  Hesabatla
ra araşdırmaların necə aparıldığı və komitə tərəfindən nəticələrin 
nec
ə müəyyən edildiyi daxildir. Bütün hesabatlar Nümanyəndələr Palatasına və əgər la-
zımdırsa Belçika Senatına göndərilir.Komitə tövsiyələr  edə bilər,lakin onun hüquqi ba-
xımdan yerinə yetiriləsi tapşırıqlar üçün səlahiyyəti yoxdur
127
. 
 
T
əşkilat. Komité P beş üzvdən,hesabat yazan məmurdan və təhqiqatçı xidmətdən iba-
r
ətdir. Komité P-nin üzvləri Nümayəndələr Palatası tərəfindən təyin edilir və onun da Ko-
mit
əni buraxmaq səlahiyyəti vardır. Komité P-nin illik büdcəsi təqribən 11 milyon ABŞ 
dolla
rıdır
128
.  
Xüsus
ləşmiş polis izləmə orqanlarının gücü, onların ciddi şəkildə polis davranışına fo-
kuslanma
sındadır və polis korrupsiyasını polis fəaliyyətlərinin geniş davranışı daxilində 
qoyma
sı bacarığıdır və korrupsiya və digər sui-istifadələrin,məsələn,insan hüquqları po-
zuntula
rının  baş verməsini qəbul etməsidir. Çox zaman bu xüsusiləşmiş orqanlar,polis 
korrupsiya
sına fokuslanmaq üçün heç bir resursa malik olmur, çünki onların başı, məsə-
lən,hədsiz və ya lazımsız güc işlətmək kimi məsələləri araşdırmağa qarışır. İzləmə orqanı-
nın mandatına ictimaiyyətdən gələn şikayətləri də həll etmək daxil olduqda, bu xüsusilə 
mümkündür. 
Şikayətlərin gözdən keçirilməsi və araşdırılması intensiv işdir və o başqa iş-
l
ərin arasında korrupsiyalı praktikaları araşdırmaq imkanlarını yayındıra bilər.  
4.6.1. 
Xüsus
ləşmiş kənar izləmə orqanlarına tövsiyələr      
Polis korrupsiya
sı ilə məşğul olmaq üçün hansı modelin daha təsirli olmasına aydın 
cavab yoxdur;ideal c
əhətdən ölkə hər ikisinə malik olmalıdır. Uğurlu kənar izləmə orqan-
la
rının müəyyən edici xarakterisitikaları ondan ibarətdir ki,onlar təsisat baxımından müs-
t
əqil,resursları zəngin və nəzarət etdikləri sahədə kifayət qədər təcrübəyə və polis fəaliy-
y
ətlərini araşdırmaq üçün lazımi səlahiyyətlərə malikdirlər
129
. 

 
Müst
əqillik 
6-
cı Fəsil, tez-tez, izləmə orqanlarının həm polisdən,həm də siyasi müdaxilə-
d
ən müstəqilliyinin həyati əhəmiyyətini qeyd edir. Aşağıdakı təkliflər izləmə or-
qa
nının müstəqilliyini möhkəmlədən təşkilati strukturlardır: 
221 

---

Üzvlük. 
İzləmə təsisatının müstəqilliyi o zaman möhkəmlənir ki,onun tərkibin-
d
ə polis işçisi olmur və onun üzvləri demokraik yolla müəyyən edilir. Əgər polis 
v
ə ya anti-korrupsiya izləmə orqanlarına polis işçisi təyin olunursa və ya keçmiş 
po
lis işçiləri təyin olunursa, təsisatın müstəqilliyini təhlükədə qoymamağı təmin 
etm
əkdən ötrü əlavə ehtiyat tədbirləri görülməlidir. Məsələn,izləmə təsisatları, bu 
po
lis işçilərinin, onların polis kimi işlədikləri ərazidə yaranan hallara cəlb olun-
mamala
rını tələb etməyi arzu edərlər. Həmçinin,məsləhətli ola bilərdi ki, izləmə 
orqa
nına hökümət işində işləyən adamlar götürülməsin
130
 v
ə izləmə orqanının üz-
vl
əri üçün də müəyyən olunmuş üzvlük vaxtı müəyyən edilsin;bu izləmə orqanı-
nın üzvünün hansı əsasda işdən çıxarılması və həmçinin,prosedur qaydaları aydın 
t
əlimat ilə müşaiyət olunmalıdır.Bu tədbirlər izləyənlərin müstəqilliyini qorumaq 
üçün ön
əmlidir, çünki onlar araşdırmaları pozmaq və ya ona təsir etmək üçün iz-
l
əyiciləri işdən çıxarmaq təhlükəsindən istifadə etmənin qarşısını alır.  
 
Resurslar.  Maliyy
ə  demokraik kanallar vasitəsilə  ayrılmalıdır  və  izləmə  or-
qanla
rı vasitəsilə müstəqil şəkildə idarə edilməlidir. Bu orqana kifayət qədər ma-
liyy
ənin köçürülməsi qanuni öhdəlik olmalıdır. İdeal baxsaq, büdcələr parlament 
t
ərəfindən qəbul edilməli və sonra izləmə orqanı vasitəsilə əlavə icra orqanı mü-
daxil
əsi olmadan idarə olunmalıdır
131
. Bu büdc
ə üzrə araşdırmaların icra orqanla-
rı və ya polis tərəfindən təhlükə altına alınmamasının təmin olunması üçün əhə-
miyy
ət kəsb edir,məsələn,icra orqanları araşdırmaların davam etməsini  çətinləş-
dirm
ək üçün izləmə təsisatlarına ayırdıqları maliyyəni geri çəkə bilər.  
 

 
S
əlahiyyətlər 
T
əsirli olmaları üçün,izləmə orqanlarının kifayət qədər və xüsusi təhqiqat sə-
lahiyy
əttləri olmalıdır
132
.T
əsirli səlahiyyətlər aşağıdakılardan ibarətdir: 
T
əhqiqataparıcı  səlahiyyətlər.  Bu  səlahiyyətlərin polis izləmə  orqanlarına 
verilm
əsi, onların anti-korrupsiya siyasəti həyata keçirmək imkanlarını gücləndi-
rir v
ə nəticədə onları daha təsirli edir. 
İnformasiyaya  çıxış.  İzləmə  orqanları  öz  mandatlarını  yerinə  yetirmək üçün 
z
əruri olan bütün informasiyaya  açıq  olmalıdırlar.  Bu,  polis fəaliyyətlərini fəal 
şəkildə yoxlamaq və hüquqi gücü olan tövsiyələr ortaya qoymaq üçün izləmə tə-
sisatla
rına vacib lazımdır
133
.  
 

 
Hesabat v
ə şəffaflıq 
T
əsirli izləmə orqanları ictimaiyyətə görünən və açıq olmalıdır. Onlar müntəzəm şə-
kild
ə onların fəaliyyətlərini və araşdırmaların vəziyyətini hesaba almalı və dərc etməlidir-
l
ər.Bu izləmə orqanının öz mandatına görə işləməsini təmin edir və onun üstünü açdığı 
korrupsiya
nın ictimaiyyətə açıqlanmasına kömək edir. Aşağıdakı tövsiyələr izləmə orqan-
222 

---