- 35 -
Na podst. Michał Mochocki: Pisanie własnego tekstu na poziomie
podstawowym. „Filipinka” .Nowa matura pisemna i ustna. Język polski.
Wydanie specjalne . Warszawa, 1/2005, s. 58-60
Ćwiczenie 1.1
Praca indywidualna (15 min)
Na podstawie powyższego tekstu i modelu odpowiedzi napisz pięć zdań
wstępu. Skorzystaj z przykładu i ćwiczeń z rozdziału 2 (pojęcia kluczowe,
definicje).
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Ćwiczenie 1.2
Praca indywidualna (10 min.)
Uzasadnij tezę : „Życie ludzkie jest pełne kontrastów” , formułując trzy
argumenty poparte cytatami z tekstu:
1……………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
2………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………....
3………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Ćwiczenie 1.3
Praca indywidualna (15 min.)
Na podstawie powyższych ćwiczeń i modelu odpowiedzi napisz
podsumowanie w pięciu zdaniach, uwzględniając zarówno barokową wizję
świata i ludzkiego losu, jak i zestawienie z wizją renesansową.
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
- 36 -
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Ćwiczenie 1.4
Praca indywidualna ( 90 min.)
Na osobnej kartce napisz wypracowanie, korzystając z modelu odpowiedzi,
oraz ćwiczeń z rozdziałów 2 i 3. Pamiętaj, że należy napisać minimum 250
słów. Powodzenia!
3.2 Analiza prozy i dramatu.
Pisanie każdego wypracowania zaczynamy oczywiście od analizy tematu,
czyli znalezienia pojęć kluczowych i czasowników operacyjnych, które pozwolą
przewidzieć model odpowiedzi. Jest to zatem element decydujący.
Oto kilka pytań, które ułatwią analizę tematu:
1.Jakie są kluczowe słowa w tym temacie?
2.Z ilu zdań składa się Twój temat?
Jeśli z kilku – zastanów się nad tym, jakie polecenia są zawarte w każdym zdaniu.
Jeśli z jednego – zastanów się nad poleceniami zawartymi w każdej (wydzielonej
znakami interpunkcyjnymi) części zdania.
3.Sprawdź, co masz zrobić – opisać, scharakteryzować, porównać,
przedstawić?(czasowniki operacyjne).
4.Sprawdź z iloma obiektami (bohaterami, miastami, scenami, problemami) masz
przeprowadzić dany zabieg?
5.Zobacz, do jakich epok i tekstów musisz się odwołać?
6.Pamiętaj żeby dla każdego zadania (wiązki tematycznej) wyznaczyć pole do
analizy w brudnopisie i w wolne miejsce wpisywać efekty analizy. To ważne, bo
pozwala na eliminację elementów streszczenia w Twoim wypracowaniu. Jeśli
zrobisz to dobrze, zamiast planu wystarczy ponumerować wiązki i poszczególne
argumenty w ich obrębie.
SCHEMAT WYPRACOWANIA
WSTĘP
1.Ogólne wprowadzenie – definicje pojęć kluczowych.
2.Rozpoznanie wstępne:
a) umiejscowienie fragmentu w lekturze,
b) określenie narratora i narracji w prozie lub przedstawienie postaci
z monologu - dialogu
c) tematyka fragmentu,
d) teza – hipoteza.
- 37 -
ROZWINIĘCIE – szczegółowy schemat uzależniony od tematu, stąd poniżej
wskazówki ogólne.
1. Przedstawienie bohaterów występujących we fragmencie i ich
wzajemnych relacji.
1. Powiązanie wszystkich akapitów z tematem i tezą.
2. Kolejne akapity to kolejne argumenty poparte cytatami, zakończone
cząstkowymi wnioskami.
3.Unikanie streszczeń i parafraz (powiedzenie tego samego innymi słowami).
ZAKOŃCZENIE
1. Odniesienie do każdej części tematu.
2. Zebranie wszystkich wniosków cząstkowych w jedną całość.
3. Opisanie przyczyn i konsekwencji danego zjawiska.
4. Opisanie mechanizmów danego zjawiska.
5. Opinia własna.
JAK WPROWADZAĆ CYTATY?
Cytaty wzmacniają siłę argumentacji, dlatego wart o nich pamiętać w swoim
wypracowaniu.
Cytat może być:
a) przykładem,
b) odrębnym zdaniem, do którego się odnosisz,
c) częścią twojego zdania (tzw. mówienie cytatami – dopuszczalne tylko, gdy
cytowane frazy są wplecione i zintegrowane ze zdaniem), na przykład:
- X mówi: „...............................”,
- potwierdzają to słowa: „………………………….”,
- odnajdujemy to w słowach: „…………………………..”,
- odwołam się do słów...;
- podobne stanowisko zajmuje X, mówiąc: „.............................”,
- zgadzam/nie zgadzam się ze stanowiskiem X, który uważa, że: „...............”,
- powołam się na zdanie X: „.......................................”
- cytuję: „……………..”, itp.