Ajratib olingan yoki sintez qilingan DNK fragmenti (gen) o‘zidan
o‘zi mustaqii ravishda, xo‘jayin - organizm hujayrasiga kira olmaydi.
Tadqiqotchilami aniqlashicha, genni ko‘chirib o‘tkazish
va uni faoliyat
ko‘rsatishi uchun boshqa organizmni DNKsi asosida yaratilgan
qo‘shimcha nanostruktura zarur boMar ekan.
Savol tugMladi:
Boshqa DNK dan qo‘shimcha nanokonstruksiya
qanday qilib yaratiladi? Boshqa
organizm
DNK sidan yaratiladigan
qo‘shimcha nanokonstruksiya «vektor» deb nomlangan. Vektor boshqa
organizmga kiritishga moMjallangan gen saqlaydi va xo‘jayin organizm
hujayrasini DNKsiga kirib olish xususiyatiga ega. Uni keyinchalik
topish qulay bo‘lishi uchun, ba’zida nishonlab qo'yiladi.
Vektorlar DNK
plazmidalari va viruslar asosida yaratiladi.
Eng sodda plazmidali vektor quyidagi komponentlardan iborat:
1-xo‘jayin - hujayra DNK siga kirishi kerak bo‘lgan gen;
2-plazmida va ko'chirib oMqaziladigan genni replikatsiyasini
ta’minlovchi qism;
3-gen kiritilgan plazmidani saqlovchi hujayrani aniqlash imkonini
beruvchi marker;
4-plazmida DNK si.
Tirik organizm hujayrasida rekombinatsiya
jarayoni faqat gomo-
logik (bir xil) DNK molekulalari orasida sodir boMadi. Organizmdan
tashqarida sodir boMadigan rekombinatsiya,
kelib chiqishi har xil
boMgan DNK molekulalari orasida sodir boMishi mumkin. Bu gen
muhandisligi usullarining imkoniyatlarini anchagina kengaytiradi.
Dostları ilə paylaş: