Psixologiyasi

266

---

Bayonnomani ishlab chiqish
So‘zlar juftliklari shkalasidagi b o iim la rn in g h ar biri 
m a’lum mazm unga ega. M asalan, juftlikning «Iliq» m uno- 
sabatlari quyida turgan 3 raqami 0 ball, 2 raqami 5 ball, va 
hokazo, ya’ni salbiy qutbda turgan 3 raqami 0 ball bilan baho- 
lanadi.
Shunday qilib, har bir so‘zlar juftligidagi javoblar 6, 5, 4,
3, 2, 1 yoki 0 ball oladi. Barcha shkalalar b o ‘yicha ballar 
yig‘indisi m unosabatlar differensial diagnostikasi b o ‘yicha 
umumiy baho b o ‘ladi. Maksimal baho 90 ballga, minimal baho
0 ballga teng bo ‘ladi.
5 - 1 e s t. MDB (Munosabatlarni differensial baholash)
Bu shkala turm ush o ‘rtoqlarining «muvaffaqiyatli va m u- 
vaffaqiyatsiz» yo‘nalishlardagi m unosabatlarni ochib beradi.
Osgudning fikricha obyekt haqida fikr yuritilganida obyekt- 
ning faqatgina xarakteristika va mohiyati aks ettirilibgina qol- 
may, balki unga subyektiv em otsional baho ham beriladi. 
Emotsional baho bu subyektning obyektga nisbatan individual 
munosabatidir.
Shkala bo ‘yicha qancha yuqori ball to ‘plansa, baholov- 
chining nuqtayi nazarida turm ush o ‘rtog‘i bilan munosabatlar 
shunchalik muvaffaqiyatli.
Volkovaning tadqiqotlarida M DB shkalasi bo ‘yicha quyida- 
gi ko ‘rsatkichlardan foydalanilgan:
1. E r bilan munosabatlarni baholash.
2. Xotin bilan munosabatlarni baholash.
3. Tekshirilayotgan er-xotinlar juftligiga beriladigan o ‘rta- 
cha baho.
4. Er va xotin baholari orasidagi farq.
Er va xotin juftligiga berilgan o ‘rtacha baho shu juftlik 
munosabatlarining darajasini bildiradi. Bu son qanchalik ba- 
land b o ‘lsa, munosabatlar shunchalik muvaffaqiyatli b o ‘ladi. Er 
va xotin baholarining farqi ular orasidagi m unosabatlam ing 
o ‘zaro bog‘liqligini ko‘rsatadi. F arq qanchalik katta b o ‘lsa, er- 
vXotin orasidagi bog‘liqlik m unosabatlari shunchalik kamligini 
ya’ni «bir tom onlam a qoniqish» ustunligini ko‘rsatadi. Bu esa 
mos kelish, qovushish kriteriyasiga asosan qovushuv darajasi- 
ning pastligini bildiradi.