PüSTƏ oruc qizi fərhadġ

dolğunlaĢma 
axınları 
əlamətinə  görə  bölünür. 
Dolğun  axınları: 
mal 
resursları  axınları,  nəqliyyat  axınları,  informasiya 
axınları,  enerji  axınları  və  əmək  resursları  axınları  aid 
edilir; 
dolğun  olmayan  axınlara 
–  elmi-tədqiqat  və 
təcrübə  konstruktor  işləmələri  axınları,  yeniliklər,  əsas 
fondlar,  nizamnamə  kapitalı  və  kapital  qoyluşu  axınları 
aid edilir. 
Bu  əlamət,  qarşılıqlı  sərfəli  əsaslanan  ticarət-
iqtisadi,  maliyə  valyuta,  elmi-texniki  əməkdaşlıq  kimi 
çoxməqsədli  çevik  sistem  olan  xarici  iqtisadi  əlaqələr 
zamanı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu əlaqələrin  bütün 
üzvlərinin  səyləri,  vasitəçi-ticarət  strukturları  tərəfindən 
xarici  bazarda  təşkil  olunmuş  mal  axınlarının  intensiv 
səviyyəsinə 
əsaslanan  beynəlxalq  mal  yeridilişi 
kanallarının  inkişaf  etmiş  strukturunun  yaradılmasına 
yönəldilmişdir.  
2.
  Kommersantın  iş  vaxtının  çox  hissəsini 
müxtəlif  kommersiya  sövdələşmələri  ilə  əlaqədar  olan 
işgüzar  danışıqlara  və  işgüzar  yarışmalara  sərf  olunur. 
Dünya  təcrübəsi  bu  sahədə  müxtəlif  tövsiyyələr 

---

 
35 
toplamışdır  ki,  bunlardan  da  ən  geniş  yayılmışları 
bunlardır. 
     Əgər siz tezliklə saziş bağlamağa can atırsınızsa, onda 
əvvəlcədən partnyorunuza əməkdaşlığa hazır olduğunüzu 
nümayiş  etdirin.  Buradan  başlayaraq  sizin  danışıqlar 
aparmaq  bacarığınız  qüvvəyə  minir.  Sürətlə,  ekspromt  
şəkildə  aparılmış  danışıqlar,  bir  qayda  olaraq,  müsbət 
nəticələr  vermir,  belə  ki,  bu  halda,  bir  tərəfin  və  ya  hər 
iki tərəfin danışıqlara hazır olmaması özünü biruzə verir. 
    Danışıqlara  başlamazdan  öncə,  istər  şəxsi  görüş 
və ya telefon danışıqları  olsun, nə söyləməli olduğunuzu 
dəqiq  qərarlaşdırın,  danışığın  başlanğıcına  daha  çox 
reaksiya    variantlarını  düşünün  və  müsbət  cavaba  hazır 
olun.  Özünüzü  təqdim  etdikdən  sonra,  elə  ilk  sözlərlə  
potensal  müştərinin  diqqətini    ələ  almağa  çalışın. 
Məsələn “ Bizim malları satmaq barədə sizinlə müqavilə  
bağlamaq istəyirik”.Sizin ticarət firmanızı biz sanballı və 
perspektivli hesab edirik. 
     Danışıqları  çox  qısa,  lakin  aydın  və  nəzakətlə 
aparmağa çalışın..Əgər zərurət olarsa, yeni görüşün dəqiq 
yerini və vaxtını təklif edin. 
     Sazişin  bağlanmasına  təkan  verə  biləcək 
atmosferi  düşünmək  və  yaratmaq  lazımdır.  Görüşün 
təşkil ediləcəyi yer  əlverişli, rahat olmalı və elə olmalıdır 
ki, görüşə heç kim mane olmasın. 
    Danlşlqların 
sxemini  belə  qurmaq  olar: 
salamlamaq 
təqdim 
etmək, 
və 
kommersiya 
sövdələşməsinin    xarakterinə  giriş  vermək,  danışıqların 
gedişatı  barədə  təkliflər  vermək,  öz  təklifinizi  və 
öhdəliklərinizi  tam  təfsilatı  ilə  izahı,  dialoq,  danışıqların 
başa çatması və s.  

---

 
36 
 
Yadda  saxlayın:  başınızda  və  ya  kağız  üzərində 
müxtəlif  variantlar  olduqda  ,  danışıqlar  aparmaq  bir 
qədər asand olur. 
 
Hər şeydən əvvəl partnyorunuzun sizin əmtəələrə    
tələbatı  olub-olmadığını,  onları  almaq  hüququ  olmasını 
(lisenziya  və  s)  və  onların  dəyərini  ödəmək  imkanlarını 
müəyyənləşdirin. 
Bilin 
ki, 
sizin 
danışıqlardakı