Masalan:
o’simlik, hayvon, bunan tashqari Akvinskiy insonning ruhi
faqat Allohga
bo’ysunadi, bilish faoliyati yoki bilish jarayonlari faqat Alloh tomonidan belgilanadi
degan tushunchani ilgari surgan. Uning qarashlari falsafada naminazilm
oqimini vujudga
keltirdi.
Undan so’ng
Dum Skot
va
Okanl
ar inson idrokini, uning ya’ni uning aqlidan yuqori
turadi deydi. Okanning dunyoqarashi bo’yicha
«Okan ustarasi
» nomini oldi va har xil
hodisalar yuzaga kelishinining printsiplarini yaratishni harakat qildi.
Bundash tashqari
XSH asrlarda
Ekxart
jon haqidagi ta’limotda metitizmni yuzaga keltirdi. Bu olimlardan
so’ng yangi oqimga nazar tashlaan olimlardan
Rodjer Bekon
hisoblanadi. X1U
asrga
kelib qator olimlar:
Kopernik, Kepler, Bruno, Galileo
lar mexanika, astanomiya
va matematika sohasida
yangi zamon faniga asos soldi. SHu asrda
A.Vasiliy
inson tanasining tuzilishi haqida asar
yaratdi. Va
Galen
anatomiyasini fandan siqib chiqardi.
Lengel Served
esa «
Kichik qon
aylanishi doirasi
» haqidagi ta’limotni yaratadi.
Nemis olimlari
R.Glklenius. O.Kosmonlar
1590 yilda fanga
«Psixologiya
» terminini
kiritdi.
R.Bekon
tonidan yangi g’oyalarning shakllanishi bo’ldi.
Xulosa
Xulosam shundan iboratki din yo’llanmalariga mos bo’lmagan har qanday
dunyoqarash qabul qilinmas edi. Bularga, ya’ni unga qarshi chiqqanlar esa jazolanar edi.
Ilm-fan taraqqiyoti bunda skelostika yuzaga keladi. Evropada ilm-fan to’xtagan
paytda,xuddi shu davrda arab davlatlarida ilm-fan taraqqiyoti o’zining
eng yuqori
nuqtasiga etdi.
