«Programmalıq injiniringi» qánigeligi 3-kurs 304-19 topar studenti Satbayev Azamattıń

1. Dispetcherlew haqqında ulıwma túsinik
Processlerdi basqarıw sisteması processlerdi dispetcherlew, hám orınlawdı, olardı sinxronlastırıwdı hám hár túrli processler arasında baylanıstı quraydı. Processlerdi basqarıw tiykarǵı funktsiyası - bul operativ yadtı basqarıw hám (zamanagóy sistemalar ushın ) virtual yadtı shólkemlestiriw bolıp tabıladı.
Fayllardı basqarıw sisteması, processlerdi basqarıw sisteması menen de, drayverlar menen de tıǵız baylanısqan bolıp tabıladı. Kompyuter quramındaǵı apparatlarǵa hám sheshilip atırǵan máselelerge qaray, yadro qayta kompilyatsiya etiliwi múmkin. Hámme drayverler da yadro quramında bolmawı múmkin, bir bólegi yadrodan shaqırılıwı múmkin. Bunnan tısqarı, sistemalı funktsiyalarınıń júdá kópchiligi, yadroǵa kirmaydigan, biraq yadrodan shaqırılatuǵın sistemalı programma modulları járdeminde atqarıladı.
Dispetcherlew mexanizmi, hámme processler arasında protsessor waqtın bólistiredi. Paydalanıwshı processlerine prioritet, ol alǵan protsessor waqıtına qaray beriledi. Hámme sistemalı processler, paydalanıwshı processlerine salıstırǵanda joqarı prioritetke iye esaplanadı hám sol sebepli de birinshi náwbette olarǵa xızmet etiledi.
QNX, nátiyjeli bólistirilgen esaplawlardı shólkemlestiriwge múmkinshilik jaratıwshı tarmaq OS sı esaplanadı. Onıń ushın hár bir “túyin” dep atalıwshı mashinada, joqarıda aytıp ótilgenindey Net menedjeri da, yadro hám processleri menedjeridan tısqarı, jumısqa túsiriliwi kerek. Net menedjeri Tarmaqtıń apparat tárepten ámelge asırılıwına baylanıslı emes. Bunday apparat ǵárezsiz tarmaq drayverlari esabına ámelge asırıladı.
QNX operatsion sistemasında hár qıylı texnologiyalı Tarmaqlar ushın drayverlar ámeldegi: Ethernet, Fast Ethernet, Arcnet, IBM Júzimen Ring hám basqalar. Bunnan tısqarı, izbe-iz kanal hám modem orhali Tarmaq shólkemlestiriw múmkinshiligi bar.
Dispetcherlew mexanizmi, hámme processler arasında protsessor waqtın bólistiredi. Paydalanıwshı processlarına prioritet, ol alǵan protsessor waqıtına qaray beriledi. Hámme sistemalı processler, paydalanıwshı processlerine salıstırǵanda joqarı prioritetga iye esaplanadı hám sonıń ushın da birinshi náwbette olarǵa xızmet etiledi.
Qálegen kóp máseleli OS, sonday-aq Win 9 x sistemalar da sheshetuǵın eń aktual máselelerden biri, protsessor waqtın túrli parallel túrde atqarılıwshı programmalarǵa ılajı bolǵanınsha ápiwayı hám nátiyjeli bólistiriw bolıp tabıladı. Basqasha etip aytqanda, sóz máseleni dispetcherlew tuwrısında.
Kóp máselelik, ulıwma halda, OS dıń protsessorni bir neshe programma menen birgelikte paydalanıwın shólkemlestiriw qábiletine aytıladı.
Máseleler dispetcheri (atqarılıw aǵımları), protsessor waqtın, hámme esaplawlar ortasında teń bólistiriw ushın, yaǵnıy sistemanıń úzliksiz hám bir waqıtta tez reakciyasın támiyinlew ushın tómendegi úsh mexanizmnen paydalanadı :
- prioritetni dinamikalıq ózgertiw. Dispetcher, ol yamasa bul aǵımnıń (prioritetiti) waqtınsha yamasa kóteriwi yamasa túsiriwi múmkin. Mısalı, tuymeni yamasa “tıshqansha” nı basıw prioritetini (paydalanıwshı háreketi tiyisli bolǵan aǵım) asırıw kerekligini ańlatadı.
- prioritetti keyingi sinxron túsiriw aldın kóterilgen prioritet mánisin az-azdan baslanǵısh mániske qaytadı.
- prioritetni miyras qılıw. Bul prioritetti tez asırıwǵa xızmet etedi. Bul kóbinese, monopol tárzde paydalanılıp atırǵan resurstı tez bosatıw zárúr bolǵan halda atqarıladı.